Histori

Libri në gjuhën shqipe, më i vjetër se Meshari

Përsëri ata, austriakët, të dashuruarit e përjetshëm me shqipen, që na befasuan me një tjetër zbulim.

Bëhet fjalë për njëdokument që mund të hedhë dritë për shkrimin më të hershëm të gjuhës shqipe.

Profesorët Stefan Schumacher dhe Joachim Matzinger nga Akademia e Shkencave Austriake kanë arritur të zbulojnë një dokument që mendohet t’i përkasë shekullit të XIV, ku shkruhet një shqipe me germa latine.

Studimi ka si qëllim zbulimin e ndikimit të gjuhës shqipe në të gjithë gjuhët e rajonit, por edhe në gjuhët e vdekura.

Dy profesorët në studimin e tyre kanë arritur në përfundimin se një pjesë e gjuhëve si latinisht, gjermanisht dhe thuajse pjesa më e madhe e gjuhëve të Ballkanit, kanë elementë të rëndësishëm të gjuhës shqipe. Fakti se një pjesë e foljeve kryesore të shqipes gjenden në këto gjuhë, e vërteton më së miri këtë gjë.

Dy profesorët kanë paraqitur fletën e një libri të Biblës që dokumenton gjuhën shqipe të shkruar në fillim të shekullit të XVI.

Nëse do të vërtetohet origjinaliteti i këtij dokumenti, atëherë kemi të bëjmë me një libër më të hershëm se “Meshari” i cili daton në mes të shekullit të XVI. Zbulimi Nuk dihet nëse kemi të bëjmë me një zbulim të mirëfilltë shkencor apo jo. Dokumenti që publikohet në web-in zyrtar të Akademisë së Shkencave të Austrisë pretendon se bëhet fjalë për shqipe të shkruar rreth shekullit XIV.

Përcaktimi më i saktë i datës do të shërbente për të vërtetuar nëse “Meshari” i Gjon Buzukut është i pari libër i shkuar në shqip apo më në fund gjuhësia ka arritur të gjejë dokumente të tjerë që e vërtetojnë këtë gjë. Në foto jepet fleta e një libri fetar, i shkruar në italisht dhe në shqip. “Scala I. Ligierata VI. Si e krijoi 3ot$ne Adamne et Evene. Të paretë tanë print”, që kuptohet. “Ligjërta e VI. Si e krijoi Zoti Adamin dhe Evën, prindërit tanë të parë”.

Në gjurmët e Joklit Dy profesorët austriakë kanë përdorur materialet dhe dokumentet e themeluesit të shkencës së Albanologjisë, Norber Jokl. Jokl ka lindur në 25 shkurt 1887 dhe është vrarë nga nazistët në maj 1942.

Edhe pse me një formim juridik, Jokl iu përkushtua gjuhësisë dhe kryesisht studioi gjuhët indo-evropiane, gjuhët sllave dhe gjuhët romane. Një vëmendje të veçantë i ka kushtuar gjuhës shqipe. Në moshën 30-vjeçare mësoi gjuhën shqipe. Është autor i librave “Studime mbi etimologjinë dhe fjalëformimin e shqipes” dhe “Kërkime gjuhësore – kulturore historike nga fusha e shqipes”.

Dokumentet e hershme të shqipes Deri më sot tre cilësohen si dokumentet më të hershme të shqipes. Edhe pse gjithë gjuhëtarët pranojnë se shqipja duhet të jetë shkruar shumë kohë më parë, dokumenti i parë që e dëshmon këtë është “Formula e pagëzimit”, e shkruar nga kryepeshkopi i Durrësit, Pal Ëngjelli, gjatë një vizite në dioqezën e Matit në 8 nëntor 1462. Dokumenti i dytë është fjalori i Von Harfit, i vitit 1497.

Dokumenti që përmban një numër fjalësh dhe shprehjesh që i duheshin udhëtarit gjerman gjatë kalimit të tij në Shqipëri në Durrës dhe në Ulqin. Të së njëjtës rëndësi, gjuhëtarët rendisin dhe “Perikopeja e Ungjillit të Pashkës”.

