Histori

Nga Agron Luka

Shqiponjë mali zeshkane e Zeusit – jo shkabonjë kuqaloshe e lagunave detare! Diskutim për botimin: “Harta e 1456, e Vërteta për Flamurin e Skënderbeut”, nga dr. M. Zeqo.

I.
E pakta, qysh nga Homeri poeti i verbër i dy gadishujve fqinjë i Anatolisë dhe i Evropës (Helladik – Illyrik) njihej e bëhej diferencimi i llojeve të ndryshme të shqiponajve: “Zeusi i urti i Dodonës së Epirit, që vren të gjitha shartet, e ka më për zemër e do megjith shpirt, shkabën, mbretin e shpendve, ndër shpezë ma ugurmirën lajmëtaren t’murrmen gjahtare që e quajnë zeshkane, me krahë të hapur cep më cep… kur e panë të gjith u ngazëllyen”. (Iliada, botimi shqip., 1979, K. XXIV, sintezë vargjesh f 436-437; po aty, f 103, 134, 210, 241 etj)

“Po qe se fisin tim ti don ta njohësh, dëgjo: Pushtetin atij, Zeusi me shqiponjë dhe skepter ia dhuron”. (Iliada, cit. K. VI, f 103; shih fig. 1)

Në këtë modë vazhdimësie e autoktonie ndër autorët antikë, i pari Hekateu (shek V-VI p.e.r.) dhe ndër të fundit Lukiani (shek II), pastaj edhe burimet arkeologjike e vërtetojnë se: Tre Gerionët siamezë baritorë mitologjikë të Epirit (të mijv. I-II p.e.r.) kishin në heraldikë shqiponjën e zezë, pastaj Pirrua i Epirit, etj. (F. Arriani, “Alexandri Anabasis”, Lib. II, 5, 16, ku citon Hekateun; Lukiani, “Vepra të Zgjedhura”, bot. 1979, “Toksaridi ose Miqësia”, f 413, vërteton pikturat e Gerionit dhe sjell legjendën epirote si, simboli i miqësisë dhe barazisë njerëzore; shih nga ne, “Heraldika e Tregerionëve të Epirit…”,

Ndër shkabonjat e një vlerësimi pak më poshtë, Homeri veçonte: “Si shkabonjë kuqloshe kur bie me hov mbi turma fluturakësh, mbi pata e kurilla e mjellma qafëqesqine, që për të kullotur në breg të lumit dalin, ashtu Hektori drejt një anije akeje me kiç të kaltër ia behu”. (Iliada, cit. K. XV, f 276) Dhe këtu nuk po ndalemi tek zgërbonjat qafëgjata që shqyejnë kërma coftina, të cilat anarkia e lumpenit po i zhduk si specie edhe ato nga vendi ynë…

II.

Edhe në kohën e Diktaturës edhe mbas Demokracisë i kam ndjekur studimet e botimet në temën e shqiponjës dhe flamurit të Gjergj Kastriotit Skënderbeut. Kur u krijuan mundësitë, kemi botuar edhe ne një dyzinë studime me ilustrime e me objekte, sado që “dekanët” më kanë lënë në hije…

Nuk është hera e parë që dr. prof. M. Zeqo, në ngut dhe në entuziazmin e “zbuluesit të parë të shqiponjës biqefale origjinale, të Kastriotëve” etj, nuk ja qëllon në shenjë …

(M. Zeqo, gaz. Koha Jonë, 18 janar 1998; Më përpara tij, K. Biçoku, gaz. Albania, 29 nëntor 1997; Po ky në librin, “Bibliografia e Skënderbeut përballë shpifieve”, bot. 2005 e akuzon edhe për plagjiaturë.)

Në realitet, M. Zeqo e K. Biçoku ishin grindur “për pesë pare spec”, sepse as njëri e as tjetri, nuk kishin zbuluar asgjë. Në atë minigrafikë të frontespicit të librit të M. Barletit, simbas specialistëve italianë, kishim të bënim me një punim në dru të formë shtampave të shtëpive botuese, ku ky ilustrim në kopertina ishte përdorur edhe në botime të tjera, pra “nuk na qenkësh përzgjedhur nga vetë syri i dëshmitarit Barlet” etj, hamendësime.

