Në librin e Charles de Susini «La Corse et les Corses, Opinions et Documents», botuar në Paris në vitin 1906, gjejmë në faqen n° 353 të tij, një shkrim, të shkurtër por mjaft interesant, me titullin « Corses et Albanais », i cili krahason korsikanët dhe shqiptarët.
Në fakt, ky shkrim është realizuar disa vite më parë, më saktësisht në 1877, nga doktori rumun, Miculu Georgiade Obedenaru, i cili hipotetizon se një pjesë e korsikanëve mund të jenë pikërisht me origjinë shqiptare.
Në vijim rrëfimi i doktorit :
« Në Korsikë kanë emigruar Pellazgët Trakë apo Pellazgët Shqiptarë ?
Duke marrë parasysh karakteristikat e racave të Korsikës, pranojmë se nuk janë Pellazgët Trakë, industrialistë, artizanë, tregtarë, por Pellazgët shqiptarë, ushtarë, mercenarë, shpatarë e plaçkitës, që erdhën të jetonin në Kyrnos-in e lashtë.
Në fakt, ne e dimë mjaft mirë se disa korsikanë janë të guximshëm, luftëtarë të patrembur, por edhe mizorë dhe hakmarrës ; Shumë prej tyre janë të prirur në grabitje.
Në qytete, profesioni i xhandarit, policit dhe rojes së burgjeve i përshtatet veçanërisht kësaj kategorie korsikane.
Nga ana tjetër, ne shohim shqiptarët të pushtuar nga dashuria për luftë dhe dominim, dhe ku mbështetja e fisit është parësore ; ata janë të gjithë kushërinj.
Prandaj, ne besojmë se, duke pasur parasysh ngjashmërinë e tipareve funksionale dhe aftësive intelektuale mes shqiptarëve dhe disa kategorive të korsikanëve, do të gjejmë me siguri analogjinë më të madhe mes karakteristikave morfologjike dhe anatomike të të dyja popullsive, kur të kemi në dorë një numër të mjaftueshëm vëzhgimesh antropologjike të realizuara me mprehtësi.
Ky është një dorëshkrim i rrallë i të madhit Faik Konica që përshkruan një realitet të asaj kohe që ironikisht vlen edhe sot e kësaj dite.
Nuk dihet me saktësi se në cilin vit e ka shkruar Konica këtë dorëshkrim që publikohet sot nga Sokol Çunga por çdo fjalë e tij vjen kaq aktuale.
“E vërteta është që shqiptarët janë fshatarakë, primitivë dhe të korruptuar, dhe çfarëdo që të bëjë njeriu, ky popull për vetëqeverim nuk ësht’ i zoti. Me gjith’ këtë, le të punojmë, pa illuzje edhe pa shpresë, për të shkuar kohën edhe për diletantizmë. Unë, të paktën, me këtë shpirt punoj, kur më teket. Ju përshëndosh me zemër, Faik Konitza”.
Mitologjia, antikiteti dhe historia duket se janë duke na dhënë disa detaje të pakundërshtueshme që jo vetëm provojnë vjetërsinë e tokës sonë, po edhe jetën që ka qenë në to dhe zhvillimin që ka pasur.
Shumë qytetërime humbën në mjegullnajën e kohës e një prej tyre ishte edhe Horea, një qytet që përmendet nga historiani më i rëndësishëm romak i antikitetit, Titlivi, që e cilëson si një zonë të fortifikuar në zonën e Epirit.
Pavarësisht dyzimit historik, fati i Horeas duket i lidhur me këtë një marshim shkatërrimtar romak. Sot toponimet të çojnë vetëm në një vend, në zonën e lumit të Vlorës, pranë fshatit Vranisht, atje ku të gjithë e dinë se ku ndodhet qyteti i Horës.
Ky emër identifikues është mbartur brez pas brezi. Pikërisht në Hora ndodhej edhe “Sofra e Zotit”, shkëmbi gjigand që i jep një identitet tjetër këtij qytetërimi.
