Kryegjyshata Botërore e Bektashinjve ka zhvilluar një aktivitet në ambientet e akademisë së shkencave për të kujtuar 103-vjetorin e Kongresit të Parë Bektashian i mbajtur në teqenë e Prishtës në Skrapar, promovimin e kolanës e së veprave të baba Ali Tomorrit, por njëkohësisht kjo konference ishte dhe një përkujtim për 556-vjetorin e vdekjes së heroit tonë kombëtarë Gjergj Kastriot Skëndërbeu.
Kryegjyshi Botërorë i Bektashinjve, Haxhi Dede Edmond Brahimaj tha se ashtu si për heroin tonë kombëtarë Skënderbeun, që atdheu ishte me fenë, edhe për të gjithë udhëheqësit e baktashinjve ka prevaluar patriotizmi dhe dashuria për atdheun.
Shqipëria feston sot 111 vite nga krijimi i shtetit. Më 28 Nëntor 1912, Ismail Qemali ngriti flamurin në Vlorë duke shpallur Shqipërinë shtet sovran dhe të pavarur. 28 Nëntori njihet ndryshe edhe si Dita e Flamurit, një ditë e rëndësishme për mbarë shqiptarët në trevat shqiptare dhe anembanë botës.
Për herë të parë në vendin tonë do të organizohet Parada e shqiptarëve. Me pjesëmarrjen e mijërave shqiptarëve nga të gjitha trojet, parada do të mbledhë mbi 150 Ansamble popullore.
Me rastin e kësaj dite të shënuar autoritetet lokale dhe ato qëndrore kanë organizuar evente të shumta që do të mbahen në disa qytete të vendit. Festimet do të nisin në Vlorën e Ismailit aty ku do të kryhet ceremonia tradicionale e ngritjes së Flamurit me shkabën dykrenare. I pranishëm në këtë ngjarje do të jenë krerët më të lartë të shtetit, mes të cilëve dhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti.
Veçantia e kësaj feste do të jetë parada që do të mbahet në kryeqytet, ku do të parakalojnë kryetarët e bashkive dhe komunave nga të gjitha trevat shqipfolëse Shqipëria, Mali i Zi, Maqedonia, Presheva e Bujanoc.
Makina e fundit që Mbreti Zogu I përdori gjatë kohës kur qëndronte në Egjipt dhe në Francë përpara vdekjes, u kthye në Shqipëri. Lajmi është bërë me dije nga gazetari Blendi Fevziu, i cili thotë se makina Rover e prodhimit të vitit 1949, e porositur nga Mbreti shqiptar në mërgim dhe e përdorur prej tij në Egjipt e Francë, ishte prej shume dekadash pronë e një koleksionisti francez.
Sipas gazetarit, me interesimin e Ambasadorit shqiptar në Francë dhe falë pasionit të Renis Bodinakut, makina Rover e Mbretit Zog sot mbërriti në Shqipëri dhe do të jetë pjesë e muzeut që Bodinaku do hapë në Tiranë.
“Makina e fundit qe Mbreti Zog perdori ne Egjipt dhe ne France perpara vdekjes, me ne fund kthehet ne Shqiperi. Makina Rover e prodhimit te limituar e vitit 1949, e porositur nga Mbreti shqiptar ne mergim dhe e perdorur prej tij ne Egjipt dhe me pas ne France ishte prej shume dekadash prone e nje koleksionisti francez.
Ajo u perdor nga Mbreti deri ne vdekjen e tij ne Paris me 1961. Me interesimin e Ambasadorit shqiptar ne France dhe fale pasionit te Renis Bodinakut, makina Rover e Mbretit Zog me gjithe dokumentat origjinale u ble mga ky i fundit dhe sot mberriti ne Shqiperi. Do te jete pjese e muzeut qe Bodinaku do hape ne Tirane.”-shkruan Fevziu.