Simbas një interpretimi të hershëm të prindit tim bazuar në botimet italiane të Homerit, të cilin e kishim ribotuar edhe ne, hidhej mendimi se aty ishin dy shqiponja që përplaseshin dhe që ilustronin një episod pëshkrim, nga Odiseja e Homerit. (Odiseja, përkth 1976, K. II, vargj. 194-231, f 21; shih, nga ne “Beteja, shkapetia e dy shqiponjave…”, gaz. SOT, 31 mars 2011, f 18 )

Në gjetjet e monedhave të fondit epirot, nga të cilat ndonjë e kemi edhe ne, ka nga këto episode të Homerit, ku shqiponja e zezë e Zeusit ka kapur një kaproll, një lepur, një gjarpër/shlligë helmuese etj.

Qysh në kohën e At. Fan Nolit, iu atribua arbitrarisht Faik Konicës një lloj “zbulim-rizbulimi i përshkrimit të flamurit kombëtar” dhe “natyrisht” shqipetarologjia pastaj e kopjoi pa u menduar dy herë! Në fakt, kur kishim të bënim me shek XV-XVI pra me një kohë jo fort të largët, ky përshkrim i takonte vetë meshtarit M. Barleti, pa përmendur faktin se, atë përshkrim e riprodhonte edhe F. Bardhi më 1636, madje del e vërtetuar se ai e ka lexuar Barletin e Beçikemin edhe në origjinal, siç edhe simbas ribotimit të Filip Loniçerus, “Chronicorvm Turchicorvm”, 1558. (Frang Bardhi, “Skënderbeu, Apollogji”, 1957, f 40, ku krahas Barletit e Beçikemit, përmend edhe Loniçerin, Shën 140, gabimisht e identifikon me Johan Loniçerus.)

Së fundi, duhet nënvizuar se në Shkodër ka patur lexues dhe kopje të Barletit në shek XIX, ku vlen të përmendet se, At Shjefën Gjeçovi, ka ngjyrosur një grafikë të Gjergj Kastriotit me flamur. Për këtë kishte lajmëruar edhe At Gj. Fishtën dhe kjo sadokudo ka më përparësi se sa improvizimi i një flamuri me një piktor bashkëkohor, nga Konica.

Kështu edhe gjurma e rindërtimi i Vulës së Madhe Zyrtare të Gj. K. Skënderbeut, i takon meritës së zbuluesit të parë, studiuesit sllovak Pavel Jozef Shafarik, më 1853, pastaj i vjen rradha të tjerëve dhe veçanërisht prof. Dh. Pilika. Të dy këta autorë “shqipetarologjia e enverologjisë” mbas tërbimllëkut vetëizolacionist e kishte tendencën tua zhdukte “namin e nishanin”! (shih botimin e Vulës së Skënderbeut, Zëri i Popullit, 25 nëndor 1962.

Edhe shqiponja e kuqe, e shoqëruar nga minishqiponja më të vogla, e cila qe sinjalizuar së pari nga At Zef Pllumi, në kishën e Shën Ndout në Rodon, ka qenë e zbehtë tek njëra kokë, si pasojë kryesisht e vandalizmave antikulturë. Ndër të parët që e kanë ngritur ruajtjen dhe restaurimin me urgjencë, siç më kumtojnë, kanë qenë prof. A. Shkreli dhe prof. A. Plasari, kurse restaurimi i afreskut i takon të ndjerit Gazmend Muka. Një ndër botimet e para me sa di qe bërë te revista SPEKTER.