Një dokument i shkruar në greqisht, që mendohet se i përket shekullit XV ose fillimit të shekullit XVI. Ky dokument përbëhet nga 2 pjesë të vogla Bible në gjuhën shqipe, që u gjetën në një dorëshkrim greqisht të shekullit XIV. Por si dokumenti më i rëndësishëm deri më sot mbahet “Meshari” i Gjon Buzukut, i pari libër në gjuhën shqipe. “Meshari” i përket vitit 1555. Por të gjithë studiuesit janë të një mendimi kur flasin për dokumentet më të hershme.

Këtë e dëshmon dhe Arqipeshkvi francez i Tivarit me emrin Brokard, që ka udhëtuar në Shqipëri. Në një relacion latinisht të vitit 1332, ai shkruan: “Sado që shqiptarët kanë një gjuhë fare të ndryshme nga gjuha latine, prapë ata kanë në përdorim edhe në tërë librat e tyre shkronjën latine”. Një gjë mund të thuhet me siguri: Nëse dokumentet shqipe ekzistojnë, zbulimin e tyre mbetet ta presim gjithmonë nga të huajt. Formula e Pagëzimit 1462 Dokumenti i parë i vërtetuar i shqipes i përket datës 8 nëntor 1462, transmeton shekulli.

Është shkruar nga Kryepeshkopi i Durrësit, Pal Ëngjelli, gjatë një vizite në dioqezën e Matit. Duke parë mangësitë në ushtrimin e fesë, Pal Ëngjelli lëshon një qarkore latinisht, ku lejon që në kohë lufte fëmijët të pagëzoheshin në shqip. Formula është: “Un të pagëzonj pr’emen’t Atit e t’birit e t’shpirtit shenjt” shqip . Fjalori i Arnold Fon Harfit (1497) Janë 26 fjalë shqip, 8 shprehje dhe numrat nga 1 deri 10 dhe 100 e 1000. Fjalori modest i udhëtarit Arnold Fon Harfit ka një rëndësi të madhe për gjuhën shqipe, duke qenë është i pari dokument i shprehjeve dhe numrave.

Fjalori është zbuluar në vitin 1860, Fon Harvi udhëtoi në Durrës dhe në Ulqin. “Meshari” i Buzukut 1555 Është i pari libër i gjuhës shqipe që është gjendur deri më sot. “Meshari” përbëhej nga 110 fletë ose 220 faqe. Origjinali i librit që ka arritur të gjendet përbëhet nga 94 fletë. Libri është kishtar dhe është shkruar në gjuhën latine, ka 154 000 fjalë. Është në dialekt verior dhe origjinali gjendet në Arkivat e Vatikanit.

Libri në gjuhën shqipe, më i vjetër se Meshari Read More »

“Sa e sa marrëzi, sa e sa poshtërsi e krime janë bërë në emër të së gjorës Shqipëri”!

Më poshtë një përbledhje e thënieve të Faik Konicsë, për Shqipërinë dhe shqiptarët.

Sa e sa marrëzi, sa e sa poshtërsi e krime janë bërë në emër të së gjorës Shqipëri!

Shqiptarët e mjerë presin që Evropa të vijë sot a nesër t’i shpëtojë. Është nevojë të themi, të bërtasim të vërtetën: Evropa shqiptarët i ka për të egër e për të humbur… Le të themi pra të vërtetën, gjithnjë të vërtetën… të përpiqemi t’i fryjmë popullit tonë pak jetë e pak guxim.
Ta dini se ne në sy të Evropës së qytetëruar, jemi të prapambetur, dhe asgjë më shumë; ca na shajnë, ca na përqeshin, ca të pakëve u vjen keq. Hiqni dorë ju them, se u bëmë palaçot e dheut. Heshtni, shtrohuni, bashkohuni. Udha që shpie në nder, në liri e në shpëtim, nuk është e shtruar me lule, po me ferra; kush arrin në kulm, arrin i grisur, i djersitur, i përgjakur; dhe kur arrin në kulm, bie i vdekur nga të lodhurit, por me vetëdijen që i hapi një udhë të re popullit.

Duke parë dhe duke dëgjuar, bota mësojnë mend dhe ndërtohen. Ne shqiptarët, s’marrim dot mësime; malet të tunden dhe të rrëkëllehen, ne nuk këmbejmë mënyrën tonë. Mbani mirë këtë që po ju them: në njëqind vjet, në vafshim si po vemi, do të jemi aq poshtë sa edhe sot.