Në emisionin Autokton të autores Anila Ahmataj u trajtua këtë të dielë figura e rapsodit nga Tragjasi Hamdi Pulo
Ndërmjet vargmaleve Akrokeraune dhe vargmaleve të longarës që fillon me grykën e Sazanit, malin e karaburunit, qafën e Llogorasë dhe malin e Çikës, shtrihet në formën e një trekëndëshi sipas emërit të lashtë që vjen nga Ilirishtja gryka e ERIHOIT, në mesin e sëcilës ngrihet fshati i vjetër i Tragjasit. Aktualisht sot kjo grykë banohet nga fshatrat Tragjas, Dukat, Radhimë dhe qyteti i Orikumit. Udhëtimi nisi nga fshati i ri i Tragjasit.
Vetëm 5 km larg por me një infrastrukturë të vështirë arritëm në kodër të fshatit te vjetër të Tragjasit. Një bukuri magjepsëse e këtij peisazhi fantastik që mbledh rreth vetes jo vetëm bukurinë natyrore por edhe historinë tragjike të këtij vëndi, që në formën e një kështjelle madhështore mbart në vetvete dhimbje dhe trimëri.
Fshati ka nje histori shekullore.Tragjasi shtrihet në jug të Vlorës, rrëze Lungarës, mbi burimin e İzvorit.
Gjurmët e vendbanimit të lashtë janë shfaqur në qytezen e Sofes, ku jane dukur edhe tuma ilire. Akoma dhe sot aty pranë Tragjasit të vjetër gjendet një vend i qujtur maja e qytetës. Arkeologët kane datuar rrenojat e disa ndertimeve qysh nga shekulli i IV-VII para Krishtit. Ky fshat ka qene i njohur me disa emra si: Tregas, Dragjat, Tregasaj, Dragjiates. Në antikitet ky vendbanim bënte pjesë në qëndrat e fortifikuara të gjirit të Vlorës dhe lidhej me Orikumin. U shkatërrua disa here nga pushtuesit Osmane e u rindërtua ne shekullin XVI,ku përmendet edhe kalaja e Gjon Boçarit. Kjo kala mesjetare përforcohet nga dy kulla gjashtëkëndore.Lartësia e mureve shkon ne 5,5 metra e gjerësia 1,25 metra.Ndërtimi i saj eshte i lidhur me fisin e Boçarëve. Themelues i hershëm përmendet Gjon Boçari, bashkëkohës i Skënderbeut.
Banorët e ketij fshati kane marre pjese aktive ne jeten politike dhe ushtarake te periudhes se mesjetes, ne kryengritjet antiosmane me 1432,1443, 1581,1833,1847 , dhe me pas gjate rilindjes kombetare, në vitet e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit. Në ditët e shpalljes së pavarsisë në 1912 Tragjasi ka qenë një bazë dhe një mbështetje e rëndësishme për Ismail Qemalin në betejat e brendëshme politike që zhvilloheshin në Vlorë në ato ditë të vështira si dhe në mbështetje të Qeverisë të Vlorës më pas.
Ky fshat ka nxjerre burra te shquar te perjetesuar ne këngë si Kamber Delua, Mahmud Hoxha, Ali Zeneli, Ali İslami, Hasan Skendua, Numan Bala, e shumë të tjerë.
Fshati i moçëm i Tragjasit është një vendbanim shumë më i hershëm nga qyteti i Orikumit, ku ky i fundit u ndërtua nga kolonët grek që u përhapën gjatë bregdetit të fiseve Ilire.Përreth fshatit Tragjas kanë ekzistuar edhe qëndra të tjera të një banimi të lashtë, si qyteza e Sofes që ndodhet 500 m në vijë ajërore në perëndim të fshatit. Këtu ekzistojnë gjurmët e një kështjelle të ngritur mbi një kodër shkëmbore, një sipërfaqe prej 4 hektar. Këtu ruhen muret dhe shenjat e një kishe që tregon kohën e hapjes së krishtërimit. Nga të gjitha faktet dhe gojëdhënat rezulton se Tragjasi i mocëm ka pasë qënë ngritur në vendin ku ndodhet sot Tragjasi i vjetër, 25 metra në jug të Vlorës. Tragjasi ngrihet si një amfiteatër në faqen e një kodre të rrethuar me përrenj e gremina .Ndërtimi i tij është me mure guri të trashë, me shtëpi dy katëshe, me dritare me pamje nga deti me sitem tualetesh Brenda dhomave i shtruar me kalldrëm, me havlli, sofa dhe porta me harqe me gurë të latuar. Tragjasi kishte dy kroje një që banorët e përdornin për të pirë ujë banorët dhe tjetri për bagëtit.
