Një nga historianët më të njohur, i cili është marrë me çështjen shqiptare shprehet se, elita politike në Shqipëri është e korruptuar dhe e lidhur me krimin. Historiani Kanadez, Robert Austin, duke folur për ekonominë e dobët shqiptare, drejtësinë e kapur dhe polarizimin e partive politike shqiptare, thekson se, elita politike duhet të dalë në ë.
Shqipëria është në mes të një procesi në lidhje me integrimet në Bashkimin Evropian. Si e shihni Robert Austin: shqiptare duhet të situatën në Shqipëri? Situata në Shqipëri në të vërtetë nuk është e keqe. Ka një qetësi politike që shqiptarët e kanë pritur gjatë dhe kjo është me të vërtetë inkurajuese. Që nga viti 1990, klima politike shqiptare ka qenë jashtëzakonisht e polarizuar. Ajo është ende e polarizuar, por më e mirë, në krahasim me vitet e mëparshme. Çmimi i polarizimit, i cili është i dukshëm kudo në botë tani, është shumë i lartë dhe shqiptarët si popull kanë paguar shumë për këtë. Kjo është më e dukshme në ikjen e trurit të Shqipërisë e cila do të vazhdojë të kufizojë shanset e Shqipërisë për stabilitet dhe prosperitet. Dukuria e dytë, në të cilën vihet re ky polarizim, është ekonomia e dobët shqiptare. E ndërsa nga pikëpamja politike, shqiptarët po mbajnë një qëndrim indiferent ndaj politikës, nga ana ekonomike, ky polarizim po vihet re gjithnjë e më shumë tek ekonomia jo e ndershme dhe taksat e larta.
A mendoni se situata politike në Shqipëri është e duhura për të bërë reforma të tilla që Bashkimi Evropian i ka kërkuar Shqipërisë? Raportet e fundit të Komisionit të Bashkimit Evropian janë inkurajuese, por Shqipëria ende ka shumë për të bërë dhe përparimi, të paktën për mua, duket jashtëzakonisht i ngadalshëm. Kjo është e vërtetë për të gjithë Ballkanin Perëndimor ku elitat qeverisëse nuk janë të gjitha të afta dhe shumë të gatshme të bëjnë atë që për shumë njerëz do të ishin vendime historike, që do të përparonin më shpejt ëndrrat e anëtarësimit të Shqipërisë në Bashkimin Evropian. Askush nuk e priste që Ballkani Perëndimor, i cili ka një popullsi aq të vogël dhe në rënie të vazhdueshme, do të paraqiste një sfidë të tillë për Bashkimin Evropian. Unë fajësoj një elitë të dobët, e cila asnjëherë nuk dëshiroi me të vërtetë reforma reale. Kjo është e vërtetë për të gjithë rajonin, jo vetëm për Shqipërinë. Reformat juridike janë problemi kryesor në Shqipëri. Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara janë të shqetësuara për procesin që po ecën ngadalë, çfarë mund të bëj më shumë për këtë reformë, Shqipëria? Reforma gjyqësore është e vështirë dhe e ngadaltë. Procesi ka parë disa përfitime të mëdha kohët e fundit, por jo të mjaftueshme. Një luftë e vërtetë ndaj kriminelëve në gjykata dhe gjetkë kërkon vullnet politik të rëndë dhe madje edhe më shumë trimëri. Unë e kuptoj ngurrimin për të shtyrë gjërat me të vërtetë, pasi është e lehtë që një i huaj të thotë “ta bëjë këtë” kur kostot janë shumë të larta. Kjo vjen edhe nga fakti se elita politike ne Shqipëri është shumë familjare me botën e nëndheshme të krimit.
Elita politike në Shqipëri akuzohet për shkallë të lartë të korrupsionit nga palët e kundërta këtu, a mendoni se është i njëjti problem në Shqipëri si 100 vjet më parë? “Luftërat” e shumëfishta të Shqipërisë për korrupsionin janë të lodhshme dhe nuk kanë çuar pothuajse askund. Sistemi politik ballkanik është thellësisht i ngulitur dhe jo aktiv ndaj korrupsionit. Disa nga aspektet e saj më të këqija u bënë të qarta gjatë krizës së Greqisë. Problemet e rajonit janë kryesisht politike, jo ekonomike dhe mbetem skeptik se rajoni mund të zhvillojë një sistem politik modern që i shërben interesave të qytetarëve të vet. Gjithmonë theksoj se nëse qytetarët tuaj më të arsimuar vazhdojnë të largohen, e ardhmja nuk është shumë e ndritshme. Asnjë qeveri nuk ka arritur të krijojë kushte të përshtatshme për të inkurajuar njerëzit që të kthehen. /Shekulli
