Historia e tyre padyshim përloti të gjithë shqiptarët dhe preku zemrat e të gjithëve. Bëhet fjalë për dy motrat nga Gramshi, të cilat kishin lindur me probleme, duke i detyruar që të ‘ngujohen’ në krevat. Babai i tyre, Hasani, i ftuar në emisionin “Shqiptarët për Shqiptarët” në ‘News24’ apeloi për ndihmë, pasi jetonte në kushte të vështira ekonomike. Lutjes së tij iu përgjigjën shumë shqiptarë.
E për t’i dhënë lajmin e madh, në Gramsh udhëtoi Elvis Naçi. Pasi kreu gjithë procedurat për t’i kaluar në pronësi shtëpinë ku jetojnë prej disa vitesh, Naçi ndau me këtë familje lajmin më të bukur që ata prisnin prej vitesh. Në një letër që lexoi Sidorela njoftohej se shtëpia tashmë është pronë e tyre. Ëndrra e madhe e vajzave u bë realitet.
“Të dashura Aisha dhe Sidorela. Historia e vështirë e familjes tuaj e rrëfyer në emisionin “Shqiptarët për shqiptarët” ka ngritur peshë me qindra dhe mijëra zemra shqiptarësh kudo ku jetojë. Lotët e sinqerta dhe dashuria e baba Hasanit per ju Aisha dhe Sidorela i ka tronditur të gjithë. Por edhe lotët e juaja të kristalta dhe dëshira e zjarrtë për ta parë babain tuaj të lumtur nuk ra në vesh të shurdhër. Të gjithë vëllezërit dhe motrat shqiptare kanë derdhur lot bashkë me ju dhe kanë vendosur më shumë se kurrë që lotët tuaj të hidhërimit të khthejnë në lot gëzimi. Shqiptarët dhuruan me zemër të gjitha paratë e domosdoshme që kjo shtëpi të regjistrohet në emrin e babait tuaj.”
Ta gëzoni dhe si nje fole dashurie ta përjetoni!
Të papërshkrueshme janë emocionet e vajzave dhe babait të tyre për lajmin e mirë që morën. Aisha vajza e sëmurë që nuk është ngritur kurrë në këmbë më parë me emocioneve shprehet pas këtij lajmi: Mu duk sikur u ngrita në këmbë!
Brenda një jave në këtë shtëpi ndodhën shumë mrekullira. Për vajzat ka edhe një lajm tjetër të mirë:
Motrat Pëllumbi do të shijojnë më në fund edhe lirinë. Ato mund t’i lënë përkohësisht shtretërit ku janë gozhduar prej vitesh. Sidorelës iu sigurua një karrige lëvizese ndërsa Aishës nje shtrat i specializuar për gjendjen e saj shëndetësore.
Po ashtu Hasani i cili ishte operuar pasi ka tumor në mushkëri do t’i nenshtrohet kontrolleve të detajuara mjekesore, ndërsa falë zemërgjerësisë së shqiptarëve nuk do detyrohet të dalë e të shesë në rrugë. Për të është siguruar një pagë e mirë mujore, me qëllim që të jetë gjithmonë pranë vajzave. Pagesa është siguruar nga emigrantët shqiptarë nëpër Europë. Edhe bashkëshorta e tij me probleme në dëgjim do të trajtohet.
Mes shqiptareve që dëshirojnë të ndihmojnë, është edhe nje mesues nga Burreli, i cili në një mesazh drejtuar Elvis Naçit shkruante se në pamundësi për të ndihmuar financiarisht, ishte gati të shiste gjakun e tij dhe paratë t’i dhuroheshin Hasanit, Sidorelës dhe Aishes. Pas lajmit se shtëpia është regjistruar në emër të Hasanit, u pa të përlotej moderatorja Ola Bruko dhe Elvis Naci.
Një tjetër rast rrëqethës është publikuar sot në emisionin “Shqiptarët për shqiptarët” në ‘News24’.
Ishte Sidorela e cila rrëfeu se ka një idhull: do donte ta shihte njëherë nga afër kengetarin dhe kantautorin Alban Skenderaj.
Sic thote ajo, muzika e Albanit i qetëson dhimbjet e turpit dhe të shpirtit, e frymëzojnë dhe ajo humbet në tingujt e zërit të tij kur e dëgjon.
“Unë e pëlqej shumë muzikën. Këngëtari im i preferuar është Alban Skënderaj dhe kam shumë dëshirë ta takoj njëhëre. Cdo këngë e tij kur e degjoj, më duket se më lexon shpirtin. E nis ditën me këngët e tij. Kur nuk më zë gjumi dëgjoj këngët e tij. Kur jam me dhimbje dëgjoj këngët e tij. Është një këngëtar, që lum ne që e kemi. Mjafton t’i dëgjoja njëherë zërin, se e kam dëgjuar gjithmonë duke kënduar. Të më merrte Albani mua në telefon? Thjesht do bllokohesha. Nuk do më besohej se do ishte ai. Do doja të ishte dikush pranë meje të më pickonte, të më thoshte, shiko se është vërtet Albani.
Unë kur dëgjoj këngët e tij, humbas. Flasin njerëzit përreth, por une jam duke kënduar këngët e tij. Është emocion që kush ka një idhull më kupton. Ai të frymëzon, jep mesazhe shumë në tekstet e tij që shkruan, në muzikën që bën. Është më i miri, është i paarritshëm. E kam shumë qejf”, tregon Sidorela.
Një 65-vjeçar është dënuar me 3 vite e 6 muaj burg vetëm sepse u fotografua teksa ishte duke ecur me biçikletë.