Hamdi Dervish Pulo erdhi në jetë në vitin 1941 në Tragjas në një familje me baza atdhetare dhe patëriotike. Ai u rrit në një vatër ku dashuria për vëndin dhe për njerëzit ishte ushqim i përditshëm. Nëna e tij Rabo dhe babai Dervish, dy prindër me shumë mundime dhe sakrificë që lindën dhe rritën 5 fëmijë, 4 djem dhe një vajzë. Numan Bala kacaku I dëgjuar I atyre anëve ka qënë paraardhës i tij. Hamdiu një pjesë të fëmijërisë e kaloi në fshatin Tragjas në atë shtëpinë dy katëshe prej guri, me shkallë prej guri dhe me një avlli ku para të shfaqet peisazhi i një parajse. Hamdiu u largua nga kjo shtëpi në moshën 5 vjeçare për tu shkolluar në Tiranë ku xhaxhai e strehon dhe kujdeset për të. Fillimisht Hamdiu futet në kopshtin ditor të shkollës së “Kuqe” dhe më vonë në shtëpinë e fëmijës në Laprakë. Pas mbarimit të klasës së katërt trasferohet në Vlorë e më vonë pranë familjes në fshat ku mbaron aty shkollën 7 vjeçare. Më vonë Hamdiu me bursë të shtetit shkon në shkollën ushtarake “Skënderbej’ një vit në shkollën e bashkuar “Enver Hoxha” dhe një vit tjetër në shkollën e oficerave ku edhe u emërua puntor operativ në Sarandë. Në vitin 1969 diplomohet jurist dhe emnërohet hetues në Gjirokastër ku punoi deri në vitin 1975, pasi u lirua dhe u vendos ne Vlorë. Kjo ishte një goditje e forte shpirtërore për Hamdiun, e cila e ligështoi jashtëzakonisht dhe po këtë vit trasferohet në Vlorë, duke punuar po në të njëjtin profesion në disa ndërrmarje dhe institucione të këtij rrethi deri në vitin 1991, ku duke qënë jurist në arbitrazhin e rrethit doli si i papërshtatshëm me nenin famëkeq 24/1.
Por Hamdiu nuk e ndau kurr shpirtin nga vendëlindja e tij, ai në kujtimet e tij thotë:
Një pjesë e fëmijërisë ka kaluar në fshatin tim të lindjes Tragjas dhe shpesh pas babait tim I cili ka qenë coban. Që në fëmijëri mësova shumë për fshatin, traditat , historinë dhe zakonet e një jete të thjeshtë dhe intime të njerëzve fisnik. Kjo njohëje dhe kujtimet mbresëlënëse mbi botën e fisit dhe atë të çobanit, të këtij guri antikiteti, zotit të vetëm të bukurisë dhe shijes së vetëm të natyrës. Pikërisht këto kujtime kanë qënë shkrepjet e para që ndezën dhe shpërthyen muzën poetike tek unë.
Në dellin poetik të Hamdi Puloj ka ndikuar edhe geni i trashëgimisë. Gjyshi nga nëna i Hamdiut ka qenë bejtexhi, e ndërsa babai i tij Dervishi ka qenë një këngëtar i mirë dhe një korife i valles.
Hamdiu përpos profesionit dhe jetës së tij përkrahë kishte edhe penën dhe polifoninë, nga e cila nuk hoqi dorë kurr deri në frymën e fundit. Hamdiu u martua dhe krijoi familje me një vajzë që rrithte nga një familje fisnike me vlera të mëdha. Negimja një vajzë e rritur me dy prindër shembull u njohë me Hamdiun në një moshë fare të re dhe ndërtuan kështu një jetë bashkëshortore duke mbështetur dhe pritur njëri tjetrin në çdo hap dhe çdo rrugëtim jetësor….Çifti Puloj solli në jetë dy fëmijë një vajzë dhe një djal dhe sakrificat dhe vështirësit e kohës i harruan nga lumturia e prindërimit.
