Mes pu shtimit rus të Ukrainës dhe rritjes së tensioneve gjeopolitike, frika e l uftës bë rthamore ka shtyrë shumë njerëz të pyesin se çfarë do të thotë një ko nflikt bë rthamor për njerëzimin dhe planetin.
Çdo kon flikt bë rthamor do të kishte një gamë të madhe pasojash shka tërruese, nga vde kjet e drejtpërdrejta deri te efektet e vazhdueshme të rrez atimit dhe ndotjes së mjedisit. Vi ktimat e menjëhershme do të pasohen nga vde kjet e mëvonshme, të shkaktuara nga substancat që do të bllokojnë Diellin dhe pr ishin sistemet klimatike dhe prodhimin e ushqimit, sipas një studimi të ri të botuar në revistën Nature Food. Shkencëtarët e klimës në Universitetin Rutgers kanë hartuar efektet e skenarëve të mundshëm të lu ftës bër thamore.
Një luf të bë rthamore midis SHBA-së dhe Rusisë, skenari më i keq, mund të rezultojë në vde kjen e më shumë se pesë miliardë njerëzve nga uria pas dy vitesh. Rreth 100 milionë njerëz do të vdi snin nga shpë rthimet në orët e para të l uftës. Javë më vonë, temperaturat më të ulëta do të reduktonin sezonin e rritjes së bimëve dhe do të ndryshonin modelet e motit, me efekte kata strofike në prodhimin global të të korrave. Rreth 1 deri në 2 miliardë njerëz mund të përballen me urinë.
Edhe një ko nflikt relativisht i vogël midis Indisë dhe Pakistanit mund të shkaktojë uri në mbarë botën. Një lu ftë bë rthamore në shkallë të plotë midis SHBA-së dhe Rusisë, të cilat së bashku të përbëjnë 90% të stokut bë rthamor të botës, mund të shkaktojë rënien e prodhimit me rreth 90% në tre deri në katër vite pas luf timeve.
Bloza nga shp ërthimet do të pr ishte klimën. Në të gjithë skenarët e simuluar, stuhitë bërthamore do të lë shonin blozë dhe tym në atmosferën e sipërme që do të bllokonte Diellin duke rezultuar në pr ishjen e të korrave në mbarë botën. Në muajin e parë pas lu ftës bër thamore, temperaturat mesatare globale do të bien me rreth 13 gradë, një ndryshim më i madh i temperaturës se në Epokën e fundit të Akullit.
Nuk ka rëndësi se kush bom bardon kë. Mund të jetë India dhe Pakistani ose NATO dhe Rusia. Sapo tymi të lëshohet në atmosferën e sipërme, ai përhapet globalisht dhe i pr ek të gjithë. Shtresa e ozonit do të shka tërrohej nga ngrohja e stratosferës, duke prodhuar më shumë rre zatim ultravjollcë në sipërfaqe.
“Nëse ekzistojnë ar më bë rthamore, ato mund të përdoren dhe bota i është afruar disa herë lu ftës bër thamore,” tha Alan Robock, autor i studimit dhe një profesor i shkencës klimatike në Departamentin e Shkencave Mjedisore në Universitetin Rutgers.
“Ndalimi i ar mëve bë rthamore është zgjidhja e vetme afatgjatë,” tha ai. “Traktati i OKB-së për ndalimin e a rmëve bër thamore është ratifikuar nga 66 vende, por asnjë nga nëntë shtetet bë rthamore.”
“Puna jonë e bën të qartë se është koha që ato nëntë shtete të dëgjojnë shkencën dhe pjesën tjetër të botës dhe të nënshkruajnë këtë traktat.”