Trimëria e shqiptarit nuk është e artë, është e teneqejtë… sado e madhe në vetvete, është e vogël në shkaqet që e ndezin. Për një kec të grabitur, për një fjalë të shtrembër, dhe shumë herë pa e ditur as vetë përse, shqiptarët marrin armët, hidhen, vriten.

Por, ata njerëz që vriten për interes e për përralla [dokrra], ftohen dhe frikësohen në u dashtë trimëri për ndonjë mendim të bukur, për ndonjë dobi të vërtetë e të përgjithshme… Nuk kanë frikë nga plumbi, po dridhen nga Valiu! trimëria e vërtetë është ajo që vihet në shërbim të së Drejtës dhe Atdheut, në shërbim të dobisë së përgjithshme. Të tjerat punë janë punë egërsie e kafshërie, jo trimërie.

Populli është i duruar, po gjer në një pikë: e kur kupton dhe e zë zenga, tërbimi i tij bën çudira të shëmtuara.

Mjerimi i shqiptarëve ka qenë në tërë kohërat të kapej pas individëve dhe jo pas ideve… Historia e Shqipërisë është e mbushur fund e krye me prova të tilla të përngjashme.

Të përpiqemi me të gjitha forcat tona të shërojmë shqiptarët nga dashuria për individët. Ata duhet të mësojnë të duan Shqipërinë – jo t’i bëjnë qejfin këtij apo atij shqiptari.

Zgjidhja ideale do të ishte për shqiptarët të zhduknin njëherë e mirë ndikimet orientale, duke shkëputur çdo lidhje, fetare, morale apo letrare, qoftë me bizantinët, qoftë me turqit. Mirëpo, gjë e bukur të ndodhte kjo në çast. Zgjidhja do ishte e realizueshme po qe se stërgjyshërit tanë do ta kishin përgatitur me kohë për ne; atëherë neve do të na duhet ta përgatisim këtë zgjidhje për nipat tanë të ardhshëm.

Shqiptarët janë një komb të cilit i pëlqen të lëvdojë veten. Si thonë gojë-rrumbullët tanë, kombi shqiptar është i pari nga mendja, nga sjellja e nga trimëria. Sikur shqiptarët të qenë jo kombi më i mendshmi, por thjesht një komb i mendshëm, ata do të kishin dalë me kohë nga dita e zezë ku ndodhen.

Armiqtë e Shqipërisë janë shqiptarët, jo të tjerë. Shqiptarët kanë shkruar me gjakun e tyre më tepër se një faqe në histori të Evropës. Nga më të voglat trazira gjer në luftërat më të gjakta, shqiptari ka hequr hark, vërvitur kordhë a zbrazur pushkë.

A ka gjë më të turpshme, më të ulët se historia e këtij kombi që, për pak të qelbur ergjent [të holla], shet mish njeriu në çdo luftë, edhe kujt s’i erdhi dëshirim nga aq qindra vjet që e shkelin dhe e kurvërojnë të huajt, s’i erdhi dëshirim të japë dy pika gjak për lirinë e vetvetes? Të donin shqiptarët lirinë e Shqipërisë lehtazi e bëjnë; por rrinë të patundur dhe kështu dëftojnë që s’e duan Shqipërinë, dëftojnë që janë armiqtë e saj.

“Sa e sa marrëzi, sa e sa poshtërsi e krime janë bërë në emër të së gjorës Shqipëri”! Read More »

Bukuri e rrallë e Natyrës Shqiptare Qyteti i Pogradecit, ka një histori të lashtë dhe dokumenta të shumta kulturore, gjeologjike dhe natyrore…

Pogradeci ka një muze të pasur me deshmi antikiteti dhe të kohës së luftës, ka kishën e vjetër ortodokse, që quhet Kisha e Shën Mërisë dhe ndodhet në lagjen e vjetër të Pogradecit.Plazhi i Pogradecit ndodhet brenda në qytet përgjatë vijës liqenore.Është një plazh me rërë, ujë të pastër dhe mundësi për argetime.