Poezia e Hamdiut qëndron në mesin e artë pasi ajo dallohet shumë nga të gjitha drejtimet me krijimtarinë e bejtexhinjëve dhe rapsodëve, por nga ana tjetër ajo afrohet shumë me poezinë moderne që ruan dhe reflekton vargëzimin me rimë. Krijimtaria e Hamdiut është një rrymë e veçantë e cila lidhë hallkat e antikitetit me modernen. Faktori kryesor për ruajtjen e kësaj linje ka qenë mbretëresha e artit siç e quante vetë ai, polifonia. Dëshira këmbëngulëse e grupit polifonik pas vdekjes së Beqir Laçes ishte shtysa e Hamdiut për të krijuar dhe mbajtur gjallë këtë grup për ti bërë ballë konkurencës së hekurt të atyre viteve 1970, 1988.
Ishin vitet më të zjarrta të polifonisë, vite të një krijimtarie kulmore dhe shpërthimi, vitet e etheve të konkurencës, ku përplaseshin dhe ndesheshin për jetë a vdekje mallet e polifonisë labe. Ishin vitet 1970 Hamdiu ndodhej me punë në Gjirokastër. Një këngë e dëgjuar në radio nga grupi i Picarit i cili i këndonte çobanit nuk i pati tingëlluar mirë pasi vargjet nuk kishin mundur të spikatnin këtë figurë ashtu siç e njihte Hamdiu. Hamdiu ndërton një tekst dhe ja jep për ta lexuar muzikantit Roland Çene i cili ja dha poetit Agim Shehu, I cili shprehu pëlqimin e tij dhe vlerësimin për këtë talent. Pikërisht ky ishte momenti që Hamdiu nuk e ndali penën për artin.
Agim Shehu ishte redaktori i parë i poezive të para ..
Poezia “Çobanët lënë Vërrinë” poezia e cila u këndua dhe incizua në 1977 nga grupi i Tragjasit, i cili në atë kohë përfaqësohej nga një plejadë me moshë të re i gërshetuar me elementin autokton pak më të vjetër dhe atë femër. Një grup i aftë për të ekzekutuar varjantet dhe gjinitë që pasqyronte folklori i zonës.
Kështu nisi bashkëpunimi dhe vazhdimi me grupin, po atë vjeshtë u realizua një gurrë popullore me këngët “Çobanët lënë vërrinë” Thëllëzë e bukur e fushës” Shqipëri kala mbi male” “Shqipëri moj pallë zhveshur”
Këtë këngë e merrte Lefteri Alimerko dhe ja kthente Hasko Xhuveli. Të dy këta personazhe por edhe shumë të tjerë që i dhanë zë dhe hov këngës dhe personifikuan grupin e Tragjasit, si Aranit Daupi apo Tartar Avduli e shumë të tjerë që edhe sot mbajnë gjallë këto kryevepra. Grupi mori pjesë në festivalin kombëtar të vitit 1978. Kënga ishte tekst i Hamdi Pulo dhe ishte kenga me titull “Sot ka ardhur komisari” merita e suksesit të kësaj kënge i takonte marrësit Aranit Daupi emblema e polifonisë së Tragjasit dhe një nga korifenjt më të mëdhenj të këngës labe.
Në këngën labe Hamdiu zë një vend të veçantë qe ngrohu shpirtin popullor të Labërisë.
Muza e poetit Hamdi Pulo është përmbledhur në vëllimin poetik “Jatagan dhe trendelinë” , duke shfaqur qartë prirjen e theksuar të vizionit të tij poetik. Në vargjet e tij shfaqen dukshëm shprehjet figurative, sintaksa poetike, fjalori poetik, e mbi të gjitha atë që poeti ravijëzon në pasurimin e këngës labe, në kohët e sotme me epikën dhe lirikën e saj. Në tërësi në krijimtarinë e këtij poeti ndihet një ritëm ekspresiv e funksional, në spektrin e të cilit rezatohet një pasion kërkues, me shqetësim e vrojtim artistik, me preokupime të një dimensioni historik e aktual që shprehin shqetësimet e poetit për jetën shqiptare, luftrat e tij për liri dhe pavarësi kombëtare, por edhe shpirtin e tij të ndjeshëm e lirik, herë-herë befasues.