Ka qenë fati i keq i Havzi Bashës i cili ka qenë duke ecur rastësisht në rrugë, kur një 12-vjeçare i tha mësueses së saj që burri i panjohur e kishte ngacmuar seksualisht në ashensor.
Mësuesja i ka bërë foto burrit dhe ua ka dërguar prindërve të së miturës, pa pasur dijeni për atë që do të ndodhte.
Prindërit e vajzës e kanë detyruar mësuesen që të jepte dëshminë e saj në gjykatë, duke u përdorur sipas saj kundër tij.
65-vjeçari ka qenë pjesë e emisionit “Me zemër të hapur”, ku ka treguar kalvarin e vuajtjeve të tij, ndërsa edhe mësuesja e së miturës ka dhënë dëshminë e saj.
Mësuesja tregoi se është çuar me forcë për të dëshmuar në gjykatë ku nuk duhej të thirrej fare pasi nuk ka asnjë rol, përveç asaj që ka bërë një foto pasi vajza ka treguar gishtin e akuzës mbi burrin që ecte me biçikletë. Pa folur me emra por duke nënkuptuar familjarët e vajzës apo më keq akoma edhe autoritetet, mësuesja tha se i kanë bërë presion dhe e kanë kërcënuar duke i thënë se mund t’i bëjnë atë që nuk ia pret mendja.
Ajo ka thënë:
Vetëm me një fjali dhe një foto të vajzës si mund të jepet vendimi. Vajza mund të ketë gabuar. Unë nuk kam asnjë marrëdhënie më as me prindërit e vajzës dhe ajo nuk ishte nxënësja ime. Unë e shoqërova për pak kohë me makinë. E vetmja gjë që kam bërë unë ishte që bëra një foto, pasi vajza e tregoi. Unë nuk e njoh zotërinë dhe nuk duhet të isha thirrur në gjyq. Më kanë bërë presion, më kanë çuar me zor në Gjykatë. Më kanë thënë merr rrobat e zeza, se të bëjmë atë që s’ta pret mendja. Uroj të dalë e vërteta dhe zotëria ta gjejë të drejtën.”
Havzi Basha ka 4 muaj që ka dalë nga burgu ku ka kryer dënimin e plotë. Megjithatë ai është i vendosur për të pastruar emrin e tij, dhe siç tregon ai kjo ngjarje ishte tronditëse pasi ka punuar një jetë të tërë në tregti mes grave dhe vajzave dhe askush nuk ka folur kurrë për të për të tilla gjëra.
Një Shqipëri që nuk ekziston më. Pamje të qyteteve shqiptare në vitet 1914-1918 të cilat do t’u befasojnë.
Imazhe nga Shkodra, Tirana, Vlora, Durrësi, Kruja, etj. të sjella me ngjyra rrëfejnë një një realitet aq tq larëgt gati të pabesueshëm.
“I jemi mirënjohës mikut të vjetër të Shqipërisë, z. Johen Blanken nga Hamburgu për dhënien në dispozicion të këtij koleksioni,” shkruan studiuesi Robert Elsie lidhur me albumin e fotografive të konceptuara si kartolina në ato vite.
Fjalimi i mëposhtëm është marrë nga libri i autorit Stephan Zannowich, me titullin “Le Grand Castriotto d’Albanie, Histoire”. Teksti prej 131 faqesh është botuar në vitin 1779 nga shtëpia botuese J.J.Kesler, Frankfurt. Gjergj Kastrioti, i sëmurë, nuk mund ti shmangej vdekjes dhe për këtë arsye fton në vatrën e tij princat, ambasadorët, gjeneralët, dhe drejtuesit kryesorë të vendit që tu lë amanetet e fundit ashtu siç i ka hije një luftëtari të madh. Para se heroi ynë të fillonte fjalimin, urdhëron që djali i tij i vetëm, Gjoni, asokohe dhjetë vjeç, të ndodhej mes të ftuarve. Fjalimin e Princit të Matit dhe mbretit të shqiptarëve e gjejmë në faqet 70 – 89 të librit, i shkruar në gjuhën frënge.
Sipas autorit të veprës, ja si është shprehur Gjergj Kastrioti:
Jam në prag të varrit. Po ju lë një mbretëri me forca të afta për ta mbrojtur, por me një pasardhës të paaftë nga mosha për ta drejtuar. Megjithatë, në qoftë se në të ardhmen ju bëheni trima dhe të virtytshëm, ju mund të përballoni të gjitha sulmet e armiqve tuaj. Nuk është sipërfaqja e vendit ajo që bën një fron të respektueshëm, por aftësia e atij që ulet mbi të. Në qoftë se ju jeni i djallëzuar, shërbëtor i ministrave tuaj, dhe naiv i lajkave të oborrtarëve tuaj, atëherë asgjë nuk do të jetë më e lehtë sesa përmbysja nga maja më e lartë ku ju ndodheni. Duhet të jetë virtyti themel i fronit. Virtyti nuk është fantazi. Ndoshta do ju a thonë një ditë, por mos harroni se ai që do ju a thotë, është një tradhtar, një dinak, që për të mbretëruar në vendin tuaj, do ju sugjerojë maksima të rreme, të cilat herët a vonë do të shkaktojnë përmbysjen tuaj. Duke pasur virtytin si udhërrëfyes, lajkatarët dhe të pabesët do të largohen prej jush…Të virtytshëm, ju mund të mbani lehtë perandorinë që po ju lë të tronditur nga lufta e vazhdueshme ; ta përforconi, ta rimëkëmbni nëpërmjet pushimit dhe qetësisë…
Krijoni vendshkrime të pa censuruara në të gjithë sipërfaqen e mbretërisë ku mund të publikohen të gjitha padrejtësitë dhe dhuna që mund të ushtrohen nga drejtuesit e krahinave tuaja. Bëni këtë edhe për miqtë apo familjarët e tyre që jetojnë në oborrin tuaj, të cilët i fshehin këto shkelje apo i përdorin nën pretekstin e drejtësisë dhe të domosdoshmërisë. Shqyrtoni gjithçka nga ju vetë, dhe nëse magjistrati, ushtari apo kleriku janë mashtrues dhe të padrejtë, atëherë pa mëshirë varini në shtyllë në vendin e krimit : ju do të vini re se pasardhësi i tij do të bëhet i drejtë dhe i njerëzishëm…Kur sapo të keni marrë drejtimin e pushtetit, ju do të kujdeseni për Drejtësinë, e cila është themeli i të gjitha virtyteve. Ju do të mbroni artizanët, si njerëzit më të dobishëm të zonave të pushtetit tuaj, dhe do të parandaloni shtypjen e tyre nga pasanikët. Krenaria dhe luksi i bën pasanikët të pandjeshëm ndaj fatkeqësive të varfërve, të cilët nuk kanë as tituj (grada) e as mbështetje. Duhet të jeni të butë dhe të dashur me njerëzit tuaj ; dukuni shpesh mes tyre, bisedoni me ta, pyesni ata nëse dëshirat tuaja për drejtësi janë ekzekutuar nga ministrat tuaj. Princi që qëndron i mbyllur me oborrtarët e tij shikohet nga populli i tij si armik dhe tiran…Dëgjoni ankesat dhe kërkesat e popullit tuaj me qetësi sa që ti frymëzoni besim atij për t’ju ndihmuar të korrigjoni abuzimet dhe fatkeqësitë e shtetit.