A thua natyra ta ketë shkëputur këtë shkëmb gjigant nga diku sipërmi për ta vendosur më pas si një tryezë mbi dy shkëmbinj më të vegjël? Si mundet të ketë qëndruar në një precizion të tillë që do të sfidonte edhe gjeometrinë e sotme?
Çfarë është ky monument që banorët e kanë pagëzuar si “Sofra e Zotit” apo “Guri me Qiell”? Këtë mund ta zbulojmë vetëm nëpërmjet këtyre të dhënave që na jepen nga studiues të ndryshëm.
Edhe pse mund të duket e pabesueshme, ky monument që ngrihet në majën e malit të Lipes mbi fshatin Vranisht, rreth 50 kilometra larg qytetit të Vlorës, nga arkeologu dhe studiuesi Moikom Zeqo është identifikuar si i realizuar nga njerëzit.
Është një gur në formën e një pllake tepër të madhe ciklopike, që rri varur mbi dy gure të tjerë mbajtës dhe merr formën e një sofre, që akoma edhe kësaj dite, nuk ka marr një përgjigje të saktë se kush e ka vendosur ashtu.
Në fakt, shkenca monumente të tilla i njeh me emrin dolmenë, thënë ndryshe tipe varresh megalitikë të ndërtuar me gurë të punuar ose jo. Në disa raste ato ishin vend-prehje, në të tjera vend-sakrifikime apo edhe tempuj të shenjtë ku njerëzit u faleshin perëndive.
Teoria më e çmendur është ajo që dolmenët shërbenin si pika kontakti me jashtëtokësorët, kjo sepse ndërtimi i tyre në shumë vende të botës është i lidhur me diellin, dritën dhe energjinë e tij, çka sipas studiuesve është hasur edhe në piramidat e Egjiptit.
Në Evropë janë zbuluar shumë të tillë, më së shumti në Itali, Britaninë e Madhe, Francë, Irlandë , Gjermani, Spanjë etj., por ka shumë të tilla edhe përtej kontinentit si në Indi, Madagaskar, Afrikë të Veriut e më tej.
Monumentet kanë forma dhe madhësi të ndryshme, ashtu si zonat ku ngrihen. Në Shqipëri, “Sofra e Zotit” ndodhet relativisht larg, rreth 1 orë e 30 minuta në këmbë nga qendra e fundit e banuar që është Vranishti. Të gjithë në këtë fshat e njohin shtegun që të çon drejt këtij vendi mitik dhe nuk ngurojnë të të shoqërojnë.
Por si mund ta kenë zhvendosur njerëzit një gur të tillë që peshon rreth 10 tonë? A kanë pasur mjete të tilla me të cilat ta ngrinin në ato kohë të hershme? Mjafton të thuhet se monumente të tilla datojnë nga 4 deri 9 mijë vite më parë, por për shumë kërkues edhe më hershëm, deri 15 mijë vite më parë.
Nuk mund të mos bëhesh disi mosbesues. Megjithatë, askush deri më sot nuk i ka dhënë dot një përgjigje të prerë as mënyrës se si janë ngritur blloqet e gurëve të piramidave të Egjiptit. Edhe për to nuk mungojnë tezat, nga ato më të pranueshmet tek ato në dukje më absurdet. Ndaj nuk ka pse e njëjta mënyrë të mos jetë përdorur edhe këtu.
Historianë dhe arkeologë si Moriz Hoernes apo danezi Zinck kanë dhënë tezën se dolmenët duhen ndarë në grupe, duke qenë se vijnë si origjinë ndërtimore nga pjesë të ndryshme të planetit.
Megjithatë, shumica e ekspertëve të tjerë mendojnë se këto monumente prehistorike kanë origjinën nga e njëjta zonë. Tezat e tyre i kanë dhënë shumë ekspertë të njohur, si britaniku Glyn Daniel, historianet Janet Ross dhe Jean Arnal, arkeologët Jean Albert Bakker dhe Meyerhoff Janusz, këshilltari i UNESCO-s për periudhën megalitike Roger Joussaume e një pafundësi autorësh të tjerë, të cilët janë aq shumë sa është e pamundur t’i rendisësh të gjithë.