Të shumtë janë vizitorët dhe turistët që ndërsa kanë vizituar vendvarr imin e Skënderbeut në Lezhë nuk e kanë ditur se poshtë këmbëve të tyre fshihet edhe një tjetër thesar i çmuar.
Madje as ciceronët nuk e përmendin një fakt të tillë. Kapaku në mes të katedrales së Shën Nikollit nuk hapet prej vitesh duke mbajtur të fshehur edhe pjesë të historisë.
As lezhjanët nuk e dinë se çfarë ndodhet vetëm dy metër poshtë vendit ku janë vendosur imitimet e përkrenares dhe shpatës së Skenderbeut. Këtë e thotë edhe specialisti i monumenteve të kulturës Dedë Margjoni.
Ai shpjegon se ekzistojnë dys hime se krahas strukturës që është e punuar me një nivel të lartë artistik, i fshehur mund të jetë edhe një sorkofag.
Hapja dhe ekspozimi i këtij zbulimi të madh do të ishte një tjetër tërheqje për vizitorët dhe turistët.
Specialisti i monumenteve të kulturës Dedë Margjoni ka edhe sugjerimet e tij sesi mund te realizohet ky qëllim.
Burime nga Bashkia e Lezhës kanë bërë të ditur se do të kërkohet bashkëpunimi me institutin e arkeologjisë që ky vend të hapet dhe të jetë i vizitueshëm, pasi janë të bindur se edhe numri i vizitorëve do të jetë shumë më i madh.
Për këtë veçori që fsheh vendvarrimi i Skënderbeut në Lezhë flet edhe ish Përgjegjësi i Kulturës Kombëtarë në Lezhë, historiani Paulin Zefi.
Sipas tij në vitet 1978-1981, gjatë proçesit të punimeve që u zhvilluan tek Katedralja e Shën Nikollit (Vendvarrimi i Skënderbeut) nga ana e specialistëve të “Ateliesë së Monumenteve të Kulturës” në Tiranë, përveç zbulimit të themeleve të mureve perimetrale të këtij objekti, stratigrafia e pasur antike dhe mesjetare, heqja e suvatimit, zbulimi i rrugës antike Iliro – Romake dhe të tjera gjetje është zbuluar edhe një Kriptë (varr i nëndheshëm).
Gërmimet arkeologjike dhe ndërhyrjet e tjera strukturore nxorën në dritë muraturën origjinale që i përket fazave të para ndërtimore deri në shek.XV-të.
Gjatë gërmimeve në hapësirën e brendshme të Katedrales së Shën Nikollit pranë vendit ku ndodhej altari (i shkatërruar nga osmanët) u zbulua një varr i fshehte dhe një sarkofag prej guri gëlqeror i punuar sipas tipologjisë së sarkofagëve të periudhës së mesjetës.
Ky sarkofag ishte i mbuluar nga një material me trashësi rreth 1.8 m në raport me nivelin e dyshemesë së Kishës.
Ai rezultoi të ishte bosh pra pa asnjë fragment kocke apo relike të tjera. Pozicionimi i sarkofagut nuk ishte sipas aksit të Kishës, lindje – perëndim, por pak i devijuar në aksin veriperëndim – juglindje.
Mendohet se gjatë gërmimit brutal (1478) ka pësuar edhe dëmtime të ndryshme. Specialistët vendosen që pikërisht mbi vendin ku u zbulua ky sarkofag, të vendosej pllaka prej mermeri, përkrenarja dhe shpata ceremoniale prej bronxi (sipas modelit origjinal).
Struktura që shohim sot përfaqëson varrin e heroit kombëtar Gjergj Kastrioti, por realisht ndodhet 2m mbi sarkofagun e zbrazët dhe kriptën e këtij objekti religjioz.
Rikonceptimi i këtij varri simbolik, rihapja e kriptës së Kishës dhe ekspozimi i sarkofagut duke nxjerrë në pah varrin e vërtetë që vazhdon të qëndrojë i fshehur poshtë një kapaku prej betoni, do ti jepte edhe më shumë vlera këtij vendi të shenjtë për Shqiptarët.