Zbulimet arkeologjike, që konfirmojnë popullimin në këtë rajon, datojnë nga Periudha Neolitike (6000 vjet para Krishtit), me popullsi dhe ndërtime në rritje gjatë periudhave të Bakrit, Bronzit dhe Hekurit.

Pogradeci ka një histori të lashtë dhe dokumenta të shumta kulturore, gjeologjike dhe natyrore. Gërmimet arkeologjike në kodrën mbi qytet kanë zbuluar një vendbanim ilir të shekullit V para Krishtit, që i përket fiseve të lashta Desaret dhe mbase Enkelejve. Gjatë shekujve në vazhdim njerëzit e fshatit zbritën poshtë në rrëzë të kodrës dhe krijuan qytetin e Pogradecit, përgjatë bregut të Liqenit të Ohrit.

Related image

Zbulimet arkeologjike, që konfirmojnë popullimin në këtë rajon, datojnë nga Periudha Neolitike (6000 vjet para Krishtit), me popullsi dhe ndërtime në rritje gjatë periudhave të Bakrit, Bronzit dhe Hekurit. 24 monumente natyre dhe 36 monumente të kulturës janë zyrtarisht të dokumentuara. Disa nga monumentet më interesante ku vizitori mund të qëndrojë janë:Rrënojat e një vendbanimi ilir dhe një kishë Kristiane me mozaikë shumëngjyrësh janë gjetur në fshatin piktoresk të Linit i cili ndodhet në brigjet e Liqenit të Ohrit.
Fshati i Selcës së sipërme i populluar që nga shekulli VI para Krishtit, kërkonte të bashkohej në betejat e Alexandrit të Madh. Pesë varre të lashtë monumentalë me hyrje të gdhendura tregojnë famën e qytetit të fuqishëm antik të Pelionit, ku ka jetuar mbreti ilir,Klit. Rruga Romake “Via Egnatia” kalon përmes rajonit, nga Ohri, përgjatë fshatrave të Mokrës dhe mbaron në detin Adriatik në Durrës.
Ura e Golikut (shek. XVII) ndërtuar mbi Lumin Shkumbin është gjurmë e kësaj rruge të vjetër romake.Burime të shumta ujore përfshi Burimet e Drilonit ku uji i pastër dhe i kristaltë rrjedh në Lumin Drilon dhe më pas në liqen.Shpella të shumta dhe një kishë ndodhen pranë Qafe-Thanës dhe kufirit me Maqedoninë. Pikturat e bëra nga heremitët në mesjetë mund të shihen në kishë dhe në muret e shpellës.
Në gadishullin e Linit mozaikët që datojnë shekullin e VI – VII të magjepsin me bukurinë e tyre, por gojëdhëna për perandorin Justinian të bizantit të shekullit të VI është shumë joshëse. Gojëdhëna thotë: Justiniani, perandori me origjinë ilire, në një moment kritik ka fshehur në brigjet e liqenit të Ohrit në afërsi me gadishullin e Linit një pjesë të rëndësishme të thesarit të perandorisë bizantine. Kjo gojëdhënë ka katërmbëdhjetë shekuj që vjen deri në ditët e P1sotme.
Rrënojat e kalasë të shekullit IV në kodrën mbi Pogradecit kanë disa formacione interesante me mure të parregullt gurësh. Që nga kalaja e vjetër, liqeni dhe pamjet e maleve janë të mrekullueshme, si është dhe pamja e formacionit shkëmbor Guri i Kamjes.
Kalaja e Pogradecit është e vendosur në majën e kodrës, në pjesën perëndimore të qytetit, me lartësi 205 m mbi nivelin e liqenit të Ohrit. Ka filluar të banohej që në shekullin V para Krishtit, ndërsa në shekullin IV para Krishtit u pajis me mure mbrojtëse. Ka pasur një vjetërsi banimi prej 1400 vjetësh, duke qenë një kala iliro-shqiptare e hershme.
Related image
Prejardhja e emrit lidhet me invadimet avaro-sllave në shekullin e VII-VIII dhe sidomos me ato të perandorisë bullgare në shekullin XI-XII,ku ndryshoi mënyrën e jetës në këtë zona nga ajo “polis” (jetohej brenda mureve të kalave) në atë sedentare fushore duke formuar vendbanime me toponime sllave. Pogradeci do të shkruhej “Pogda grada”, që do të thotë “nën qytet”. Tashmë qyteti i ri shtrihej nën kalanë e vjetër ilire që është kalaja e Pogradecit.
Turizmi:Plazhi i Pogradecit ndodhet brenda në qytet përgjatë vijës liqenore.Është një plazh me rërë, ujë të pastër dhe mundësi për argetime. Në Pogradec ka edhe disa plazhe të tjerë privatë e publikë, me rërë e guralece të vegjël. Jashtë qytetit janë plazhet me ujë të kristaltë të Linit dhe Tushëmishtit.P2
Related image
Pogradeci ka një muze të pasur me deshmi antikiteti dhe të kohës së luftës, ka kishën e vjetër ortodokse, që quhet Kisha e Shën Mërisë dhe ndodhet në lagjen e vjetër të Pogradecit, si dhe një kishë të re, më arkitekturë shumë të vecante të quajtur Ringjallja. Qyteti gjithashtu ka dy xhami.
Njera ndodhet në qendër të qytetit dhe tjetra në lagjen e quajtur Goricë.Katër kilometër në lindje të Pogradecit ndodhet pika turistike e Drilonit.  Pogradeci ofron shumë mundësi per turizëm ujor, malor dhe historike. Infrastruktura rrugore është shumë e mirë dhe ndodhet në një kryqëzim rrugësh që lidhin disa qytete të zhvilluara të vendit tonë si Korça, Elbasani, Struga dhe rruga për të udhëtuar drejtë Kapshticës dhe Greqisë. Hoteleria dhe akomodimi në Pogradec është në nivelin më të lartë. Gjithashtu edhe kuzhina dhe kulinaria Pogradecare është shumë e veçantë dhe e pëlqyeshme