Askush nuk mund të thotë diçka të saktë apo 100 % të vërtetë. Por elementi i padiskutueshëm nga të gjithë mbetet se këto monumente janë vepër e njeriut.
Historia e dolmenëve endet mes fakteve të sjella nga historianët dhe mitologjisë së vendit ku ato ngrihen.
Në Irlandë legjendat theksojnë se ato mund të jenë ngritur nga një popull prehistorik, Túatha Dé Danann, një tjetër se janë krijuar nga qytetërimi i humbur dhe kurrë i zbuluar i Atlantidës, një tjetër se janë egjiptianët që e nisën me këto ndërtime për të arritur më pas te piramidat, ndërsa në Shqipëri nga pellazgët, sikurse tregojnë banorët.
Sipas tyre, fakt mbetet se përreth gjithçka lidhet për sa kohë poshtmi ndodhet guri i qytetit, ku ende mund të gjesh edhe pa gërmuar gjurmë civilizimesh të hershme. Më tej, “Lëmi i Lejlereve” apo i emërtuar ndryshe si “Pjella e bardhë” e po ashtu thellë në prehistori hidhen edhe shpella e banuar e Lipes, ajo e shkruar e Lepenicës apo ajo e Velçës.
Banorët e sotëm jetojnë mes këtyre legjendave që, sado të çuditshme të duken, janë pjesë e traditës e gojëdhënave të ruajtura brez pas brezi.
Sigurisht si për shumëçka në Shqipëri mungon një studim në tërësi i të gjithë këtyre emërtimeve dhe trashëgimisë që ato fshehin. “Sofra e Perëndisë” apo “Guri me Qiell” është jashtë vëmendjes, për të mos thënë se është e vështirë të mendosh nëse ekziston diku në regjistrat e pluhurosura të institucioneve përkatëse. E po kështu, mënjanë janë lënë edhe rrënojat e Kalasë së Horës, që ndodhet shumë afër fshatit Vranisht.
Marrë me shkurtime nga emisioni “Gjurmë Shqiptare” i gazetarit Marin Mema
Po më thoni se Enveri pati të këqija dhe të mira? Do të thoja nëse Fuqitë e Mëdha do na përcaktonin pjesë të demokracive perëndimore a do ishim sot kështu?
Sot, mund të ishim një Zvicër në Ballkan, e ndërsa Enveri ndërtoi bunkere, zhvilloi luftën e klasave, ndaloi besimin në Zot, pronën private, e imagjinoni dot bregdetin, qytetet nën kujdesin dhe frymën perëndimore? Do kishim liri, mirëqenie, do të kishim gjithçka.
Zhduku analfabetizmin, po, do ndodhte siç ka ndodhur kudo në demokracitë perëndimore të pasluftës, por do i kishim të gjithë ata intelektualë që i vrau, pse dinin më shumë se ai. I vrau e familjet ua internoi të gjithëve.
O njerëz, Enverin krahasojeni me liritë dhe mirëqenien e bllokut lindor, askush nuk e masakroi popullin e tij më shumë se ky diktator, askush nuk e mashtroi me pushtimin nga superfuqitë, thjesht ruajti karrigen e tij.
Ajo që ju duket bukur në atë kohë ishte se ishim të gjithë të varfër, nuk kishim lakmi dhe xhelozi mes mesh, përveç atyre që për pak karrierë masakruan fqinjin për një fjalë që nuk e tha, për pak pushime me mirë se të tjerët në konvaleshencë, burgosi farefisin, ua la fëmijët jetimë.