Kujdesuni që Kombi juaj të rritet nëpërmjet fesë katolike, por mos persekutoni asnjeri që ta ndjekë atë me detyrim. Dielli, që është shëmbëllimi i Perëndisë, shkëlqen pa dallim për turkun ashtu si për të krishterin. Kushdo që këshillon për të luftuar për hir të Perëndisë është një mashtrues i cili dëshiron të sakrifikojë të vërtetën për interesat e tij. Zoti është i fuqishëm, ai mund të bëjë gjithçka vetë, pa ndihmën e askujt…Në qoftë se fati ju bën endacak, të varfër apo nevojtar kurrë mos e ndryshoni fenë për interes…Mbyllini që në origjinë mosmarrëveshjet e teologëve dhe hipokritëve, të cilat janë më të rrezikshmet për lumturinë e një shteti. Kemi parë perandoritë më të lulëzuara të përçahen dhe të tronditen nga këta fanatikë…Shihni Perandorinë e Konstandinit të rrënuar nga Muhamedi, dhe princin Jean Paléologue (Gjon Paleologu) i shkelur nga kuajt e Arabëve. Ai ishte supersticioz, priftërinjtë e tij ambiciozë dhe injorantë, oborrtarët e tij të rremë dhe të shthurur nga luksi, dhe tani princi, priftërinjtë dhe oborrtarët kanë vdekur dhe po vdesin në skllavëri.
Nëse keni fat të mjaftueshëm për të pasur filozofë në vendqeverisjet tuaja, të cilët janë të ndriçuar nga drita e arsyes dhe jo nga sistemet e rreme, le të shkruajnë në paqe dhe të reagojnë ndaj paragjykimeve dhe makinacioneve të kujtdo që flet në emër të Zotit me qëllim për të heshtur mbretin dhe drejtësinë. Ju do t’i mbroni ata kundra zellit të tepruar të drejtuesve hipokritë duke i shpërblyer me vende pune në gjykatat dhe oborret tuaja.
Kur të ju flasin keq për dikë, ju do ta dëgjoni me gjysmë veshi… Ju do të jeni të sjellshëm me të gjithë shtresat popullore. Si arsye e dallimit të gradës që do të keni së shpejti në shoqëri, ju duhet të dalloheni nga të tjerët nëpërmjet bujarisë, i cili është karakteri dallues i princave. Një monark, edhe i varfër, duhet të jetë bujar…
Mbroni meritën dhe shpërblejeni atë kudo që ajo ndodhet. Mirësia duhet të shoqërohet me një zemër bujare. Njeriu ndërton tempuj, ngre altarë për Zotin falë mirësisë së tij. Evitoni për gjithmonë shekullit, rrethit dhe racës tuaj turpin për të pasur njerëz të dëshpëruar nga mizoria, krenaria apo injoranca juaj. Mos harroni se njeriu lind për lumturinë e njëri-tjetrit…
Armatosuni nga guximi dhe vendosmëria në mjerim, me maturi në mirëqenie. Mos u zhytuni në përtaci, ajo është nëna e të gjitha veseve…Mos mbyllni sytë ndaj fqinjëve dhe traktateve të tyre : ata do të presin momentin kur ju do të jeni të brishtë për t’ju akuzuar dhe do të pohojnë pretendime të rreme mbi trashëgiminë që po ju lë. Mos përdorni spiunë për të ditur se çfarë thonë njerëzit në lidhje me administrimin tuaj. Bëni punën tuaj ashtu si duhet, njerëzia le të flasin dhe të shkruajë çfarë të dëshirojë…
Ti jepet mundësia gjithsecilit prej rrethit tuaj që të ju shkruajë ; Ju do të punësoni sekretarët tuaj që të përgjigjen për çështje të ndryshme ose publike, por sekretet e shtetit duhen të mbeten mes jush…
Mos përbuzni askënd ; më i vogli dhe më i varfëri mund të ju rrëzojë, ashtu si dhe mund të ju ndihmojë me këshillat dhe kurajon e tij.