Ishte 8 gushti i vitit 1991, kur anija “Vlora” e cila u nis nga Durrësi me rreth 20 mijë shqiptarë në bord, u shfaq në portin e Barit.
Në bord kishte burra, gra dhe fëmijë të cilët prisnin për fatin e tyre midis dy brigjeve të Detit Adriatik.
Anija Vlora
Anija Vlora ishte një anije tregtare që mbante flamurin shqiptar. Më 7 gusht 1991, ajo sapo ishte kthyer nga Kuba, me një ngarkesë kallam sheqeri. Sapo mbërriti në Shqipëri ajo u mbush nga mijëra shqiptarë, që kërkuan të shkonin drejt Italisë. Destinacioni i parë ishte qyteti i Brindisit, e më pas u drejtua drej Barit.
Eksodi nëpërmjet anijes tregtare Vlora ishte episodi më i famshëm, por sigurisht jo i vetmi. Regjimi ko munist në Shqipëri kishte iz oluar vendin nga bota perëndimore, duke sjellë shtimin e v arfërisë. Pas rënies së di ktatorit Enver Hoxha, në vitin 1985, situata nuk u përmirësua, e kështu, falë ndikimit të stacioneve italiane, filluan lëvizjet e shqiptarëve për kërkimin e një të ardhmeje më të mirë.
Ish Presidenti Ilir Meta ka rikujtuar sot 31-vjetorin e largimit masiv të shqiptarëve drejt një jete më të mirë.
Meta shkruan se edhe pas 31 vitesh, 40 përqind e emigrantëve të paligjshëm që kalojnë La Manshin, duke rre zikuar jetën e tyre, janë shqiptarë.
“Pas 31 viteve nga këto pamje tro nditëse dhe emocionuese të 8 gushtit 1991, kur rreth 20 mijë shqiptarë në bordin e anijes “Vlora” nisën udhëtimin drejt lirisë, për një jetë të re dhe një të ardhme më të mirë, eksodi i shqiptarëve vijon dhimbshëm.
Edhe sot, 40 përqind e emigrantëve të paligjshëm që kalojnë La Manshin, duke rrezikuar jetën e tyre, janë shqiptarë.
Që dr ama e madhe e shpopullimit të marrë fund dhe shqiptarët të ankorojnë shpresën në Atdheun e tyre, duhet ndëshkuar ka pja e shtetit, modeli korruptiv dhe kr iminal që lë në va rfëri shumicën e qytetarëve, për të pasuruar një pakicë.
Europa do ndërtohet në Shqipëri kur sovrani të marrë në dorë fatet e veta!
REFERENDUMI, kryefjala e angazhimit madhor të Partisë së Lirisë”, shkruan Meta në Facebook.
Nderim kujtimit të tre Heronjve të Shkodrës: Perlat Rexhepi, Branko Kadia dhe Jordan Misja
Fshati Vajzë i Labërisë trime mikpriti sot ceremoninë përkujtimore të nderimit të 3 heronjve të Lu ftës Antifashiste Nacional-Çl irimtare Perlat Rexhepi, Branko Kadia dhe Jordan Misja.
Tre dë shmorët ishin në lule të rinisë kur dora gja katare e pus htuesit ia ndërpreu atë b arbarisht, si sot 80 vite më parë, më 22 qershor 1942.
Në mëngjesin e 22 qershorit 1942, qindra forca pu shtuese rrethuan shtëpinë e Jordan Misjes në Shkodër.
Me anën e kryeplakut që bashkëpunonte me fashistët, këtyre partizanëve trima iu kërkua të dorëzoheshin. Por përgjigja e tyre e përsëritur ishte “lu ftëtarët e lirisë nuk dorëzohen”.
Shpërtheu be teja e ashpër dhe qëndrimi heroik dhe i pashoq i 3 djemve-burra bëri bujë jo vetëm në Shkodër, por në mbarë Shqipërinë.
Sakrifica e tyre frymëzoi mijëra të tjerë të rinj të cilët iu bashkuan lu ftës dhe e shkruan historinë e saj me gërma të arta.
I lavdishëm qoftë kujtimi i tyre! Nderim për birin trim të Vajzës, Perlat Rexhepin dhe shokët e tij të shkodranë të ar mëve, Branko Kadinë dhe Jordan Misjen.