Ne patëm konstatuar e ndarë shprehjen e Barletit “Shqiponjat e Flamurët”, ku shqiponjat ishin ata që mbanin shqiponja në heshta – shtiza, kurse flamurët (flambular) janë si kuptimi i sotëm, flamurmbajtës që morën edhe kuptimin bajraktarë. (shih fig. 8. Skanuar nga F. Loniçerus, “Chronicorvm Turcicorvm”, 1578; shih Hist. Skënderbeut, f 93 etj)

Nga sa thamë del se, ish “Dekanët e Vetëshpallur të Shqipetarologjisë në kohën e Enverologjisë”, duhet të kishin treguar më shumë modesti, sepse besoj se edhe tashti në Demokraci, nuk u takona atyre, për të caktuar podiumet e “Zbuluesve të Parë” dhe të përcaktuesve si shkencë të “Skënderbegologjisë”, “Migjenianologjisë”, “Mjedologjisë” … etj.

III.
Këto ditë te gaz. DITA, 12 mars 2018, prof. dr. M. Zeqo, në kuadrin e lëvrimit të “Skënderbegologjisë” dhe si njëri ndër autoritetet tona, sapo ka botuar studimin diskutues, “Harta e 1456, e vërteta për flamurin e Skënderbeut”. (www.bulevardionline.com>Dossier)
Zbulim – Rizbulimin, gati si sensasion, dr. Zeqo ia dedikon “mikut të tij z. Shyqri Nimani”, i cili ia kish prurë një botim album qysh në vitin 1996, për ta vlerësuar, por nga pavëmendësia i kishte shpëtuar!

Në këtë rishqyrtim dr. Zeqo, në valën e entuziazmit, hedh edhe disa nga dyshime diskutimet e tija, ku tentohet të përmbysen të gjitha sa dijmë deri më sot, vihet në dyshim e diskutim vetë Marin Barleti dhe me të edhe e gjith tradita vijuese!

Në të vërtetën përpjekjet për ta illustruar = ndryshuar Skënderbeun dhe simbolet e tij, me një bojë të ndriçuar, të argjendë, të artë, më të ndryshme nga e zeza pagane e shqiponjës, duke e rrëfyer e kunguar, duke ia falur gjyha/mëkatet, zanafillojnë heret, ndonjë interpretim i tillë sapo doli edhe së fundmi në një ekspozitë dhe do thoshim këtu hyn edhe kjo tentativë për këtë flamur të artë me shqiponjë të kuqe! Por, e arta dihet se përdorej për mbretër e perandorë dhe Gj. K. Skënderbeut, kjo kandidaturë iu njoh nga Papa piu II, por sa duket “Kurora si Mbret i albanëve dhe epirotëve” për Skënderbeun dhe festja e kardinalit për Pal Ëngjëllin i mbetë në anijen që nuk u nis dot nga Ankona…

Vetë dr. Zeqo, ka sjellur një shembull për ngjyrosjen e stemave heraldike të Gj. K. Skënderbeut, me një botim të një Steme Heraldike, që e kishte sjellë prof. Lucia Nadin, kur punonte në Tiranë. (L. Nadin, “Venezia e Albania: Tracce di Antichi Legami”, Venezia Mestre 1995, f 8; shih fig. 9)

Këtë broshurë dhe pothuajse të gjitha punimet e saja profesoresha e nderuar m’i ka dhuruar edhe mua. Këtë Stemë Heraldike, të gjetur në Arkivat e Venecias, unë e kam interpretuar si hipotezë, si një stemë e kombinuar, në parapregatije e lidhur me premtimet e mëdha që i bëheshin heroit tonë si: Mbret i Albanisë, Epirit, Maqedonisë, Thrakës dhe i gjith Romës së Re, kur projektohej Kryqëzata. Edje në disa raste të tjera, kam shfaqur edhe unë mendimet e mija diskutuese. (shih L. Nadin, “Capo Rodoni nella storia”)

(Në parantesë këtu na duhet të kujtojmë edhe përpjekjen qesharake të Kuvendit të Shqipërisë, kur nga demokrratët, në ballinë të sallës u vendos “si koreografi e Bashkim Zahaj, një shqiponjë dykrenare jeshile”, bashkë me gradistët me pelerine të kuqe dhe me përkrenare me sqap të lyer me deodorantë…)

Dhe të vijmë te konkretia. Harta pergamenë gjendet edhe në internet: Petrus Roselli,