Jeni të durueshëm në çështjet e luftës, të patrembur në rreziqe, të butë dhe humanë, kurrë mizorë dhe gjaknxehtë. Fshihni dhimbjen që fatkeqësitë tuaja mund të ju shkaktojnë. Armiqtë tuaj do të jenë gjithmonë të gatshëm të ju fyejnë për fatkeqësitë, dhe ministrat të ju tradhëtojnë. Ftoni mes jush të huaj të arsimuar duke u dhënë një rol këshilltari edhe në rast kur ata nuk janë fisnikë e të pasur. Kompetencat që i akordohen fisnikërisë janë prodhim i politikës. Ju mund të përdorni fisnikët si të dëshironi. Pasanikët injorantë do t’i ledhatoni, kështu do të kurseni pasurinë tuaj për mirëmbajtjen e ushtrisë, dhe do të keni një oborr të shkëlqyeshëm falë krenarëve por dhe budallenjve, që nuk kanë asnjë lloj virtyti përveçse floririt.
Mos jeni të ndrojtur ndaj ndjenjave tuaja. Deklaroni haptazi oborrtarëve tuaj, se ai që do të ju gënjejë dhe do të ju dërgojë në rrugën e gabuar në administrim, pa asnjë falje do të varet në shtyllë. Poetëve që do të ju thurin vargje, për të ju bindur se jeni më i madhi, më bujari, më i mrekullueshmi, luftëtari më i madh ndër të gjithë mbretërit, u dërgoni në këmbim një copë letër, bojë dhe një pendë nga një oborrtar i panjohur, me urdhërin për të dëshmuar të vërtetën e asaj që shkruajnë, dhe në qoftë se nuk mund të bëjnë një gjë të tillë, të kufizojnë veten në dhënjen e këshillave, duke u lënë të kuptohet së nëse vazhdojnë të shkruajnë marrëzira të tilla të rrezikshme, ata do të mbyten nga vetë ju si person i shenjtë i të vërtetës.
Kujdesuni që të keni gjithmonë ushtarë të mirë dhe të disiplinuar ; që ushtarët tuaj të mos bëhen përtacë, ti stërvitni dhe ti trajtoni jo si skllevër por si shokët tuaj. Kur të jeni në luftë, ju do të udhëheqni ushtrinë si gjeneral dhe në betejë do të luftoni si ushtar. Emri i mbretit është një titull shumë i nderuar, por ky titull ka peshë të madhe dhe detyra të vështira për të realizuar. Kryesorja është të pranohesh dhe të respektohesh në rrethin tënd. Zoti nuk ka dhënë fuqinë supreme për të na zhytur në qullësi, për që të jemi mbrojtës të çështjes publike. Për një zemër të butë dhe një shpirt të virtytshëm, mirëqenia e përgjithshme e popullit tënd është kënaqësia më e madhe që mund të përjetohet. Neglizhenca dhe një lloj mirësie që e thërrasim «mendjelehtësia e një princi», u shkaktojnë dëme njerëzve; dhe ju e dini se roli i mbretit është t’i mbrojë.
Dëboni larg jush astrologët gjykatës dhe kimistët prodhuesë ari dhe diamantesh. Një princ është gjithmonë i pasur, kur ai është i mençur dhe i lartësuar shpirtërisht. Emri juaj do të jetë i shkruar në një pllakë prej mermeri të bardhë me shkronja të zeza mbi dyert e kështjellave tuaja të destinuara për të burgosurit. Mjerim për guvernatorin që i feshu mbretit pafajsinë, që përkeqësoi nga koprracia dhe zelli i tij dënimin e fajtorëve…Mbroni njerëzit e dashur dhe të mirë, ndëshkoni shpirtrat e këqinj. Jeni të ndjeshëm ndaj lëndimit, por akoma dhe më shumë ndaj shërbimit të popullit tuaj dhe miqësisë të njerëzve të ngjashëm me ju.
Pika kulmore e një lufte është çorientuese, duhet ndjerë pasiguria (rreziku). Atëherë kujdesi dhe guximi do të ju shërbejnë më mirë se sa pasuria. Duhet të dish të fitosh, por mos harroni se edhe mund të mposhtesh. Sfidoni veten tuaj : mos e humbisni toruan nga zemërimi, sepse atëherë i thjeshti bëhet i keq dhe mbreti një përbindësh…
Mos harroni se politika turke është për të mbjellë përçarje mes princave të krishterë ; e gjithë madhështia e tyre gjendet në këtë politikë të shkëlqyeshme, e cila bën me shumë pushtime sesa armët e tyre. Së fundi, në qoftë se jeni xheloz se po ju lë një trashgimtar që ju pengon për të marrë fronin, mos harroni se kam qenë babai juaj, dhe shpatën do e përdorni vetëm për të rrëzuar armikun.
Ju do të keni lidhje të shumta me oborrin e Romës, që unë kam qenë deri tani mbështetës dhe mbrojtës.
Interesat e mia më kanë detyruar të përshtas politikën time me të sajën. Rrethanat në të cilat jam gjetur veten nuk më kanë lejuar të luftoj uzurpimet turke dhe pretendimet e papës. Për të mirën e krahinave të mia kam qenë gjithmonë i lumtur me veprimet që kam ndërmarrë. Roma është fodulle vetëm me princat e dështuar. Roma, duke më pasur frikë, më ka bërë gjithmonë lajka. Ajo ndryshon maksimat dhe pozicionet sipas rasteve, por frika se humb tokat e saj ndaj sulmeve të Muhamedit, e ka detyruar atë të qëndrojë modeste ndaj meje, duke më njohur të gjitha të drejtat, titujt, dhe zotërimet e realizuara gjatë betejave të mia. Papët nuk kanë arritur kurrë të manipulojnë një ushtar të vjetër si unë, por nuk do të hezitojnë të bëjnë një gjë të tillë ndaj jush si arsye e moshës së re dhe mungesës së eksperiencës për të qeverisur, për të shërbyer. Mos harroni, se me praktikat e shumta që ata përdorin për të arritur qëllimet e tyre, më e forta, është rrëfimi. Por është e lehtë ta kuptoni : kur prifti do të dojë të dijë më shumë sesa mëkatet tuaja, kthejeni si një mashtrues në vendin e tij, dhe dënojeni si të tillë, që të shërbejë si shembull për pasardhësin e tij.
