Këtë javë, rubrika “Histori e Diplomacisë Shqiptare” prezanton pjesë nga përpjekjet e qeverisë shqiptare për vendosjen e marrëdhënieve diplomatike me SHBA, proces që u finalizua me 28 korrik 1922.
Pas vendimit të 9 nëntorit 1921 të Konferencës së Ambasadorëve , i cili rinjohu statusin juridik të shtetit shqiptar, si shtet i pavarur e sovran, dhe kufijtë politikë të tij të përcaktuar në Konferencën e Ambasadorëve 1913, u hap drita jeshile për njohjen e qeverisë së re shqiptare. Pas njohjeve të para nga disa prej Fuqive të Mëdha, qeveria shqiptare nxitoi të kërkonte edhe njohjen e qeverisë amerikane. Me 17 nëntor 1921, Komisionieri (përfaqësuesi jo-zyrtar) i qeverisë shqiptare në Uashington, Konstantin Çekrezi, dorëzoi kërkesën për njohje në Departamentin e Shtetit.
Kërkesa u përsërit nga qeveria shqiptare në 7 qershor 1922. Qeveria e SHBA kishte dërguar në Shqipëri përfaqësuesin e saj jo-zyrtar Maxwell Black, me një mision hetimi paraprak për situatën politike në Shqipëri pas mbërritjes së kërkesës së qeverisë shqiptare për njohje. Black kreu disa takime me përfaqësues të qeverisë shqiptare si dhe ndoqi zhvillimet politike në vend .
Me 28 korrik 1922, ai i dorëzoi Xhafer Ypit në cilësinë e Kryeministrit të vendit dhe Ministrit të Punëve të Jashtme notën e njohjes së qeverisë shqiptare nga SHBA. Deri në vendosjen e marrëdhënieve të rregullta diplomatike Black do të qëndronte në Shqipëri si Komisionier i SHBA në rangun e Ministrit të Jashtëzakonshëm e Fuqiplotë të SHBA. Në fillim të dhjetorit 1922 mbërriti në Tiranë përfaqësuesi i parë diplomatik i qeverisë amerikane U.Grant-Smith, në cilësinë e Ministrit të parë Fuqiplotë dhe të Jashtëzakonshëm të SHBA në Shqipëri. Me 4 dhjetor ai paraqiti letrat kredenciale.
Deri në prill 1922 qeveria shqiptare u përfaqësua nga Komisionieri Çekrezi në Uashington. Me 25 gusht 1922 qeveria shqiptare vendosi të hapte Legatë shqiptare në Uashington dhe caktoi si Ministër Fuqiplotë dhe të Jashtëzakonshëm të Shqipërisë në SHBA Mit’hat Frasherin. Për arsye financiare të shtetit shqiptar Frasheri nuk u nis në Uashington dhe qeveria shqiptare u përfaqësua nga konsujt e saj në New York, Koço Tashko e më pas Abdi Sula. .
Në korrik 1926 emërohet Ministri i pare Fuqiplotë dhe i Jashtëzakonshëm shqiptar në Uashington, Faik Konica, i cili hapi Legaten shqiptare në SHBA dhe kreu këtë detyrë deri pak muaj pas pushtimit të Shqipërisë Gjatë kësaj periudhe u nënshkruan disa marrëveshje midis dy vendeve, ku mund të veçojmë disa prej tyre si; traktati mbi njohjen e pasaportave amerikane shtetasve amerikanë me origjinë shqiptare, traktati mbi suprimimin e taksës së vizës për pasaportat shqiptare dhe amerikane të personave joemigrantë, , traktati i arbitrazhit, traktati i miqësisë për paqen e përgjithshme, traktati i neutralitetit, traktati i ekstradimit të personave keqbërës,ej.
Rubrika “Historia e diplomacisë shqiptare”, synon t’i ofrojë publikut informacion të plotë për pasuritë arkivore historike të diplomacisë shqiptare.
Plot 6 milion dokumente të cilat paraqesin dëshmi arkivore mbi ngjarje e figura të caktuara, të cilat lanë gjurmë në politikën e jashtme duke vendosur standarde në rrugëtimin diplomatik të shtetit shqiptar do të publikohen online për të gjithë ata qe janë te interesuar.
Kjo rubrikë do të pasurohet çdo javë me informacione dhe dokumente të reja dhe synon të nxisë interesin dhe kuriozitetin publik mbi pasuritë tona arkivore. /atsh
