Problematika

Ndotja e ajrit ka sjellë rritje të sëmundshmërisë tek popullata.
Sipas mjekëve, grimcat e pluhurit për shkak të diametrit të tyre më pak se 10 dhe 2,5 mikronë, depërtojnë thellë në rrugët e frymëmarrjes, madje deri në gjak.

Një pjesë e këtyre grimcave solide, një pjesë e madhe thithen nga pjesa e rrugëve të sipërme aspiratore, ato më të vogla kalojnë në rrugët bronkiale, dhe një pjesë e tyre kalon edhe në gjak. Ndotja e ajrit është një nga faktorët riskantë për shfaqjen e kancerit të mushkërisë. Ndotja e ajrit mund të jetë faktor risku për zhvillimin e disa sëmundjeve të caktuara të rrugëve të frymëmarrjes, por edhe si shkaktar kryesor dhe gjithashtu edhe faktor i veçantë i acarimit të këtyre sëmundjeve”, shprehet mjekja pneumologe Olvis Petre.

Vetëm dy vitet e fundit, në Spitalin Universitar “Shefqet Ndroqi” ka një rritje me 25 % me kancer të mushkërisë, ndërsa me astmën bronkiale 20% dhe 6.8 % me sëmundjen pulmonare obstruktive kronike.

“Sëmundjet kryesore që prekin rrugët e frymëmarrjes, janë astma bronkiale dhe sëmundja pulmonare obstruktive kronike. Por ndotja e ajrit bashkë me duhanin eshtë faktor i rëndësishëm për acarimin e këtyrë sëmundjeve. Kemi një rritje të kancerit të mushkërisë, por edhe sëmundjeve të tjera bronkiale, spok dhe astma. Të sëmurë me kancer në 2016 ishin 594 persona, ndërsa në 2017 janë 740 raste. Këto janë raste të reja, ndërsa ato me spok dhe astma mund të jenë raste të rishtruara”.

Për specialitët e mjedisit, burimi kryesor i ndotjes mbetet emetimi i gazrave nga automjetet si dhe numri i lartë i automjeteve në vendin tonë. Sipas tyre, në Tiranë numri i makinave është 3 mijë për km2, më i madh se Amsterdami apo Berlini./klan

Tirana, Korça dhe Elbasani mbeten qytetet me ndotjen më të madhe të ajrit. Por ndryshe nga dy qytetet e tjera, Korça paraqet ndotje të ajrit vetëm gjatë periudhës së vjeshtës dhe dimrit, kur banorët përdorin dru për ngrohje. Sipas të dhënave nga Agjencia Kombëtare e Mjedisit, ka një tejkalim të normës vjetore të Bashkimit Europian në dy stacionet e vendosura në kryeqytet për matjen e ndotjes.

Tek zona pranë Bashkisë, niveli i grimcave të pluhurit ka një tejkalim të normës me 56%, ndërsa ajo e vendosur pranë Agjencisë Kombëtare të Mjedisit me 30%. Për specialistët e mjedisit, burimi kryesor i ndotjes mbetet emetimi i gazrave nga automjetet.

“Ndotja e ajrit kalon normat e Bashkimit Europian.

Ndotja e ajrit vjen kryesisht nga transporti dhe është në masën 50 % ose diçka më shumë. Zgjidhja themelore ka të bëjë me numrin e makinave, në Tiranë numri i makinave për km2 është më i madh se Amsterdami apo Berlini. Në Tiranë është 3 mijë ose më tepër për km/katror. Dendësia e popullsisë është në korrelacion të drejtë me ndotjen, sa më e madhe popullsia aq më e madhe ndotja”, thotë specialisti Lavdosh Feruni.

Në vendin tonë janë në qarkullim 557 mijë automjete, nga këto vetëm në qarkun e Tiranës janë 205 mijë, ndërsa në Elbasan 36950 automjete. Por cila është zgjidhja për uljen e nivelit të ndotjes?

“Këtu ka disa elementë që mund të përmirësohet situata në aspektin e cilësisë së karburantit, makinave të vjetrave, por këto nuk janë themelore, janë margjinale. Se sa më i madh numri i makinave, edhe ndotja është më e madhe për arsye sepse zvogëlohet shpejtësia e qarkullimit. Reduktimi kryesor i ndotjes vjen nga politikat për qytetet pa makina dhe ne duhet të inkurajojmë këtë gjë, në Shqipëri po bëhet diçka”.