…Megjithatë, është shumë e rrezikshme të kundërshtosh hapur Papën, këtë idhull të madh të fesë sonë. Ai është një njeri si të tjerët, me pasionet dhe dobësitë e tij… Nëse Papa ju dërgon faljet, reliket, bekimet, merrni ato me respekt, dhe i nderoni me njerëzit tuaj duke e dhënë ju shembullin kryesor… Por në qoftë se Papa përpiqet të rrisë numrin e priftërinjve dhe murgjve për të nxjerrë para nga krahinat tuaja…ose ju nxit që të hapni luftëra në emër të Zotit, rrufeja hakmarrëse qëlloftë mbi ju dhe pasardhësit tuaj në rast pranimi. Zoti hakmerret ndaj fyersve të tij, pra nuk ka nevojë për ndihmën e njeriut. Mos kërcënoni Romën, kur ajo nuk ju kërcënon. Por shpallni luftë ndaj kujtdo që mundohet të prishë harenë e popullit, dhe legjitimitetin e fronit.
Ju do të ndaloni çdo banor i cili ndodhet nën qeverisjen tuaj, që të mos bëhet as prift e as murg pa arritur moshën dyzet vjeçare. Për tu ushqyer nga puna e të tjerëve, duhet më parë që njeriu (mashkulli) të ketë kontribuar në mbështetjen e komunitetit, prej të cilit dëshiron të ndahet për të shijuar jetën e tij… Këta priftërinj dhe murgj duhet të ju ndihmojnë të mbroni kombin në kohë lufte, sepse në kohë paqeje po ky komb i ushqen pa i përdorur. Nëse Papa kundërshton, bindeni atë me butësi, dhe vetëm në qoftë se është e nevojshme përdorni shpatën… Një politikë e tillë do të ju pajtojë me dashurinë atërore të pasardhësve të tij, dhe do të bëheni shembull dhe lider për të gjithë mbretërit, të cilët frikacakë, të dobët, injorantë, budallenj, u uzurpohet nga Papa dhe ministrat e tyre, fuqia që Zoti u ka dhënë për të përhapur lumturinë e Kombeve, ku ata duhet të jenë zotërit dhe etërit ».
Historiani Kastriot Dervishi ka bërë një përmbledhje të asaj që po ndodh me eshtrat e ushtarëve grekë në Shqipëri. Kjo është hera e parë që zhvarrimi tyre po bëhet në bazë të një komisioni të përbashkët qeveritar. Dervishi jep fillimisht detaje mbi rrethanat e luftës italo-greke në Shqipëri.
“Lufta italo-greke u zhvillua nga tetori 1940 deri në prill 1941. Nisi si agresion i Italisë ndaj shtetit grek dhe përfundoi me ndërhyrjen gjermane në Ballkan. Për një kohë jo të vogël (14 nëntor 1940-26 mars 1941) ajo u zhvillua brenda territorit shqiptar, në të cilin vepruan 15 divizione greke dhe 27 divizione italiane” – shkruan Dervishi që më pas zbulon çfarë ndodhi me eshtrat e italianëve.
“Italianët i zhvarrosën dhe më pas tërhoqën eshtrat e ushtarëve të tyre në vitet 1958-1960, pas marrëveshjes midis Shqipërisë dhe Italisë të datës 22.11.1957. Pala italiane caktoi në delegacionin e vet gjeneralin në rezervë Domenico Bandini, kapitenin Giovani Sinici dhe priftërinjtë Don Bertozi dhe Don Morrezo, të cilët erdhën më 15.2.1958. Gjenerali italian, më parë kishte shërbyer në Shqipëri në vitet 1929-1938 në shkollën e artilerisë” – shkruan Dervishi. Ai sqaron më pas edhe çështjen e ushtarëve grekë.
“Çështja e ushtarëve grekë ngeli e zgjatur në kohë, për shkak të politikave jo të qarta të shtetit komunist shqiptar, i cili mund ta kishte mbyllur përfundimisht duke iu përgjigjur kërkesës së parë të Greqisë për tërheqjen e plotë të tyre. Pretendimi i Greqisë ka qenë për kërkimin e 12-13 mijë ushtarëve të vrarë ose të ngrirë në Shqipëri. Referuar identifikimit të vitit 1985, zyrtarët e Ministrisë së Ekonomisë Komunale raportuan ekzistencën e 2.251 varreve të ushtarëve grekë në Shqipëri. Siç edhe shihet, midis asaj që është identifikuar në terren dhe asaj që pretendohet, ka luhatje të mëdha” – shkruan Dervishi. Ish-drejtori i arkivit të ministrisë së Brendshme ka bërë edhe një koment për kërkimet në Dragot të Tepelenës. Ai thotë se aty është bërë një kërkim edhe në vitin 1985, por nuk janë gjetur ushtarë grekë.