Portola Chat of the Mediterranean Sea (Majorca, 1456)  publications.newberry.org.>modul_01 Gjithashtu gjendet në shitje në library: Petrus Roselli – Bell Library: Maps and… Htt://www.lib.umn.edu>PORTO ROS

Rezulton se kjo hartë ka qenë e njohur sidomos në gjysmën e dytë të shek XX, por ka qenë e pa njohur në botën e mbuluar me burkën enverhoxhiste në “vendin e shqiponjave”…
Ja diskutimet, vërejtjet dhe mendimet e mija modeste:

a) Ka një studim autoritar e ndoshta deri më sot themelor, mbi daljen dhe vendosjen në det të Principatës së Kastriotëve, qysh nga koha e vasalitetit të Gjon Kastriotit/Hamzait I e deri te Gjergj Kastrioti. Ky autor Alen Dyselie, pa qenë nevoja të futemi në hipoteza e improvizime, shkruan qartë: “Ka mundësi që Skënderbeu, aty nga viti 1450, në një kohë kur Aleanca e re me Alfonsin e V e lejon që të mbajë një qëndrim më të fortë ndaj Venedikut, duhet ta ketë marrë Rodonin dhe rrethin e tij, megjith Kepin e Laçit… Mund të përfundohet se, Skënderbeu aty rreth dekadës së fundit të jetës e zotëronte bregdetin adriatik nga Kepi i Rodonit e deri te Gryka e Ishmit… Pa dyshim kantieret detare të Ishmit ekzistonin me kohë… Princi Skënderbeu pajton njëherësh karpentierë raguzanë të punojnë në kantieret e Ishmit, mundet në Shufadajë edhe në Kepin e Rodonit… Kemi vënë në dukje se zotërimi i Forcomës së Rodonit i dha rast Skënderbeut, pas vitit 1450, të bënte që të ndjehej fuqia e tij në det, ç’ka nënkupton qartë ekzistencën e një flote albane, qoftë edhe në fillimet e saj”…

(“Dalja në det e Principatës së Kastriotëve prej fundit të shek XIV – deri në vdekjen e Skënderbeut”, bot. Konf. II. Stud. Alb, I, 1969, f 121-160)

Përshkrimi i gjith asaj zone, nga Dyselje, me organizimet me Komuna tregëtare etj, nuk lë asnnjë dyshim mbi aktivitetet e lulëzuara tregëtare të kohës dhe me pozitën strategjike ushtarake. Kështu bëhet e kuptueshme plotësisht pse ky hartografi italiani Petrus Roselli, me banim në Spanjë etj, ka shënuar në Hartën Portulane edhe Albaninë… Ka edhe dokumente të tjera që anije të rëndësishme edhe nga flota papale janë akoruar aty.

b) Simbas kërkimit në internet, më duket se del që ka diskutime edhe për ndonjë mbivendosie të mëvonshme mbi Pergamenën origjinale. Dhe natyrisht e sigurisht kjo mbetet për t’u parë nga specialistët kompetentë, sepse nuk besoj se dr. Zeqo duhet ta ketë shterruar këtë çëshjte me 100% garanci.

c) Unë e nxora Hartën Portulane nga interneti. Dakort se me pamjen e parë, duket që i gjith flamuri është në një fushë të artë, kurse shqiponja biqefale që pikturohet thjeshtë si një skelet është me ngjyrë të kuqe. Por, gjatë operimeve në kompjuter me zmadhim ose zvogëlim me zum, ngjyra e kuqe (me 50% dritë e 50% contrast), ka edhe një tendencë të shkojë edhe si e kuqe e mbyllur në të zezë. Me çfarë garantohemi ne se piktori z. Shyqri Nimani ka punuar direkt me Pergamenën origjinale e me ngjyrat e saj origjinale? Po të vihet re në traditën e hartave të shek XV e më pas edhe të shek XVI e XIII, një shumicë e flamujve portulanë dhe atyre të vetë anije janë me ngjyrë të kuqe.