Mbi 7 milionë njerëz në botë humbin jetën nga ndotja e ajrit në një vit. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, shkarkimit të automjeteve të lehta dhe metodat tradicionale të gatimit, janë dy nga shkaktarët kryesorë të ndotjes në më shumë se 4300 qytete në 108 shtete.

Problematika e mbetjeve në Bashkinë Himarë ende nuk ka gjetur zgjidhje.  I kontaktuar nga gazetarja Jerola Ziaj, kreu i Bashkisë së Himarës, Jorgo Goro tha : ” Bashkia e Himarës ne Situata aktuale është konstatuar nga inspektorët bashkiak në terren, të cilët kanë gjobitur Ushtrinë për hedhjen e inerteve.”

Goro tha gjithashtu se situata do të zgjidhet së shpejti. Pasi ushtria do të bëjë zhvendosjen e inerteve nga ana e rrugës.  Aktualisht masivë inertesh shihen të grumbulluara në anë të rrugës Nacionale Vlorë- Himarë.

Në rrugën panoramike të Palasës.e një vendim të këshillit bashkiak të vitit 2013. Ka miratuar një vend në brendësi te zonës ku shihen inertet si pikë të liçensuar vendgrumbullimi.

Ndotje masive pergjate aksit rrugor Llogara-Dhermi, perkatesisht sapo zbret Llogarane shume prane Pikes Panoramike te kesaj zone. Denoncimi vjen nga qytetaret te cilet te skandalizuar, nuk hezituan te raportonin mbi kete katastrofe qe papergjegjshmeria I ben natyres e ne vecanti nje zone ndaj te ciles tregohet interes I vecante per vet asetin natyror qe kjo zone ofron.

Situata behet edhe me alarmante per vet faktin se ky eshte nje aks nacional me frekuentim te gjere te automjeteve. Mendohet se hedhja e ketyre mbetjeve inerte eshte bere gjate oreve te mbremjes atehere kur nuk mund ti shihte askush personat e papergjegjshem, autore te ketij veprimi arbitrar. Nuk dihet nese vulen e ketij arbitrariteti e mbajne firma te ndryshme kontraktore apo mbetjet inerte I perkasin objekteve te shembura nga Inspektoriati Kombetar I Mbrojtjes se Territorit.

Pavaresisht se mbi ke bie pergjegjesia, fakt tregues eshte ndotja masive ne aksin nacional Llogara-Dhermi, aksi me fluksin me te larte te automjeteve. Veprime te tilla te bejne te kuptosh se ndergjegjia qytetare le shume per te deshiruar pasi sot, kurre me shume se kurre flitet per rendesine qe duhet ti kushtohet mjedisit, sot mjedisi jo vetem nuk mirembahet por eshte vet dora e njeriut qe sjell pasoja te tilla:si kjo ndotje massive ne aksin Llogara-Dhermi, shume prane Pikes Panoramike te zones.

Autoret e kesaj masakre natyrore duhet te identifikohen e te perballen me pas me ligjin,si shkeles te detyrimit per mirembajtjen e mjedisit, nje ligj qe me teper se konforme instancave ligjore duhet te nise te zbatohet si nje detyrim dhe ndjesi morale.

WhatsApp tha ditën e Mërkure se ka adresuar një problem sigurie në platformë i cili mund të përdorej nga hakerat për të hyrë në aplikacion gjatë një video thirrjeje. Lajmi vjen një javë pasi ZDnet dhe The Register raportuan ekzistencën e tij, raporton “PcWorld.al”.

Dy publikimet thanë se problemi u gjet në gusht dhe ishte prezent tek telefonët Android dhe iPhone por adresimi i tij u bë vetëm në Tetor. WhatsApp përdoret nga mese 1.2 miliard njerëz në mbarë botën dhe është mjeti kryesor i komunikimit për shumë biznese. Shërbimi u ble nga Facebook në 2014-ën për 19 miliardë dollarë. Problemi u zbulua nga Projekti Zero i Google. Megjithatë ky nuk është skandali i parë i sigurisë që Facebook përballet. Pak ditë më parë u zbulua një hakim i 50 milion llogarive.