Ja ky ishte Enveri, e di që disave nuk do t’u pëlqejë ky shkrim, por atë që Zoti e ka mallkuar si Faraonin, unë nuk mund të ndjej asnjë pikë mirësie, fundja një “Zot” që vdes nuk është asgjë, ndaj mos m’i tregoni të mirat e tij, kur lotët e të afërmve të viktimave nuk gjejnë varret të vendosin një tufë me lule, histori e mbushur me dhimbje e lot… Rrnoi At Zef Pllumbi për me tregue, po a ka kush me lexue…
Në 19 janar 2007 mësuam se gazetari turk me origjinë armene, Hrant Dink ishte vrarë në Stamboll nga një nacionalist turk, një djalosh vetëm 17 vjecar, sepse kishte kritikuar mohimin e genocidit armen nga ana e qeverisë. Vrasja e gazetarëve që përpiqen të thonë të vërtetën është një zakon i konsakruar nga koha dhe justifikimet e adoptuar për këtë krim janë një traditë po kaq e vjetër. Nga Shën Gjon Pagëzori tek Seneka, nga Rudolf Ualsh tek Ana Politkovskaja, ata që thonë të vërtetën dhe ekzekutuesit e tyre zënë një hapësirë cuditërisht të madhe në bibliotekat tona.
Pak më shumë se 24 shekuj më parë, në 399 p.e.s. tre qytetarë athiniotë dërguan në gjykatë filozofin Sokrat, sepse e konsideronin një rrezik për shoqërinë. Në fund të procesit, gjatë të cility akuza dhe mbrojtja paraqitën tezat e tyre respektive, shumica e jurisë, e formuar nga përfaqësues të qytetarëve të Athinës, e shpallën Sokratin fajtor dhe, me një ashpërsi unike, e dënuan me vdekje. Pak kohë më vonë, Platoni, dishepulli që e donte Sokratin ndoshta më shumë se kushdo tjetër, transkriptoi diskutimin e tij të mbrojtjes që ka mbërritur deri në ditët tona me titullin Apologjia. Në të, Platoni, përmes gojës së Sokratit diskuton shumë argumenta: koncepti i pabesisë, karakteri i akuzuesve të tij, fajësimi i herezië, korruptimi i të rinjve dhe nëpërkëmbja e identitetit demokratik të Athinës. Kjo akuza e fundit jehon edhe sot e kësaj dite si shumë e njohur. Dhe Sokrati analizon cështjen e përgegjësisë së qytetarëve në një shoqëri të drejtë.
Aty afër gjysmës së diskutimit të tij, filozofi nis të flasë për rreziqet që has ai që dëshiron të thotë të vërtetën në botën e politikës. “Asnjë njeri mbi këtë Tokë që, në mënyrë të vetëdijshme, pengon verifikimin e padrejtësive dhe paligjshmërisë në mjedisin e tij”, thotë Sokrati, “nuk mundet të shpëtojë jetën e tij. Mbrojtësi i vërtetë i drejtësisë, qëka ndërmend të mbijetojë qoftë edhe për një kohë të shkurtër, duhet domosdoshmërisht të kufizohet në jetën private dhe të braktisë politikën”.
Nuk ka asnjë dyshim. Duke filluar që nga profetët e parë, është e gjatë lista e atyre që, pasi kanë tënë të vërtetën, kanë paguar me jetën e tyre këtë vokacion njerëzor, dhe cdo vit Amnesty International boton një listë të gjatë të personave të burgosur në të gjithë botën, për arsyen e vetme se kanë bërë të dëgjohet zëri i tyre.
Hans Kristian Andersen, tek “Rrobat e reja të perandorit” harroi të na thotë se cfarë i ndodhi fëmijës që tërhoqi vëmendjen e të tjerëve duke u thënë që perandorit, në të vërtetë nuk kishte veshur asgjë. Nuk do të habiteshim po të zbulonim që i tiji nuk do të kish qenë një fat i lumtur.