d) Flamuri, në zmadhim, rezulton se është me prerje me thakë kuadrate në njerën anë, siç janë aty edhe flamujt e tjerë të natyrës marinare, dhe këtë specifikë dr. Zeqo nuk e ka analizuar, madje as e ka vënë re fare!

e) Për ne, rezulton e qartë se është një flamur portulan, flamur detar i portit në Adriatik, i Krujës, i gjith zonës, i vetë princit Kastriot dhe qytetarëve merkantilistë/tregëtarë. Kështu, besoj se nuk është domosdoshmërisht kusht që flamujtë shtetërorë, të mbretërive, qytet shteteve apo principatave të jenë identikë me ata portulanë dhe me flamujtë e anijeve. Mbetet për t’u deshifruar qartë çfarë shkruhet në pjesën e territorit tonë.

f) Mbetet e hapur mundësia që ky flamur të jetë me ndonjë licencë edhe më i hershëm qysh nga Mbretëria e Albanisë më 1271. (?)

g) Ky flamur portulan me këtë formë shqiponjë të kuqe nuk rezulton deri më sot që të ketë ndonjë lloj lidhje heraldike, me atë të gjetur në afresket e Kishës së Shën Andout në Rodon (ish Kisha e Zojës Nunciatë ose Shën Nastasia, siç e shkruan Dyselje), sepse ky i fundit është subjekt fetar.

Mbeten për t’u studiuar me hollësi të gjitha Hartat Portulane dhe të tjera në pergamenë të cila shkojnë edhe deri te viti 1296 e më poshtë. Në njerën prej tyre kemi edhe këtë shqiponjë të kuqe të Namanjave serbë.

Familja e braktisi, i fejuari e shiti… Historia e tmerrshme e shqiptares që rrezikon dëbimin nga Anglia

“Unë u shita si borxh. Do doja të kisha vdekur”, thotë Sara, një vajzë shqiptare rreth të njëzetave.

“Kur erdha këtu u ndjeva e lehtësuar, por jam e tmerruar të kthehem pas. Kam frikë se do të kaloj të njëjtat gjëra që kam kaluar”.

Me një grim minimal dhe duke folur një anglishte pothuajse perfekte, Sara duket e qetë.

Por, ndërsa ajo rrëfen të kaluarën, është e qartë që jeta e saj s’ka qenë aspak e stabilizuar.

Ajo nuk kishte në plan të shkonte në Britani. Aspironte të bëhej avokate në vendin e saj.

Për shkak të një vargu incidentesh në të cilat iu nënshtrua manipulimit dhe shfrytëzimit nga disa burra, ajo nuk mundi të ndiqte ëndrrën e saj.

Gjithçka filloi kur Sara ishte 13 vjeç dhe mësuesi i saj u përpoq ta përdhunonte.

Ajo më pas u bë turpi i familjes. Xhaxhai donte ta vriste, duke e fajësuar se kishte provokuar mësuesin e saj, pavarësisht faktit se ai ishte dy herë më i madh se ajo në moshë.

Ajo dhe prindërit e saj duhej të largoheshin nga qyteti i tyre.

Pavarësisht nga përvojat e hidhura, gjatë të cilave ajo tentoi edhe vetëvrasjen, Sara vazhdoi shkollën e lartë dhe nisi një karrierë të begatë duke punuar si ndihmës avokate për kompanitë e mëdha financiare.

Por kur babai i saj i tha disa vite më vonë se do të martohej me shkuesi, Sara ndjeu se duhej ta bënte këtë gjë.

“Nuk doja të fejohesha”, thotë Sara. “Gjithmonë mendoja se ishte më mirë të bëja një karrierë dhe të martohesha më vonë.

Por, kur babai im e rregulloi këtë fejesë, mendova se duhej ta pranoja, vetëm për t’u treguar që nuk isha më turpi i familjes”.

Pak pas fejesës, i fejuari i tha se duhej të shkonin të jetonin në Itali, duke thënë se do të jetonin më mirë atje.

