Infarkti i miokardit ka shenja të shumta paralajmëruese, para së gjithash dh imbje gjoksi. Në përgjithësi manifestohet me të njëjtat simptoma në të dy gjinitë, por me nuanca të ndryshme që shpesh çojnë në një vonesë në njohjen e “kambanave të alarmit” dhe shpëtimit për gratë.
Ja çfarë këshillon Daniela Trabattoni, shefja e “Monzino Women”, Qendra e Kardiologjisë Monzino Irccs, Milano, Itali
Bllokimi i qarkullimit të gjakut
Su lmet në zemër prekin edhe gratë, por ato janë pak të vetëdijshme për këtë. Shtatë në dhjetë prej tyre, mendojnë se su lmi në zemër është vetëm një problem që prek meshkujt, megjithëse sëmundja kardiovaskulare është shkaku kryesor i vdekjes në “seksin e fortë” pas moshës 50 vjeç.
Infarkti zakonisht ndodh pas këputjes së pllakës aterosklerotike në një arterie koronare. Kjo ngjarje vë në lëvizje mekanizmat që çojnë në formimin e një mpiksjeje, e cila bllokon qarkullimin e gjakut në enën e prekur. Pasoja është nekroza (vdekja) e indit kardiak, e cila qëndron në themel të bllokut, i cili nuk furnizohet më me gjak, raporton Noa.al, duke cituar median italiane “Corriere della Sera”.
Burrat dhe gratë: simptoma të përbashkëta
Nëse në pyetjen “ku ndjen dh imbje”, personi që e paralajmëron, tregon një pikë të saktë me gisht, përgjithësisht nuk ka nevojë të shqetësohet. Nëse prekni gjoksin me dorën tuaj të hapur, ka më shumë të ngjarë të keni një problem në zemër.
Dhimbja zakonisht fillon pas kockave të kraharorit, në anën e majtë të gjoksit ose në gropën e stomakut. Ka tendencë të rrezatojë në krahë (sidomos atë të majtë), shpatulla, shpinë, qafë dhe nofull. Gjithashtu, dhimbja përkeqësohet me sforcimin, ndërsa nuk përkeqësohet duke shtypur gjoksin dhe nuk përkeqësohet me frymëmarrjen.
Simptoma të tjera janë: të përziera, djersitje, vështirësi në frymëmarrje. “Sulmi në zemër mund të paraqitet me nuanca të ndryshme, por fotografia karakteristike, si te burrat ashtu edhe te gratë, është ajo e dhimbjes shtypëse, jo e pikës, e cila fillon në anën e majtë të gjoksit ose në gropën e stomakut dhe ka tendencë të rrezatojë në krahët, shpatullat, shpinën, qafën dhe nofullën e njeriut. Nëse ka edhe të përziera, djersitje, vështirësi në frymëmarrje, mundësia që të jetë një sulm në zemër, është me të vërtetë e lartë. Këto simptoma tregojnë praninë e ishemisë, ose një gjendje vuajtjeje të muskulit të zemrës për shkak të furnizimit të pamjaftueshëm me gjak”, – shpjegon Daniela Trabattoni.
Simptomat tek gratë
Ato janë të njëjta, si te burrat, por shpesh janë më të avancuara. Vështirësia në frymëmarrje është shumë e zakonshme: gulçim pa ndonjë arsye të dukshme. Ndonjëherë një sulm në zemër, zbulohet nga të përziera të forta, shoqëruar nga një ose më shumë nga shenjat e tjera të zakonshme. Simptoma të tjera që, së bashku me dhimbjen në gjoks, mund të tregojnë një sulm në zemër, janë: lodhje ekstreme, djersitje të ftohtë, marrje mendsh. 30% e sulmeve në zemër ndodhin tek gratë pas moshës 60 vjeçe, një përqindje që rritet me moshën.
“Problemi është se gratë janë pak të vetëdijshme për rrezikun e tyre kardiovaskular, kështu që ato i injorojnë shenjat, – thotë Trabattoni. – Sidomos pas menopauzës, kur mbrojtja e estrogjenit dështon, rreziku kardiovaskular i femrave rritet dhe të kuptosh shenjat e një sulmi në zemër, është thelbësore. Tek gratë, rikuperimi i funksionit të zemrës është shpesh më pak efikas pas një sulmi, sesa tek burrat: ngjarjet e reja vaskulare janë më të shpeshta në vitin e parë dhe vdekshmëria është gjithashtu më e lartë se tek meshkujt”.
Koronare të shëndetshme
Tek gratë, është gjithashtu e mundur që i ashtuquajturi sulm koronar i zemrës dhe fenomeni i diseksionit koronar, të ndodhin më lehtë, siç shpjegon Daniela Trabattoni: “Në infarktin e shëndetshëm koronar, simptomat janë të njëjta me ato të infarktit tradicional, por për momentin, pas analizave të kryera në urgjencë, arteriet koronare janë normale, pa ngushtim. Kjo situatë është e kthyeshme, por kërkohet si terapi akute, ashtu edhe afatgjatë me ilaçe për të parandaluar episodet e reja. Shpërndarja koronare përfaqëson një shkak tjetër, fatmirësisht të rrallë, të ishemisë akute, që ndodh kryesisht tek gratë e reja, të cilat nuk kanë faktorë të rrezikut kardiovaskular, gjatë shtatëzënisë ose në periudhën pas lindjes.
Kjo shkaktohet nga një rritje e presionit, që favorizon çlirimin e ‘katekolaminave’ dhe pasojave pasuese të murit koronar të prekur”.
Çfarë duhet bërë?
Nëse dhi mbja e gjoksit ka zgjatur për më shumë se 10 minuta, njoftoni shërbimin e urgjencës. Në spital, bëhen disa analiza për të përcaktuar nëse është në të vërtetë sul m në zemër, siç është elektrokardiograma dhe matja e disa enzimave të lëshuara nga qelizat e zemrës në gjak.
Faktorët e rrezikut
Faktorët kryesorë të rre zikut për su lmin në zemër janë:
1) Të keni vuajtur nga probleme të zemrës më parë;
2) Të keni familjarë që kanë pasur sëmundje kardiovaskulare;
3) diabeti;
4) duhani;
5) hipertensioni.
/noa.al/