Sokrati i shpjegon gjykatës se është më se i vetëdijshëm për risqet që i vijnë nëse thotë të vërtetën. Personi që u kundërvihet padrejtësive apo paligjshmërive, vëren Sokrati, pagn me jetë zgjedhjen e tij për të thënë të vërtetën mbi to. Deri këtu, gjithcka është e qartë. Por më tej, Sokrati, për të cilin gjurmimi i të vërtetës është, sic duhet të jetë për të gjithë ne, objektivi parësor i ekzistencës, vazhdon duke thënë që, nëse një person dëshiron të shpëtojë lëkurën “edhe për pak kohë”, ky objektiv duhet që të kufizohet në sferën private dhe nuk duhet të lejohet që të vërshojë edhe në mjedisin e gjerë social.
Po si është e mundur të bëhet kjo?
Gjithmonë nëse toni i Sokratit nuk ka qenë ironik, piëkrisht ai, më shumë se cdokush tjetër, duhet ta dinte që sa herë kërkohet e vërteta, sa herë që vihet në dyshim një gënjeshtër, sa herë që bëhen përpjekje të cirret maska e një mashtrimi, sa herë që vërehet se perandori është vërtetë lakuriq, duhet që domosdoshmërisht të shkelet në atë terren të përbashkët, në atë botë që e banojmë bashkë me bashkëqytetarët tanë. Në dy ekstremet e jetës jemi të vetëm, në barkun e nënës dhe në varr, por hapësira që përshkojmë mes këtyre dy pikave është një mbretëri e përbashkët, në të cilën të drejtat dhe përgjegjësitë e gjithkujt përcaktohen prej të drejtave dhe përgjegjësive të fqinjëve tanë, dhe cdo gjë e rreme, cdo falsitet, cdo tentativë për të fshehur të vërtetën dëmton këdo në atë mbretëri, duke përfshirë në fund të fundit edhe vetë atë që gënjen. Pasi Sokrati u detyrua t’i japë fund jetës së tij, athinasit u penduan, mbyllën gjimnaze dhe palestra në shenjë zie, dëbuan dy prej akuzuesve nga Athina dhe dënuan me vdekje të tretin.
Sokrati ishte i vetëdijshëm që cdo shoqëri vetëpërcaktohet në dy mënyra: përmes asaj që lejon dhe përmes asaj që ndalon, përmes asaj që përfshin duke epranuar si imazhin e vet, dhe përmes asaj që përjashton, injoron dhe mohon. Cdo qytetar që jeton brenda mureve të një shoqërie ka një detyrim të dyfishtë: atë që t’u bindet këtyre përfshirjeve dhe përjashtimeve të përbashkët dhe (domethënë ligjet e shoqërisë) dhe detyrimin ndaj vetvetes. Një shoqëri e gjallë duhet të ketë, në brendësi të saj, instrumentat për t’u mundësuar qytetarëve të saj që të realizojnë këtë detyrë të dyfishtë: pra atë të bindjes ndaj ligjeve dhe atë të vënies së tyre në diskutim, atë të respektimit të tyre dhe atë të ndryshimit të tyre.
Një shoqëri që u lejon qytetarëve vetëm njërin prej dy detyrimeve (një diktaturë apo një shtet anarkik) dhe një shoqëri që nuk ka besim në parimet e saj dhe si pasojë është në rrezik zhdukjeje. Qeniet njerëzore kanë nevojë për mbrojtjen e përbashkët të ligjit, si dhe lirisë për t’i dhënë zë mendimeve të tyre, dëshmive të tyre, dyshimeve të tyre, po aq sa kanë nevojë edhe për lirinë për të marrë frymë. Kjo është themelore.
Ndoshta e kemi më të lehtë të kuptojmë fjalët e Sokratit, nëse i dëgjojmë të rijehojnë tek një dishepull i tiji i largët dhe i cuditshëm, një zotëri që, i obsesionuar prej leximit të romaneve kalorësiakë, vendos një ditë që të bëhet ai vetë kalorës për të vënë në praktikë parimet e vlerave dhe ndershmërisë “për të rritur nderin e tij dhe për t’i shërbyer vendit të tij”. Ashtu si Sokrati, Don Kishoti i njeh risqet në përpjekjen “për të mos lejuar të ndodhin padrejtësi dhe paligjshmëri në vendin e tij”. Dhe për këtë arsye, Don Kishoti konsiderohet një i marrë.