Përveçse me miell të prodhuar para 30-40 vitesh e që përdoret si tagji për kafshët, buka në Shqipëri manipulohet edhe me 9 përbërës kimikë, të cilët në vendet e BE, janë të ndaluar kategorikisht në gjithë zinxhirin ushqimor të produkteve me “brumra”, ndërsa në Shqipëri janë lejuar me Udhëzim Nr. 15, datë 20.10.2014

Proteina në miellin që përdoret për bukë është një shqetësim i ngritur nga më shumë se dy vjet, meqë standardet e prodhimit të miellit nuk ishin ndryshuar që nga koha e komunizmit. U kërkua rritja e standardit të cilësisë së miellit (niveli i proteinave ishte 7%) dhe u vendos që standardi i proteinës të jetë 12%.

Proteina në grurin serb arrin në 11%. Në miell është shumë më e ulët, shkon në 10.5%, që është standarti i tagjisë për kafshët.

Që ta nxjerrin miellin më të bardhë, ulin rrezen dhe gjitha vlerat ushqimore ikin gjatë këtij procesi.

Sikur të mos mjaftonte ky miell, prodhuesit e bukës, për të fituar edhe më shumë, po përdorin “armë” tjera, me të cilat manipulojnë formën, strukturën, përbërjen, cilësinë, rezistencën dhe ngjyrën e bukës, për të joshur konsumatorin.

Një hetim ushqimor është kryer në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Serbi e Malin e Zi, nga Organizata Botërore e Ushqimit, – shkruan sot DITA.

Një kopje e ketij hetimi u dorëzua në fillim të muajit shtator 2018, edhe në zyrën e kryeministrit Edi Rama.

Në pjesën për Shqipërinë hetimi konstaton fakte, që sipas ekspertëve, përbëjnë “krim ushqimor masiv”.

Sipas të dhënave, 60%-70% e bukës në Shqipëri, prodhohet me miell gruri serbo-rus, prodhim i viteve 1988-1992, pa asnjë vlerë ushqimore dhe i infektuar me virusin “Coli Bacil”, manipuluar me disa larje, aromatikë e përbërës proteinik kimik.

Ky miell kancerogjen, tregtohet vetëm në Shqipëri, Bosnjë, Veriun e Kosovës dhe vendet e Botës së Tretë, megjithëse ndalohet të hidhet në treg për konsum njerëzor.

Mirëpo, sipas hetimit të OBU, tegtarë të lidhur me zyrtarë të lartë në Shqipëri, kanë lejuar një ‘shteg”, për importin e këtij gruri e mielli, në tregun shqiptar.

Janë lejuar me Udhëzim Nr. 15, datë 20.10.2014. Udhëzimi është firmosur nga ish-ministri Edmond Panariti.

Si pasojë buka në Shqipëri, prodhohet (manipulohet) me 9 përbërës kimikë, të cilët në vendet e BE, janë të ndaluar kategorikisht, në të gjithë zinxhirin ushqimor të produkteve me “brumra”.

Më poshtë substancat e rrezikshme kimike, që përdoren në bukën shqiptare, të ndaluar nga BE

FOSFAT NATRIUMI – E – 339 FOSFAT KALIUMI – E – 340 E-341 FOSFAT KALCIUMI – E – 341 KLOR – E-925
DIOKSID KLORI E-926: Zbardhues, mutagjen që krijon elementë kancerogjen
AGENE (triklorid azotike): Agjent zbardhues i bukës, shkakton çrregullimeve neurologjike (eksperimentuar tek qeni, macja, gomari)

AZODIKARBONAMID: Agjent e zbardhues, dënton furmëmarjen e rregullt, krijon hapësira për efekte bronkiale dhe acarim të “Traktit gastrointestinal”, me pasoja diare të shpeshta, dëmtim në veshka dhe aktivizim të sistemit endokrin (hypofunksioni) tiroidet, ndaluar kategorikisht në Evropë, Australi, Singapor.

PEROKSID BENZOYL: Agjentë zbardhues, eviton qullosjen e bukës 924 Bromati kaliumi : Agjentë zbardhues, shkaktojë dëmtime e dhimbje në stomak dhe diare, zhduk vitaminën “E” në miell.

Në veçanti bromati i kaliumit krijon fiktivisht bukë “origjinale”, me pasoja kancerogjene. Përdorimi i tij në bukë e prodhime brumi është veprim kriminal.