Bukuri e rrallë e Natyrës Shqiptare Qyteti i Pogradecit, ka një histori të lashtë dhe dokumenta të shumta kulturore, gjeologjike dhe natyrore… Read More »

Po i luan mendsh të gjithë! Historiani: Jezusi ka përdorur kanabis për të shëruar njerëzit

Jezusi dhe apostujt e tij mund të kenë përdorur vajin e kanabisit për të shëruar “bërë mrekulli”, sipas një historiani kontrovers.

Autori David Bienenstock pretendon se kanabisi ishte gjerësisht i disponueshëm në të gjithë Lindjen e Mesme 2.000 vjet më parë dhe njerëzit e asaj kohe e përdornin atë për të trajtuar të sëmurët dhe të pafuqishmit.

Vajrat e shenjta të vajosjes që përdoreshin në ditët e hershme të kishës së krishterë përmbanin kaneh-bosem, një përbërës që Bienenstock sugjeron se ishte një ekstrakt i kanabisit, shkruan ShkodraNews.

Ky ekstrakt, thuhet se ka ndihmuar në kurimin e njerëzve me sëmundje fizike dhe mendore shumë kohë para se ilaçet e para të prodhoheshin në masë.

Shumë historianë kundërshtojnë pretendimet e historianit, duke argumentuar se provat për ekstraktin e kanabisit ishin aq të dobëta sa nuk ia vlen të ndiqen.

Bienenstock, autor i një numri librash që inkurajojnë përdorimin e marihuanës, thotë se praktikat shëruese të bazuara në vajin e kanabisit ishin të zakonshme 2.000 vjet më parë.

Duke folur për “Daily Star”, ai tha se beson plotësisht në vetitë kuruese të vajit të kanabisit.

Bienenstock madje pretendoi se vetë Jezusi ka marrë kanabis.

“Vetë Jezusi u vajos dhe nëse vajosja përfshinte përdorimin e vajit të kanabisit, atëherë ai me siguri e përdori atë”, pohoi ai.

Po i luan mendsh të gjithë! Historiani: Jezusi ka përdorur kanabis për të shëruar njerëzit Read More »

Kush ishte njeriu që lindi brenda në Qabe

Po, ai është i vetmi njeri të cilin nëna e tij e lindi ne brendësinë e Qabesë. Një nderë i madh për të dhe për nënën e tij.
Kush është ai?