Po cfarë është saktësisht marrëzia e tij? Don Kishoti ngatërron mullinjtë e erës me gjigantë dhe bagëtitë për luftëtarë, dhe beson tek kuajt që fluturojnë, por përtej të gjithë fantazive të tij, ka besim tek dicka solide si përhsmebull toka mbi të cilën ecën, apo tek nevoja e pakundërshtueshme për drejtësi. Vizionet përrallorë të Don Kishotit janë imaginata rrethanore, mënyra për t’i bërë ballë “gri”-së së realitetit. Por në detyrimin e pasionit të tij dhe bindjeve të pagabueshme, ai thotë se jetimët duhet të ndihmohen dhe vejushat të shpëtohen – edhe pse, për shkak të veprimeve të tij, fati si i shpëtimtarëve, ashtu edhe të viktimave, përkeqësohet. Ja paradoksi i madh me të cilin na vë përballë Servantesi: drejtësia është e domosdoshme, edhe pse bota mbetet e padrejtë. Veprimet dashakeqë nuk duhet të mbeten të pakundërshtuar, edhe kur pas tyre vijnë tëkëqia më të mëdha. Jorge Luis Borges e shpreh këtë koncept tek njëri prej personazheve të tij më të tmerrshëm: “Që parajsa të ekzistojë vërtetë, edhe pse vendi im është në ferr”. /Bota.al/
Nga Mata Hari tek Gertrude Bell, nga Marlene Dietrich tek Luisa Zeni. Agjente sekrete me një armë më shumë: joshjen femërore. Tinzare, kurajoze, të bukura, të guximshme dhe të papërmbajtshme.
Spiunet “rozë” kanë luajtur një rol thelbësor në intrigat ndërkombëtare që kanë shenjuar përplasjet e nëndheshme, midis shteteve dhe shërbimeve sekrete. Figura mitike, mes historisë dhe legjendës, që për nga dinakëria nuk kanë asgjë më pak se sa James Bond, por që plus kanë patur një talent femëror: aftësinë e jashtëzakonshme për të joshur. Dhe falë veprimeve të tyre, ato shpesh ndryshuan rrjedhën e historisë, madje edhe më shumë se presidentët dhe krerët e shteteve.
Më e famshmja është ndoshta Mata Hari, balerinia simpatike ekzotike gjatë Luftës së Parë Botërore, e cila ra në dashuri me një oficer gjerman dhe u vetëofrua si agjente e fshehtë, si për Francën dhe për Gjermaninë: një lojë e dyfishtë që i kushtoi jetën: u pushkatua nga francezët, duke refuzuar të mbante shami në sy.
E njohur për publikun e gjerë prej interpretimit të Nicole Kidman, është Gertrude Bell, arkeologia “Mbretëreshë e Shkretëtirës”, shumë afër me Uinston Churchillin: Gjithmonë, gjatë Luftës së Madhe, ajo mbështeti si agjente e fshehtë Revoltën Arabe të Lorencit të Arabisë.
Edhe diva e madhe gjermane Marlene Dietrich është një nga spiunet, edhe pse nuk ka prova të sigurta. Aktorja e ‘The Blue Angel’ u ofroi agjentëve të fshehtë amerikanë të bashkëpunonin për të vigjiluar aktivitetet subversive në ushtrinë amerikane, gjatë një sërë shfaqjesh në front, në vitin 1944.
Në krah të këtyre figurave, mes biznesit të argëtimit dhe spiunazhit, janë shumë gra që kanë punuar larg prej prozhektorëve. Gjatë Luftës Civile Amerikane, Isabella Maria Boyd – e njohur më mirë si “Belle Boyd” – luajti një rol të çmuar në kalimin e informacioneve të rezervuara, tek përfaqësuesit e konfederatës. Misteriozja “Fräulein Doktor” (emri i vërtetë nuk u mësua kurrë) ishte spiunia më efiçente në shërbim të Gjermanisë, gjatë Luftës së Parë Botërore, ndërkohë që amerikania e bukur Amy Elizabeth Thorpe – me emrin e koduar “Cynthia” – u rekrutua nga shërbimi britanik për t’iu kundërvënë nazizmit.