Kjo nuk kishte qenë kurrë në planet e saj, por, përsëri, ajo ndjeu se duhej të binte dakord në mënyrë që të kompesonte turpin që supozohej se kishte sjellë në familje.

Ajo arriti të transferojë punën e saj në zyrat në Itali dhe filloi të përgatiste një jetë të re atje. Por optimizmi nuk zgjati shumë.

“Besoja se po shkoja atje për të pasur një jetë më të mirë, por lumturia në Itali zgjati vetëm dy javë”, tha ajo me sytë përdhe.

“Mua më duhej të transferohesha në zyrat italiane në Janar pas Krishtlindjes. Por kjo ndodhi kurrë…”

Kjo për shkak se i fejuari i Sarës e shiti atë për të larë borxhin që i detyrohej një bande kriminale.

“Ai më shiti. Do të doja të kisha vdekur. Ai tha: “Unë do të preferoja jetën tënde, para times”.

Tani kur më kujtohet, do doja t’i jepja një grusht në fytyrë. Ai donte të shpëtonte jetën e tij, kështu që shiti timen. U detyrohej atyre para, kështu që më shiti mua për të larë borxhin”.

“Në atë momente nuk mund t’i shihja gjërat qartë. Isha e shokuar. Tani kur e mendoj, nuk e di si nuk e kam vënë re? Jetova me të për dy javë dhe nuk kuptova asgjë”.

Të gjitha shpresat për një jetë normale u shuan për Sarën, kur ajo e gjeti veten të shfrytëzuar. Ajo u shit në një grup kriminal dhe u përdor si skllave seksi.

“Ne u mbyllëm në një shtëpi në Milano nga Nëntori 2014 deri në Korrik 2016”, kujton Sara.

“Ishim të kontrolluara nga disa burra. U përpoqa të arratisesha disa herë, por fati nuk ishte në anën time. Ata na kontrollonin gjithë kohën.

Isha e mbyllur në një dhomë. Dhe natyrisht nuk merrja asnjë para”, tha ajo.

Sara gjeti arsye për të shpresuar sërish, kur ajo lidhi një miqësi të ngushtë me një vajzë të re që u soll në shtëpinë publike.

Ndërsa të dyja flisnin anglisht dhe spanjisht, ata ishin në gjendje të komunikonin në mënyrë që tutorët e tyre të mos i kuptonin. Të dyja kishin planifikuar të shpëtonin.

Por para se ato të gjenin rastin për t’u arratisur, banda kriminale vendosi të largohej nga vendi për të ikur nga policia.

Sara dhe shoqja e saj u futën me forcë në një makinë. Ky ishte momenti kur ajo zbuloi se ishte shtatzënë, sepse filloi të kishte shenja aborti.

“Ata na çuan në Francë për t’i shpëtuar policisë. Ne ishim në një makinë dhe ky ishte momenti kur unë abortova. Kisha shumë gjakderdhje”, tha ajo.

“Shoqja ime filloi të zihej me burrat sepse u kërkoi të më ndihmonin.

Ata e goditën sepse ajo u përpoq që t’i bënte ata të më dërgonin në spital. Nuk donin të më dërgonin, sepse mendonin se unë do të arratisesha”.

“Më në fund sollën një mami. Nuk e di kush ishte ajo. Por ata sollën një zonjë e cila më dha ilaçe kundër dhimbjeve”.

Vajzat e përdorën këtë si një mundësi. Ato i treguan infermieres situatën e tyre.

Ajo donte t’i ndihmonte. Ndërsa shkoi të fliste me burrat për t’u treguar atyre se çfarë ilaçesh duheshin, vajzat arritën të hapnin derën dhe të shpëtonin.

“Nuk kam asnjë ide se çfarë ka ndodhur pas kësaj. Kisha ende gjakderdhje.

Kaluam lumin dhe arritëm në Calais në Francë. Qëndruam atje për rreth dy ditë”, thotë Sara.

“Duke shkuar për atje takuam një djalë. Ai pa që kisha gjakderdhje kudo dhe shoqen time që ishte e nxirë. I dhamë atij 300 euro dhe na ndihmoi të shkonim te një kamion”.