“Sot u kryen në Dragot të Tepelenës gërmime për zhvarrimin e ushtarëve grekë të vrarë gjatë Luftës Italo-Greke të viteve 1940-1941, në pjesën e territorit shqiptar. Për të vënë në dukje se ky nuk ishte gërmimi i parë, por i dyti, po rikujtoj procesin e parë, referuar nga procesverbali i 33 vjetëve më parë. Sipas këtij dokumentacioni, më 5-14 shtator 1985 u hapën 674 varre si dhe 220 gropa (në të cilat nuk u gjetën eshtra)” – shkruan Dervishi në Facebook.
Palermo -Pasha Liman dhe ne nenujsit e asaj kohe.
………………………..
– “Pasha Liman, e diele ne dreke! Pas emisionit radiofonik, “Heroizmi i popullit tone ne shekuj”, duke ndenjur shtrire ne krevatet tona, Sh. me habiti me vetepergjigjen e pyetjes se tij. – E di cfare po mendoj? -me pyeti. – Sikur te plaste nje lufte tjeter…. Do kishim te pakten ca heroizma te reja..”
(Marre nga ditaret e mij te asaj kohe – Sh. shok i imi, oficer ne nendetese)
…………………………………………………………………………………………………………………………
Nga kurioziteti por dhe nga lidhjet personale me boten e nendeteseve, kam kerkuar e lexuar shume rreth Bazave Nentokesore te Marines neper bote. Ka shume pak material te publikuar per kete teme. Nje e famshme dhe shume e ngjajshme me Bazen e Palermos ne Shqiperi ishte Baza e Balaklavase ne Krime te Detit te Zi.
Per shume aresye sovjetiket, pavaresisht kostos se jashtezakoneshme, vendosen te ndertonin nje Baze te Nendheshme Nendetesesh, fare prane Sevastopolit, ne Balaklava te Krimese. Balaklavaja ishte nje qyteze e mbyllur ne fundin e nje gjiu te ngushte, shume te mbrojtur nga stuhite e natyres e syte e kurreshtareve dhe me e rendesishmja duket se plotesonte kushtet e mbrojtjes nga sulmet e berthamore aq afer te mundeshme gjate Luftes se Ftohte. Kjo zgjedhje per Floten Sovjetike te Detit te Zi ishte gati njelloj sikur ta kishte kete baze ne Detin Mesdhe i cili konsiderohej si teater shume strategjik i Luftes se Ftohte. Ne vitin 1953, Instituti i Projektimeve te Leningradit pergtatiti dhe coi para qeverise projektin e kesaj Baze Nentokesore . Vete Stalini personalisht u perkujdes deri ne detaje per kete projekt.
Realizimi i ketij projekti I mori Bashkimit Sovjetik te asaj kohe 8 vjet. Me 1961 Baza Nentokesore e Nendeteseve ne Balaklava u quajt e perfunduar. Emri i koduar i saj ishte”825 GTC”. Po ate vit, vete udheheqesi sovjetik I asaj kohe, Nikolay Khruschev vizitoi bazen ne fjale dhe ne mbarim te vizites, duke tundur duart, sic ishte ne tipin e tij, tha dicka qe nuk u harrua kurre. – Ai tha, se e gjitha kjo duhet t’ju jepej prodhueseve te veres per qilar!….Dhe ne fakt koha tregoi qe ruset do ta perdornin bazen e Balaklavase si nje baze ushtarake ne paqe por kurre per lufte…. Sot kjo Baze njihet si Muzeu Naval I Luftes se Ftohte!
…Shume larg nga Balaklava dhe nga Deti i Zi, ne nje tjeter vend mesdhetar, te tjere diktatore, ne nje lidhje te re “dashurie” me nje vend te madh e perseri aziatik, menduan e filluan te ndertonin nje tjeter Baze Ushtarako Detare Nentokesore. Kjo e kesaj radhe, ndryshe nga ajo e Balaklavase nuk ishte menduar per nendetese, por per Katera Silurues me Raketa. Dhe per kete pune qe zgjedhur Gjiu i Palermos ne jug te Shqiperise. Projekti i kesaj baze ishte nje bashkepunim kinezo-shqiptar, i papare e i padegjuar per vendet e Detit Mesdhe per nga kostua, volumi i punes qe do kryhej dhe fuqia ushtarake qe do instalohej ne te. …
Une kam shpenzuar disa vite si nenujes ne Bazen Nentokesore te Palermos.
Po cfare ishte ne te vertete Baza e Palermos?
Ne fakt asnjehere une nuk kam pare dokumenta zyrtare rreth megaprojektit te Palermos dhe megjithese kam ndenjur disa vjet atje me mungoi dhe deshira e eksplorimit te labirinteve te tij. As foto nuk ka shume dhe ish nenujsit duket sikur nuk kane kujtime te mira atje e vazhdojne te kujtojne Pasha Limanin si shtepi te pare e jo Palermon.
Ka shume shifra por ato vetem se do ta bejne me te trishtuar tregimin tim. Dija qe kishte shume ambjente te brendeshme si depo silurash, karburantesh, oficina riparimesh, salla dizel – gjeneratoresh, sisteme ajrimi, sisteme alarmi, sisteme zjarrefikese, sisteme komunikimi, zyra, vinca ure per te ngritur nga uji katerat qe nuk erdhen kurre e plot ambiente te tjera e pajisje teknike. Kishte dhe nje dalje te dyte nga veriu porta e te cilit ishte bllokuar nga prurjet shkembore te rrymave detare. Ne me te shumten e ambjenteve te brendeshme une nuk shkela kurre, tek ca se nuk me lehohej hyrja e tek ca te tjera se nuk kisha deshire.. Shume here e kishja pershkuar tunelin kryesor vajtje ardhje ne gjithe gjatesine e tij me qellimin aspak ushtarak apo eksplorues, thjesht per te dale ne krahun tjeter te malit e per te peshkuar ne ujrat me me shume peshk te atij krahu.