Në listën e spiuneve femra është edhe italiania Luisa Zeni. E lindur në Arco në vitin 1896, ajo fliste përsosmërisht gjermanisht dhe bashkëpunoi me shërbimet e fshehta italiane gjatë konfliktit të parë botëror, duke marrë informacione të rezervuara për austriakët. /bota.al.
Dikur ka qenë e martuar, me dy vajza, dy prona, bënte punë të qetë dhe jetë të rehatshme.
Por tashmë e pastrehë, Lorna Ueb tregon se si shpenzoi 250 mijë paundë britanikë (gati 280 mijë euro).
Lorna tregon historinë e ndërlikuar të jetës, se si ajo ka qenë e birësuar, por familja që e mori në birësim e kishte kthyer te prindërit natyralë brenda gjashtë muajsh, me të cilët ajo nuk kishte jetuar dot dhe ishte larguar nga shtëpia sapo kishte mbushur16 vjeçe.
Në moshën 19 vjeçare ishte shpërngulur në Kembrixh, dhe në moshë 21-vjeçare kishte lindur vajzën e parë. Në këtë kohë punonte në një furrë buke e me shpërndarje ushqimesh. Të dytën e lindi kur ishte 30 vjeçe.
Por duke qenë se birësimi ishte kryer plotësisht, Lorna kishte trashëguar 250 mijë paundë nga babai që e kishte birësuar. Familjarët e tjerë kishin shitur shtëpinë e të ndjerit dhe i kishin dhënë Lornës pjesën e saj. Por kjo ndodhi pikërisht kur ajo kishte krijuar varësi të rëndë droge.
“Kur mora paratë, unë jetoja ku të mundesha, nëpër shtëpitë e miqve e ku të gjeja. Miqtë e mi janë të gjithë me varësi droge”, thotë Lorna, e cila shpjegon se në atë kohë kishte pasur edhe sëmundje të tjera fizike si dhe një krizë psikologjike.
Ajo nisi ta shpenzojë trashëgiminë duke blerë alkool dhe drogë për veten e për miqtë, duke shpenzuar deri në 18,000 paundë në muaj.
Tani që është e pastrehë, është penduar që nuk ia dha paratë dy vajzave dhe vuan shumë që ka kohë pa i parë. “U bleva vajzave disa stoli në fillim dhe ua dërgova”, thotë ajo, dhe shton që dje i ishte dukur një vajzë që kishte kaluar aty pranë si e bija, por nuk ishte e sigurt.
Përveçse e pastrehë, Lorna ka pasur probleme dhe me ligjin. Ajo bëri tetë muaj burg pasi ishte kapur e armatosur me një thikë, duke u grindur me një grua tjetër.
Lagjja ku është rritur.
Pasi i vdiq babai birësues, trashëgoi 250 mijë paundë britanikë, gati 280 mijë euro.
Lorna i shpenzoi me drogë e me alkool, rreth gati 18 mijë paundë në muaj.
Ramiz Alisë-kryetar i Presidiumit të Kuvendit Popullor u takua me Nënë Terezën pak ditë para se të shpallje zyrtarisht plurazmi politik. Në procesverbalin përkatës të datës 4.12.1990 shënohet takimi me “bamirësen e njohur me origjinë shqiptare”. Në rendin e ditës së takimit ishte sjellja e 4 motrave për të hapur misionin bamirës.
Misioni bamirës i Nënë Terezë kishte këtë kohë në 94 shtete të botës: 2 mijë motra, 440 shtëpi, por asnjë në atdheun e saj të helmuar nga komunizmi. Ramiz Alia nuk i jepte një shtëpi për misionin e saj. Gjoja e pengonte kushtetuta. Në shtetin më antikushteures të Europës, Ramiz Alia fliste për kushtetutë e ligje. Interesant është se Nën Tereza mbante mend në gjuhën shqipe shprehjen “lutu për mua”.