“U fshehëm në të dhe po shkonim drej Londrës. Ishte shumë e frikshme.

Gjëja e parë që ata thanë ishte që ne s’duhej të bënim zhurmën më të vogël. Ishte shumë e rrezikshme”.

Pas një udhëtimi të rrezikshëm në automjet, vajzat u hodhën në rrugët e Dagenhamit.

Ato u kapën nga policia dhe u dërguan në një shtëpi të sigurt, ku u strehuan si viktima të skllavërisë.

Sara mbërriti në Britani të Madhe në Korrik 2016.

Një vit më vonë, ajo mori një vendim pozitiv nga Mekanizmi Kombëtar i Referimit, sepse sipas verifikime të bëra, ajo rezultonte se ishte viktimë e trafikimit të qenieve njerëzore.

Por kërkesa e saj për azil është refuzuar nga Zyra Qendrore, e cila pretendonte se ajo mund të kthehej në shtëpi te prindërit dhe se vendi i saj saj ofron strehim për gratë e trafikuara.

Sara, e cila tashmë po përpiqet të apelojë vendimin e Zyrës Qendrore, thotë se ideja e kthimit në Shqipëri e tmerron, duke shpjeguar se ajo nuk është më në kontakt me familjen e saj dhe ka frikë se ata do të ishin në rrezik nëse ajo kthehej.

“Nuk kam folur me familjen time që kur kam lënë Shqipërinë.

Kam frikë se i fejuari im ka zbuluar se unë jam arratisur dhe do të më ndëshkojë mua dhe familjen time nëse kthehem”.

“Kam kaluar shumë gjëra. Për 13 vjet të jetës sime unë jam fshehur nga të gjithë, duke u përpjekur të mos shihem.

Jam shumë e lodhur. Kthimi në shtëpi do të jetë kthim në të njëjtën pikë dhe unë jam e frikësuar të kaloj sërish të njëjtat gjëra”.

Ajo shton se Shqipëria nuk u ofron grave mbrojtjen e duhur kundër abuzimit, duke thënë se edhe pasi u abuzua nga mësuesi i saj kur ishte fëmijë, nuk kishte gjetur mbështetje.

“Në Shqipëri nuk ofrojnë mbrojtje.

Ata kanë disa organizata bamirësie kundër trafikimit dhe abuzimeve brenda familjes, por vetëm të mbajnë dy ose tri ditë atje, nëse ke shenja në trup dhe fytyrë”, shpjegon ajo.

“Ata nuk japin mbështetje emocionale ose diçka të këtij lloji.

Pas incidentit me mësuesin tim unë kam përjetuar tmerre. U përpoqa të vras veten dy herë. Ata nuk më ofruan mbrojtjen që kam këtu”.

“Ende kam makthe që vijnë si pasojë e së kaluarës sime. Ndonjëherë kam ndjesinë se dikush është brenda shtëpisë.

Unë përpiqem të shmang gjërat që më bëjnë të mendoj për atë që kam kaluar. Por shpesh kam makthe sikur dikush po më ndjek”.

“Nuk fle deri në orën 5 ose 6 të mëngjesit, çdo natë është njësoj, sepse kam frikë se çfarë do të ndodhë gjatë natës”.

Tani Sara po mbështetet nga një organizatë e vogël bamirëse, e cila kërkoi të mbetet anonime për të mos bërë të mundur identifikimin e saj.

Ajo ofron ndihmë dhe këshilla për viktimat e skllavërisë moderne dhe trafikimit.

40 përqind e njerëzve që ata mbështesin janë shqiptarë dhe shumica e tyre janë femra të shfrytëzuar si skllave seksuale.

Viktimat e referuara janë në shumicën e rasteve nga Shqipëria.

Vetëm vitin e kaluar, 567 shqiptarë të rritur kanë rënë viktima të skllavërisë moderne, nga të cilat 80 përqind, gjithsej 455 raste, lidhen me shfrytëzimin seksual.