Mbas prishjes me kinezet projekti i Katerave me Raketa u be i pamundur duke provuar keshtu dhe njehere me shume, ne nje shkalle miliona here me te madhe vertetesine e proverbit se “Kali i huaj te le ne rruge”. M. Shehu, dyshi i diktatures, gjate nje vizite ne kete objekt, menjehere pas prishjes me kinezet tha se “partia po mendonte ta perdorte objektin per nendeteset”. Dhe keshtu bene! Dhjetra mijra ushtare xheniere, shumica bij te shtresave te persekutuara politiksht, germuan si skllever, nen uje e nen gure, prej mese 20 vjet ne shkembijte e Palermos. Sasira te medha fondesh u hodhen ne kete shpelle e cila ne mendjen time pervec panevojshmerise qe ne momentin e idese, devijimeve te projektit, e plot bemave te tjera ne fundin e viteve 80, e gjeti veten perfundimisht te paperdoreshme ….
Vajtja ime e pare atje ndodhi ne nje dite dimri te vitit 86, kur bashke me nje tjeter inxhinier nenujes, ishim urdherruar qe perdorur nje nga gjuajtesit detare te FLD, te benim disa matje te cilesive hidroakustike te gjiut te Palermos. Ishte nje dite vertet e keqe per te qene ne det;- nje dite gri, e ftohte me ere e lageshti te madhe, kur mua dhe shumicen e marinareve na kish zene deti e era e te vjellave te thartuara dukej sikur mbushte gjithe gjirin aspak mikprites te asaj dite te pare timen ne ate vend. Grija e kafte dhe e shpelare e brigjeve te lagura e te gurta te Palermos, ne ate dite te larget e te ftohte dimri, me la si pershtypje te pare nje ndjenje te thelle vetmie e trishtimi. Objektet tokesore te Bazes te futura neper gryka e rrekera plot ferra e gjemba, te gjitha te suvatuara keq me ate llacin rere trashe te atyre aneve, ushtaret-skllever rrobashqyer e te pluhurosur te xhenjos qe leviznin si te burgosurit ne xhirot e ajrimit e pak me poshte hyrja e betonte e bazes… Kishte vetem pak vende te gjelbra buze detit nga Baza e deri tek kalaja e Ali Pashes ne lindje dhe ca kaktuse gjembashume shkretetirash ne faqet lindore te gjiut per ti lene vendin me ne lartesi, drunjeve te vetmuar te valanidhit.
Si per ta bere edhe me te zymte kete situate po ato dite si nje lajm te ri, me kishin treguar dhe per nje vrases serial te kapur dhe te denuar me vdekje per nje seri vrasjesh horror midis ushtaresh te xhenjos.
E vetmja gje cuditerisht ndryshe qe vura re ne ate dite te pare por dhe ne ca vizita te mepastajme, ishte nje ushtar xhenjer me origjine nga Dukagjini, qe sa here ishte i lire, ulej gjithmone mbi nje gur te madh ne anen jugore te hyrjes se tunelit dhe kendonte kenget e vendit te tij…
Gjendja morale e nenujsave te asaj periudhe ishte tejet e rene. Duke qene vete nje nga ata e duke i njohur nga shume afer shoket e mij te nenujit, pa medyshje heronj te nje lloji te pashoq te fatit te tyre, nuk kam besuar kurre se ata ne shumicen e tyre mund te frymezoheshin e te shtyheshin te luftonin per motive ideologjike. Une e di qe ata si edhe une nuk ju besonin eproreve politike.
Ne ishim nje popull I tere i denuar me pune te detyruar. Para pak ditesh kur po lexoja nje artikull rreth vepres letrare te Visar Zhitit ne Itali pashe qe autori e quante poetin nje ish te denuar me pune te detyruar. Buzeqesha trishte me padijen e autorit. Poeti ishte i denuar me burg dhe i tere fisi e krushqia e tij bluhej nga mulliri i luftes se klasave, ndersa gjithe ne te tjeret nga frika e atij mulliri benim ate qe na urdheronin dhe jo ate qe donim. Keshtu ishte dhe puna jone e te qenit nenujsa!
Transferimin e Brigates se Nendeteseve nga Pasha Limani per ne Palermo besoj se te gjithe nenujsit e priten keq. E priten keq sepse ishte teknikisht dhe ushtarakisht i gabuar. Nenujsit per vete menyren e jetes se tyre ishin njerez te zgjuar e te lexuar dhe e dinin me mire se sa “te medhejte” e Tiranes se cfare ishte me mire per nendeteset. Pervec kesaj ne ishim mesuar me Pasha Limanin i cili na ishte bere gati si shtepia jone dhe ndjeheshim keq qe do ta linim. Gjiu I Vlores kishte qene nje laborator shume i mire stervitjeje per nenujsat, dhe popullsia per rreth kishte qene jashtezakonisht e dashur me ne. Uzina e Riparimit te Anijeve ishte afer per cdo problem teknik apo nevoje riparimi. Dhe tani me urdher nga lart duhej te iknim per fare! Ti linim te gjitha! Te linim me te mirat per te pasur me te keqiat. Baza e Palermos nuk kishte qene kurre e nuk do behej asnjehere e pershtateshme per Nendeteset. Dukej sikur po na conin atje qe te mos e linin bosh ate shpelle ku kishin harxhuar aq shume.
