Një pllakë prej guri e gdhendur me vija dhe motive të ndërlikuara që datojnë nga epoka e bronzit, është zbuluar të jetë harta më e vjetër e Evropës.
Duke përdorur teknologjinë 3D me rezolucion të lartë dhe fotogrametri, studiuesit rishqyrtuan pllakën Saint Belec – një copë guri të gdhendur dhe pjesërisht të thyer që u zbulua në vitin 1900, por u harrua për gati një shekull.
Studiuesit nga Instituti Kombëtar i Francës për Kërkime Arkeologjike Parandaluese (Inrap), Universiteti Bournemouth i Mbretërisë së Bashkuar, Qendra Kombëtare Franceze për Kërkime Shkencore (CNRS) dhe Universiteti i Britanisë Perëndimore thonë se studimi i fundit i gurit ka zbuluar se është hartografia më e vjetër e territorit të Evropës.
Pllaka, e cila ka gdhendje të ndërlikuara dhe motive të shpërndara, ka pasur një jetë të ngarkuar: e zbuluar nga një tumë në Britaninë Perëndimore, mendohet se është ripërdorur në një varrim të lashtë drejt fundit të epokës së bronzit të hershëm (midis 1900 dhe 1640) Pes), thonë ekspertët, ku formoi një mur të një kutie të vogël, si arkivoli që përmban mbetje njerëzore.
Në kohën e gërmimit, pllaka 12,7 metra e gjatë ishte thyer tashmë dhe i mungonte gjysma e saj e sipërme.
Në vitin 1900, ai u zhvendos në një muze privat dhe deri në vitet 1990, ai u ruajt në Muzeun Kombëtar të Arkeologjisë në kështjellën e Saint-Germain-en-Laye, në një vend në hendekun e kalasë. Në vitin 2014, ai u rizbulua në një nga bodrumet e muzeut.
Kur studiuan pllakën e rizbuluara, studiuesit gjetën që gdhendjet i ngjanin një harte, me motive të përsëritura të bashkuara me linja.
Ekipi vuri re ngjashmëri midis gravurave dhe elementeve të peizazhit të Britanisë perëndimore, me territorin e përfaqësuar në pllakë që dukej se tregon një rajon prej rreth 19 milje me 13 milje, përgjatë rrjedhës së lumit Odet.
Clément Nicolas, një studiues postdoktoraturë në Universitetin Bournemouth dhe autori i parë i studimit, i tha CNN-së se zbulimi “nxjerr në pah njohuritë hartografike të shoqërive parahistorike”.
Por ka ende shumë të panjohura, duke përfshirë pse pllaka u thye në radhë të parë. /NOA.al
