Angelica Palli (1798 – 1875). Shkrimtare e viteve 1800 në Itali. Akademike e shquar. Babai i saj Panajoti, Konsull në Livorno ishte nga Çamëria. Në shkrimet e saj i kushtoi një vemendje të veçantë Shqiptarëve. Emri i saj u bë njohur në Shqipëri mbas publikimit të librit “Vajza çame nga diaspora” me autor albanologun Niko Stillo. Niko Stillo thekson, se ajo ishte një nga figurat më të shquara të Akademisë Italiane. Ajo shkroi poezi në gjuhën shqipe, dhe Shqiptarët nuk janë njohur kurrë me këtë fakt. Si është e mundur ? Në 1814 shkroi tragjedinë e saj të parë në gjuhën italiane te titulluar “Tieste”. Në vitin 1819 ajo u bë anëtare e Akademisë “Labronica”, duke marrë emrin “Zelmira” (Shqip” Zelli i mirë) dhe vazhdoi të organizonte takime letrare në dhomën e ndenjes së shtëpisë së saj në Livorno. Njihet marëdhënia e saj me Jean Champollion, dëshifruesi i hieroglifeve Egjiptiane dhe babai i Egjiptologjisë.
“Zelmira” ka qenë dhe pseudonimi i saj në komunikimin me Champollion. Në këtë letërkëmbim Champollion mbante pseudonimin “Zad”. Është një teori që meqënëse një pjesë e hieroglifeve përmbanin detaje të rëndësishme të punës së tij, deshifrimi i tyre mund të jetë bërë në sallonin e saj. Letërkëmbimi i tyre ruhet ne Muzeun e Louvre. Janë reth 30 letra, të cilat i ka dorëzuar e bija e Angelicës pas vdekje së të ëmës. Elena Kocaqi, Champollion nuk ka qenë njohës i Gjuhës Shqipe, përse i duhej ky bashkëpunim me një personalitet të madh si Angelica Palli, njohëse e mirë e Gjuhës Shqipe…? Mos ndoshta nëpërmjet gjuhës së perëndive Champollion ka gjetur çelësin Egjiptologjisë…? Ai letërkëmbim duhet studiuar patjetër.
Mos të harrojmë se “Thoti” fliste Shqip. Kur nisi lufta kundër sundimit Osman, Palli përqendroi interesin e saj mbi problemet e popullit të saj Shqiptar, për Arvanitët dhe Çamët. Fatkeqësisht të gjitha këto përpjekje i janë servirur publikut nga falsifikator të ndryshëm si përpjekje të saj për popullin grek. Dashakeqësit gjithmonë kanë dashur ta paraqesin si Greke. Të gjitha doreshkrimet dhe poezite e saj në gjuhën shqipe kanë “humbur” me dashje. Arsyet dihen. Bashkëlidhur nje poezi në shqip e Angelica Palli. – U s’ika ka turpi, po ika ka halli: për një djalë mali po më diqte malli. U s’ika ka halli, po ika ka turpi: për një djalë mali më digjej vuxhuti. – Si një zok u bëçë, të erdha një natë: të gjeta në gjumë, tek flërje në shkallë. U ulçë të putha, të putha në ballë, hape sitë e qeshe, më zure në qafë. Të thaçë «mos folë, se na ndjen jot-ëmë, që ka rënë e fle poshtë atje në lëmë!». Ti më the «mos folë, se na ndjen im-atë, që po fle në dhria, dhe na bën hatanë!»