Te gjithe ishin te prekur e te pakenaqur nga kjo ikje.Trishtimi i ndarjes kish dite qe kish pllakosur ne Pasha Liman. ..Shikonim Zylon e klubit qe mezi i mbante lotet, kamarieret tona po ashtu, mbaj mend Kananin, shoferin legjendar te autobuzit te nenujsave, njeriu I forte qe i shkulte dhemballet e veta me daret e punes e qe i pire si gjithmone qendronte kembehapur ne sheshin para Komandes dhe zihej me vehten. Po ashtu punonjesit e KRAF qe nuk e fshihnin fare deshperimin e ndarjes. Besoja thellesisht qe kjo ishte vertet nje ndarje e keqe dhe dukej si goditja e fundit dhe e parikuperueshme kunder nendeteseve nga administrata e pa afte e militante e strukturave te shtetit te asaj kohe. Kane kaluar shume vite por edhe sot me behet sikur ne bankinen e Nendeteseve ne Pasha Liman, krahas njerezish te tjere qendronte i perlotur dhe shoku jone B.Sh. i cili kish kontribuar aq shume ne historine e teknikes se nendeteseve dhe se fundi ishte transferuar ne nje detyre tjeter. Ne e linim Pasha Limanin ndersa sirenat e trishtuara te percjelljes se Brigates se Nendeteseve , gjemonin gati deri ne Vlore ne ate mengjez te trishtuar per historine e kesaj Baze…
Ikem duke mbyllur keshtu realisht e perfundimisht historine e vertete te Nendeteseve ne Pasha Liman. Pak para ikjes tone shoku im, ish oficeri Sh. te cilit i takon fragmenti I ditarit ne krye te ketyre shenimeve, ishte denuar me 8 vjet burg per ulje te vigjilences ushtarake. Po ato dite kur ne kembezvarre po perpiqeshim te instaloheshim ne Palermo, roja i portes se tunelit, efektiv i Brigades se Nendeteseve zbrazi mbi xhenjerin dukagjinas qe kendonte tek porta e tunelit nje bresheri te tere plumbash. Akoma dhe sot e kesaj dite, si nje deshmi e absurdit qe nuk riparohet dot kurre, mbi betonin e Portes se Jugut jane gjurmet e atyre plumbave qe i moren jeten atij djali te gezuar
…………………………………………………….
… U desh shume kohe qe ne te gjenim njefare normaliteti ne bazen e Palermos, por kurre ate qe duhej.. Ngadale e ngadale filluam te ingranohemi ne jeten te njerezve te zgjuar e kulturuar te Bregut te Detit dhe te pakten une nje dite e ndjeva vehten nje nga ata. Sic e kam thene dhe kur kam shkruar per kengen “Vajze e valeve” “ une enderroja nje bote tjeter, enderroja lirine qe se kishim dhe keshtu shkoja buze detit e shtangesha ne enderren time. Shihja larg atje ku qiell e det beheshin nje, dhe me vehte thoja se atje eshte Amerika, enderra ime e lirise…
…. Punes ne Nendetese kisha filluar ti shmangesha por dhe eproret – shoke te mij -nuk kishin me qejf te kerkonin llogari… Shteti yne ishte vetemundur e veteshpartalluar ne menyren me te keqe te mundeshme duke ecur kunder ligjeve te natyres e te jetes..
Dhe njehere ishte per tu kujtuar thenia e fameshme e Nikolay Khruschev per Bazen e Balaklavase…Vlente njelloj dhe per Bazen e Palermos….!
…Une dhe shoket e mij vajtem djem te rinj e te bukur ne Flote dhe nje dekade e pak me vone po iknim te maturuar e te trishtuar e me bindjen e thelle se ai shtet i shpartalluar nga te gjitha anet duhej bere ndryshe. Une ishja nga te paret qe ika e te tjeret nje nga nje me prapa, por te gjithe te bindur se vendi yne kishte humbur shume vite, energji, rini e shpresa ne menyren me te keqe te mundeshme.. Iknim dhe linim pas historine e dhimbeshme te rinise tone, nje histori per fat te keq gjithmone te pergojuar nga politika e mentaliteti, nje histori qe per cdo komb tjeter do ishte histori krenarie…..
PD vë në dispozicion dokumentat për paligjshmërinë e kandidatëve të PS për KLGJ/KLP.
Sipas PD, foto Kozma Jano spiun 1 dhe 2 provojnë së kandidati për anëtar KLP ka qene bashkëpunëtor i Sigurimit të Shtetit.
Ne vetëdeklarimin per lidhje me ish sigurimn, ka deklaruar “jo”.
-Është rekrutuar kur ka punuar në Portin e Durrësit në vitin 1977 ga operativi Sefer Alikaj. Ka pasur qëllim agjenturën brenda policisë. Është bashkëpunëtor (informator) i Sigurimit. Katela model 2 e tregon këtë.
-Po ashtu, me vendimin nr.13, datë 19.4.1996 (nr.10 i vendimit), komisioni “Mezini”, i ka ndaluar kandidimin në emër të subjektit politik Partia e Unitetit Kombëtar (vendimi bashkëlidhur)
Foto Kozma Jano komunist fakton kandidimin ne 2011 per partine Komuniste ne Lushnjë.
Altin Hazizaj i denuar eshte dokumenti i Prokurorisë së Përgjithshme, që provon se kanddiati per KLGJ/KLP eshte denuar dy herë.
1. Vërtetimi nga Drejtoria e Tatimeve se kandidati Sokol Lamaj rezulton me gjoba për mospagesën e kontributeve të Sigurimeve Shoqërore dhe Shëndetëspre 20 mijë lekë.
2. Deklarimi I ONM se Andi Muratej dhe Alfred Ballaj duhet të skualifikohehsin nga Parlamenti për mospërmbushjen e kritereve dhe mungesën e integritetit të lartë moral që duhet të ketë një anëtar I KLP.
3. Deklarimi I ONM që vë në dukje angazhimin shumë të lartë politik të Ilir Pandës.