Mirënjohje për organizatën e dë shmorëve dhe veteranëve të LANÇ-it dhe shoqatën “Labëria”, dega Vlorë për organizimin e ceremonisë së sotme. Falenderime shoqatës së dëshmorëve të LANÇ-it nga Shkodra të cilën e nderuan këtë aktivitet me praninë e tyre.
Pas ceremonisë, miqtë nga Shkodra vizituan parkun arkeologjik të Amantias.
I përjetshëm qoftë kujtimi i “3 heronjve të Shkodrës” dhe i gjithë atyre që dhanë jetën për lirinë e Shqipërisë!
I paharruar do të mbetet përjetësisht në kujtesën e pjesëmarrësve në LANÇ dhe të gjithë popullit shqiptar data 22 Qershor 1942, ku u zhvillua epopeja hero ike në Fushë-Firej të Shkodrës dhe ku ranë heroikisht kundër forcave f ashiste 3 trimat e pamposhtur!
Në këtë 80 vjetor , një falenderim shkon për organizatën e dëshmorëve dhe veteranëve të LANÇ-it dhe shoqatën “Labëria”, dega Vlorë e cila me mbështetjen e Bashkisë Selenicë organizuan ceremoninë e sotme në fshatin Vajzë ku nderuan me pjesëmarrjen e tyre dhe shoqata e deshmorve LANC Shkodër. I përjetshëm qoftë kujtimi i tyre!
Në 1 maj punëtorët dhe sindikatat e tyre në çdo vend të botës, pro testojnë për të kërkuar të drejtat dhe kushte më të mira pune. Por si mbeti 1 maji dita simbol e punëtorëve dhe me çfarë ngjarje lidhet ajo?
1 maji i parë lind në Paris në 1889-ën.
Ideja u hodh gjatë Kongresit të Internacionales së dytë, të mbledhur në kryeqytetin francez.
Objektivi i organizatës së krijuar nga hiri i organizatës së parë ishte ai i koordinimit të aktiviteteve të të gjitha partive kombëtare të lidhura me lëvizjen e punëtorëve. U vendos të realizohej një manifestim i madh për t’i kërkuar autoriteteve publike që të reduktonin ditën e punës në 8 orë.
«8 orë punë, 8 orë argëtim, dhe 8 orë për të fjetur». Ishte kjo moto e krijuar për herë të parë në Australi në vitin 1855 dhe që më pas u përdor nga pjesa më e madhe e lëvizjes së sindikatave në fillim të ‘900-ës. Një moto që i hapi rrugën kërkesave të tjera të përgjithshme dhe caktimit të një dite, pikërisht në 1 maj, ku të gjithë punëtorët mund të takoheshin për të mbrojtur autonominë e tyre.
Zgjedhja e kësaj date u bë si pasojë e inc identeve të rënda të ndodhura në ditët e para të majit të vitit 1886 në Chicago, që njihen si re volta e “Haymarket”.
Në mes të ‘800-ës, punëtorët nuk kishin të drejta, punonin dhe 16 orë në ditë, në kushte shumë të këqija dhe shpesh hu mbnin jetën në vendet e punës. Në 1 maj të 1886-ës u mbajt një grevë e përgjithshme në të gjithë Shtetet e Bashkuara të Amerikës për të reduktuar ditën e punës në 8 orë. Pro testa zgjati tri ditë dhe kulmoi në 4 maj, me një ma sakër të vërtetë ku mbetën të vrarë 11 persona.
Iniciativa u kthye në një simbol të kërkesave të punëtorëve që në ato kohë lu ftonin për të pasur të drejta dhe kushte më të mira pune. Kështu pavarësisht reagimit negativ të shumë qeverive, në 1 maj të 1890-ës u regjistrua një pjesëmarrje shumë e lartë. Aktualisht kjo datë është festë kombëtare në shumë vende.
Përveç se në Shtetet e Bashkuara të Amerikës ku dita e punës festohet të hënën e parë të shtatorit. Festa e ka origjinën nga Kanadaja në kujtim të manifestimeve ku punëtorët kërkonin orar të reduktuar pune nën emrin e “Lëvizjes së nëntë orëve”.