Ekstrakt nga biseda e Ramiz Alisë me Nën Terezën
Ramiz Alia: Ju kam ndjekur vazhdimisht sepse jeni jo vetëm Nën Tereza e Kalkutës, por edhe Nënë Tereza e Shqipërisë. Nënë Tereza: Unë jam shqiptare dhe në të njëjtën kohë, lidh Shqipërinë me Indinë. Kam 62 vjet që jetoj në Indi dhe kam shtetësinë indiane. Kam shkuar atje që në moshën 18 vjeç.
Ramiz Alia: Po Shqipërinë nuk e keni harruar.Nënë Tereza: Shqipërinë nuk e kam harruar, por atje nuk kam me kë të flas shqip.
Ramiz Alia: Fjalë shqip dini? Nënë Tereza: Di, për shembull “lutu për mua”, etj. Ju kam shkruar juve disa fjalë në gjuhën shqipe për herë të parë pas kaq vitesh.
Ramiz Alia: I kam marrë letrat. Ju falënderoj shumë. Ishin letra plot dashuri e ngrohtësi për popullin shqiptar edhe për mua.
Më tej debati zhvillohet rreth kërkesës së Nën Terezës për të çelur misionin e saj bamirës. Ajo i kujton Ramiz Alisë se në Moskë kishin organizuar një mision ku i shërbenin 600 të moshuarve apo gjymtuarve. Alia ia kthen përgjigjen se në Shqipëri shteti i bënte të gjitha se kishin kushte, doktorë, infermierë, shëndetësi falas, etj. Vijimi i bisedës:
Nënë Tereza: Thjesht për t’u kujdesur e për t’i shërbyer këtyre njerëzve (të sëmurët e fatkeqët-shënim). As para, asgjë tjetër nuk kërkojmë. Jam shumë e lirë.
Ramiz Alia: Edhe ne nuk kemi (të sëmurë e fatkeqë-shënim), jemi të lirë. Prandaj i thashë nënës, më do për president të mirë apo për president të keq?
Nënë Tereza: Unë lutem për ju! Ramiz Alia: Që të jem president i mirë unë nuk kam rrugë tjetër.
Nënë Tereza: Po të më jepni mua një shtëpi, ju do të jeni një president i mirë, jo i keq. Populli i Shqipërisë, shqiptarët, më duan shumë.
Ramiz Alia: E di, por bie në kundërshtim me ligjet.Nënë Tereza: Për punë të tillë bamirësie, dashuria nuk ka ligje.
Ramiz Alia: t’jua them unë ligjin. Sot që u mor vesh që ka ardhur Nënë Tereza në Shqipëri, islamikët e Arabisë Saudite kërkuan të vijnë në Shqipëri të ndihmojnë për hapjen e xhamisë. Si të bëj unë?
Nënë Tereza: T’ju them unë, do t’i jap Nën Terezës një xhami për një kishë.
Ramiz Alia: Jo, nuk i them do ashtu se nuk më lejon kushtetuta, nuk më lejojnë ligjet. Unë do t’u them atyre kur të ndryshojë ligji. Pse ju thashë juve për më 4 mars, sepse parashikoj që në shkurt do të kemi zgjedhjet dhe do të ndryshojmë kushtetutën. Kështu që edhe ligjërisht unë jam ballëhapur përpara të gjithëve dhe të parën gjë që do e bëj, do të jetë për Nënë Terezën. Domethënë i pari favor do të jetë për Nënë Terezën.
Nënë Tereza: Është kohë e gjatë shumë deri në mars.
Ramiz Alia: Janë vetëm 3 muaj. Do ta rregullojmë, ne kemi një institucion për fëmijë e të rritur, të hendikapuar. Ne kemi mjekë e infermierë, po motrat tuaja mund të japin një ndihmë atje. Kjo do të jetë gjë e mirë. /55 news