Emri i tij i plotë është Hakim ibn Hizam ibn Hevejlid ibn Esed ibn Abdu’uliz ibn Kasi ibn Kilab Ebu Halid El Kureshi el Esed.

Hatixhja r.a. gruaja e Pejgamberit tonë dhe nëna jonë, ishte halla e tij, ndërsa sahabiu i njohur Zubejr ibn Avam ishte djali i axhës së tij.

Ky sahabi ka jetuar 120 vjet, siç transmeton imam Buhariu: “Hakim ibn Hizam ka jetuar 120 vjet: 60 vjet në xhahilijet dhe 60 vjet në Islam.”

Si ka ndodhur kjo?

Një rast derisa Qabeja ishte hapur për vizitorët me rastin e një ceremonie, nëna e tij ishte shtatzënë dhe kur hyni në Qabe i erdhën dhimbjet e lindjes, u ul në mes të Qabesë dhe pas disa momenteve e lindi një djalë të shëndosh që e emërtoi Hakim.

Hakim ibn Hizam r.a. u bë një njeri i mrekullueshëm. Ishte i butë dhe i mëshirshëm si dhe një njeri fisnik. Ai ishte njëri prej të parëve të Kurejshëve. Para shpalljes Hakimi ka qenë shok me pejgamberin a.s. Ka qenë pesë vjet më i moshuar se i Dërguari i Allahut s.a.v.s. Ata u shoqëronin së bashku dhe ndihmonin njëri tjetrin. Mirëpo, ato u afruan edhe më shumë kur i Dërguari i Allahut u martua me hallën e tij, Hatixhen r.a.

Kur filloi shpallja e Kuranit, shumë njerëz filluan të besojnë, megjithatë për çudi, Hakimi edhe pse ishte i mençur dhe i zgjuar, nuk pranoi fenë e shpallur nga Allahu i Madhërishëm. Kështu që, Hakim ibn Hizam, mbeti në besimin e tij të vjetër deri në çlirimin e Mekës.

Në vitin e tetë hixhri, kur i Dërguari i Allahut s.a.v.s. hyri në Mekë, tellalli i tij thërriste: Kush hyn në shtëpinë e Ebu Sufjanit është i sigurt, kush është pranë Qabesë dhe e dorëzon armën është i sigurt, kush hyn në shtëpinë e Hakim ibn Hizamit është i sigurt…

I Dërguari i Allahut ia dhuroi këtë nderë atij edhe pse ishte pabesimtarë. Ai e vlerësonte dhe e respektonte. Hakimi e pranoi Islamin me zemër të sinqertë dhe u pendua për të gjithë kohën që kishte lëshuar duke mos pranuar Islamin. Një ditë djali i tij e pa duke qarë dhe e pyeti për shkakun: “Qaj për shumë gjëra birim im. Gjëja e parë për të cilën qajë është mospranimi i Islamit qysh në fillim.”

Mesazhi i biografisë së këtij sahabiu të ndershëm

“Keni kujdes si ju kalon jeta juaj! Çdo minutë është një rast për punë të mira. Nëse nuk mund të bësh gjëra të mëdha, dije se dhikri është nga punët më të mira. Mos ndodh të pendohesh sikur Hakimi për të gjitha ato vite të kaluara në humbje. Mbaje mend, koha asnjë nuk do ta pres, ndërsa minutat e lëshuara nuk kthehen më!”

Kush ishte njeriu që lindi brenda në Qabe Read More »

Muri që është i mbuluar me 5,000 gjurmë dinozaurësh

Ky mur i lartë në Bolivi përmban gjurmë të vërteta të këmbëve të dinozaurëve, rreth 5,000 sosh për të qenë të saktë.Muri ndodhet 3 milje larg Sucre-së në Bolivi, dhe ai tërheq mijëra vizitorë nga e gjithë bota.

I njohur si “Cal Orka”, muri i madh përmban 462 gjurmë të ndryshme të dinozaurëve prej tetë ose më shumë specieve të dinozaurëve.

Cal Orka është njëri nga vendet me kaq shumë gjurmë të ndryshme të dinozaurëve në këtë zonë kaq të vogël. A kishin aftësi dinozaurët që të ecnin vertikalisht në mur? Përndryshe si
do të vinin këto gjurmë këto?