Trafikimi i qenieve njerëzore nisi në Shqipëri pas rënies së komunizmit në vitin 1990 dhe vendi atëherë është bërë i njohur për rrëmbimin, trafikimin dhe shitjen e njerëzve.

Një zonjë e bukur e veshur me veshje elegante shkoi tek psikiatri i saj duke thënë se jeta e saj ishte e pakuptimtë dhe ajo nuk ishte e lumtur. Kështu që terapisti e thirri pastruesen e tij dhe i kërkoi asaj t’i shpjegonte gruas së pasur se si e kishte gjetur ajo lumturinë.

Ai i tha zonjës së bukur se gjithçka që duhej të bënte ishte të dëgjonte, dhe ajo do ta kuptonte gjithashtu.

Ajo vuri poshtë fshesën e saj, u ul në një karrige dhe ia tregoi gruas elegante historinë e jetës se saj. Njëherë e një kohë, ajo kishte gjithçka, dhe tani i kishte humbur të gjitha – ajo humbi burrin e saj nga malaria dhe e humbi fëmijën e saj në një aksident me makinë vetëm tre muaj më parë, dhe kështu ajo e gjeti veten të vetme. Ajo nuk mund të hante, nuk mund të flinte dhe kurrë nuk buzëqeshi me askënd. E trishtuar dhe e tronditur, ajo mendonte ti jepte fund jetës së saj.

Por një mbrëmje, një kotele e ndoqi deri në shtëpinë e saj dhe ishte diçka që ndryshoi jetën e saj përgjithmonë. Ajo kishte ndjerë keqardhje për kotelen të vetme në të ftohtë, dhe kështu që ajo e mori atë dhe e ushqeu. Sapo e kishte konsumuar të gjithë qumështin në pjatë, ajo u pastrua dhe u struk poshtë këmbëve së saj, dhe për herë të parë në ato muaj, Meri buzëqeshi.

Kur Meri kuptoi se si e ndihmoi këtë kotele të gjorë të kishte ushqim dhe një vend të ngrohtë, ajo arriti nërfundimin se ndoshta duke ndihmuar më shumë njerëz në jetën e saj, ajo mund të gjente lumturi.
Ditën tjetër, ajo filloi udhëtimin e saj për të ndihmuar të tjerët, dhe kështu ajo bëri atë ditë dhe çdo ditë më pas dhe kjo mënyrë i ndryshoi jetën asaj.
Me kaq mbaroi tregimi për zonjën e pasur

Lexoni historinë saj, të mësoni se çfarë mësoi në udhëtimin e saj në rrugën drejt lumturisë.

Prestigjozja britanike “The Sun” ka publikuar ditën e sotme historinë e një gruaje zemërthyer që ka humbur 22 fëmijë, por që ka vendosur të sfidojë ligjet e natyrës dhe mjekësisë dhe të realizojë ëndrrën e saj për t’u bërë nënë. Kerry Hutchinson, 35 vjeç nga Rugeley, nga Staffordshire, Britani e Madhe ka varrosur 3 fëmijë, ka mbajtur funerale për 2 prej tyre, ka dështuar 16 herë dhe sapo ka humbur fëmijën e fundit që jetoi vetëm 20 sekonda. Doktorët thonë se ajo është e shëndetshme, por “e pafat”.

Ajo u është drejtuar tashmë medieve për të marrë mbështetjen e opinionit publik dhe për të zbuluar shkakun e vdekjes së fëmijëve të saj. E ka mbajtur për vete deri tani dhimbjen dhe dëshpërimin. Fëmijën e parë e ka mbajtur në krahë vetëm 12 orë. Mjekët i thanë se kishte kancer në qafën e mitrës dhe pas një operacioni e ka zhdukur atë. Mjekët i sugjeruan të provonte sërish pavarësisht se mund të lindte para kohe. Mjekët thonë se pavarësisht operacionit ajo tashmë ka shëndet të plotë. “Do të jem nënë në këtë botë, ose në tjetrën” – thotë 35-vjeçarja ndërsa shton se kërkon të dijë arsyen e vdekjes së fëmijëve të saj edhe pas lindjes.