Muri që është i mbuluar me 5,000 gjurmë dinozaurësh Read More »

Biseda super-sekrete, nuk do ta besoni se çfarë ka thënë Adolf Hitler për Shqipërinë para 74 vitesh/Video

Në një bisedë të regjistruar me 4 qershor të vitit të 1942 mes Adolf Hitler dhe Presidentit të Finladës, Mannerheim, në një siguri tërësisht private, lideri nazist duke folur për dështimin e planit ‘’Babarossa’’ dhe dështimet e pushtimeve italiane në Afrikë nuk lë pa përmendur edhe rastin e Shqipërisë.

Ai i thotë Mannerheim se do të futej në Ballkan drejt Greqisë dhe Shqipërisë, pikërisht aty ku Italia kishte pushtuar. Në fakt Hitleri vetë nuk e ka konsideruar më parë Shqipërinë si një vend për tu pushtuar, por ai ishte krejtësisht kundër pushtimit të Shqipërisë nga italianët, prandaj së shpejti duhej të dërgonte forcat e tij në këtë vend.

Hitleri fliste i qetë rreth kësaj bisede private sepse ishte i sigurt që nuk po inçizohej, por dikush po dëgjonte me interes. Pjesa 05:30 e videos.

Biseda super-sekrete, nuk do ta besoni se çfarë ka thënë Adolf Hitler për Shqipërinë para 74 vitesh/Video Read More »

“Moj e bukura More”, kënga magjike pas së cilës fshihet një histori e dhimbshme

Të gjithë e kemi dëgjuar këngën “Moj e bukura More”, një ndër lirikat më të bukura të shkruara ndonjëherë për atdheun.

Por pas këtyre vargjeve fshihet një histori e rrallë, e trishtë dhe e shprehur aq bukur sa rrallë herë mund të haset në këngët e asaj kohe.

Në shekullin XVI, një pjesë e banorëve të trojeve arbërore u detyruan të largoheshin nga aty drejt bregut tjetër të Adriatikut duke kërkuar atje paqen dhe lumturinë që në trojet e tyre pushtuesi turk po ia mohonte.

Ata vinin nga Veriu dhe Jugu, nga Lindja dhe Perëndimi, nga fushat e malet e atyre trojeve me një bukuri të rrallë dhe shumë të lakmueshme dhe, veç të tjerash, bashkoheshin edhe në dhimbjen për lënien e atdheut.

Vuajtjet e përjetuara gjatë kësaj vale emigrimi përshkruhen më së miri në kronikat e kohës. Papa Piu II i shkruante Dukës së Burgonjës, Filipit: “Nuk mund t’i shohë njeriu pa derdhur lot këta refugjatë nëpër limanet e Italisë të uritur e të zhveshur, të shpërngulur nga vatrat e tyre që rrinë anës detit e ngrenë në qiell duart. Qajnë e vajtojnë në një gjuhë që s’ua marrim dot vesh.”

Në këtë dhimbje, duke kaluar ditët në vendet larg atdheut, nga shpirti i arbërve që u larguan nga Moreja, lindi një ndër elegjitë më të bukura, lirikat më të ndjeshme të shprehura në disa vargje të magjishme.

“Moj e bukura More” mbetet edhe sot si lajtmotivi i dhimbjes shqiptare ndër shekuj, kur ata, të detyruar, i kthyen atdheut shpinën, por në të lanë zemrën.

Dokument i kësaj kënge për herë të parë gjendet në dorëshkrimin e Kieutit botim i vitit 1708, më pas këtë material do ta ribotonte në librin e tij filologu arbëresh Dhimitër Kamarda (1821-1882), në vitin 1866. Në këtë lëndë është publikuar teksti i kësaj kënge i shkruajtur në shqip, por me alfabet grek:

Moj e bukura More,
si të lash e më s’të pash!
Si të lash, si të lash,
siç të gjeta ngë të lash!
Atje kam unë zotin At’,
atje kam unë zonjën Mëmë,
atje kam dhe tim vëlla,
gjithë mbuluar,
të gjithë mbuluar,
të gjithë mbuluar nën dhe!
Ah e bukura More!

“Moj e bukura More”, kënga magjike pas së cilës fshihet një histori e dhimbshme Read More »