Irma Kurti, burrit mos ia mbyll gojën, por mësoji shqipen!
Nga Laureta Petoshati
Unë bije dakord me atë që thotë Irma se ia shtuan çmimin kur mësuan se ishte i huaj. Por, ajo nuk po flet për një shumë kolosale, çmimi i taksisë ishte 2000 lekë të vjetra më shumë. Kjo gjë, mund të bëhet muhabet midis shoqeve dhe jo të ngresh një çështje të tillë duke e bërë qimen tra për një sasi të hollash, ku shoferi kërkoi më shumë dy kafe ekspres. Sepse këtu ka diçka që nuk përputhet. Për shembull, shumë të huaj që punojnë në Shqipëri i kërkojnë rrogat si në Europë dhe për ta nuk është ndonjë e madhe dhënia e ndonjë shume të tillë si bakshish. Irma nuk duhet ta pranonte faktin që ti mbyllte gojën burrit për një dymijë lekëshe të vjetër. Mbyllja e gojës ishte humbja e lirisë dhe për çfarë? Për diçka mjaft të vogël, të cilën duhet t’ia kishte dhënë vetë shoferit. Unë dhe pse nuk kam të ardhurat e Irmës se jetoj në Shqipëri duke u ushqyer me përkthimet e mija modeste, një shumë të tillë e lë vetë si bakshish, se i shikoj ata njerëz në pikë të vapës e të shiut që punojnë për mbijetesë. Nëse do të kisha të ardhurat e saj do të botoja dhe unë librat e mia që i kam në dorëshkrime. Gjithsesi është çështje këndvështrimi edhe bakshishi.
Ajo, për të cilën nuk bije dakord në gjithë atë shkrim është pjesa ku shkruan fjalë për fjalë: ‘Mos fol’ i them edhe kur jemi në autobuz në orët e vona të darkës, sepse kam merak se mos dikush, një i dehur apo i droguar mund të na ndjekë e të na kërcënojë. Apo këto janë frut i imagjinatës sime, sepse jam larg atdheut dhe i kam humbur kontaktet me realitetin? Këto dukuri ndoshta nuk ekzistojnë?
Natyrisht, je jashtë realitetit dhe nuk e kuptoj kur thua se shkruan për Shqipërinë kur nuk e njeh realitetin e saj. Unë, e dashur poete , kam parë mjaft të huaj, madje dhe gra, që ecin për shtatë palë qejfe natën dhe ditën në rrugët e Vlorës dhe më gjerë në Shqipëri dhe nuk i ka kërcënuar njeri. Njoh shumë prej tyre që punojnë prej kohësh këtu dhe nuk u bëjnë këmbët që të largohen. Njoh shumë që kanë blerë shtëpi edhe pse e kanë shtëpinë e gjyshërve në mes të Romës. Të dehurit dhe të droguarit i gjen me shumicë në çdo metropol, por ajo që nuk arrij të kuptoj unë, pse duhet të të kërcënojnë ty?!
Harrova, je shkrimtare e madhe dhe të mëdhenjtë gjithmonë i kërcënojnë nga temat që kapin për të shkruar. Ti Irma më thuaj diçka që ke shkruar të ngjashme, pakëz fare, as një përqind me ato që ka shkruar Roberto Saviano!
Nuk e kam kuptuar se çfarë doje të thoshe me këtë shkrim, cili ishte qëllimi. Tani ka filluar sezoni turistik, shkrimi yt është në gjuhën shqipe. Kam shumë mikesha italiane që jetojnë në Vlorë, të cilat e flasin shqipen më mirë se ti dhe se unë e që po tua jap këtë shkrim ta lexojnë, jam e bindur që do të thonë: ‘Thuaji burrit tënd që të mësojë shqipen se ashtu do ta kuptojë më mirë Shqipërinë dhe ato që shkruan gruaja e tij.’
Ju faleminderit!
Me poshte gjeni shkrimin e plote te Irma Kurtit botuar ne perqasje.com pak dite me pare:
Kur e çova për herë të parë burrin tim italian në Shqipëri, m’u duk sikur përkrah kisha një fëmijë që s’pushonte së bëri pyetje: “Pse ikin dritat?”, “Kur do të vijnë?”, “Pse nuk mund të bëj dush tani? Pse rrjedh pak ujë?” Pyetjet vazhdonin edhe jashtë: “Pse është kaq i rrëmujshëm trafiku?” “Pse autobuzët ecin ngadalë?”, “Si ka mundësi që shoferi ndalon autobuzin dhe njerëzit e presin derisa të mbarojë së ngrëni byrekun? Pse nuk ankohet askush?”.
Këtyre pyetjeve i përgjigjesha hera-herës me një notë të lehtë humori, por shpesh me një mllef e indinjatë që këto dukuri ekzistojnë akoma dhe më presin sa herë që kthehem në atdhe.
Pavarësisht nga këto, Biagio e do Shqipërinë, ndonjëherë më shumë se unë. Ndoshta sepse nuk jeton atje, ndoshta sepse pakënaqësitë e vogla të përditshme nuk i janë grumbulluar në shpirt ashtu si mua, derisa më detyruan të kapërcej kufirin dhe të emigroj.
I pëlqen atmosfera festive nëpër rrugët e kryeqytetit, baret dhe Taiwani i mbushur me njerëz që pinë dhe hanë në çdo orë të ditës, miqtë e vjetër e të rinj që e presin me dashuri dhe i japin të drejtë për çdo gjë që thotë. I pëlqen jashtëzakonisht gatimi, fakti që kamarierët flasin italisht, mungesa në dukje e stresit dhe vrapi kundër kohës që mbizotërojnë këtu në Itali.
Gjatë qëndrimit tonë vitin e kaluar na u desh shpesh të merrnim taksinë në kryeqytet. Një herë, kur e pyeta shoferin se sa kushton për të shkuar në rrugën “Bardhyl” m’u pergjigj: “400 lekë të reja”. Por sapo dëgjoi tim shoq që foli italisht, ndërroi mëndje dhe më tha: më fal, doja të thoja “600 lekë të reja”. Kështu na ndodhi edhe në një hotel në Durrës… çmimi i dhomës papritur u dyfishua sapo mori vesh që burri është italian.
Në ditët në vazhdim, kur i afroheshim shoferit të taksisë, unë i thoja tim shoqi: “Ti mbyll gojën dhe mos fol!”, gjë jo e lehtë për të duke ditur se sa dëshirë ka të bisedojë edhe me njerëz që i njeh pak. “Mos fol” i them edhe kur jemi në autobuz në orët e vona të darkës, sepse kam merak se mos dikush, një i dehur apo i droguar mund të na ndjekë e të na kërcënojë. Apo këto janë frut i imagjinatës sime, sepse jam larg atdheut dhe i kam humbur kontaktet me realitetin? Këto dukuri ndoshta nuk ekzistojnë?
Në një cep të shtëpisë kemi lënë valixhet që duhet të bëjmë gati për udhëtimin e radhës në Shqipëri.
“Po këtë vit”, më pyet im shoq “do të më lejosh që të flas, apo duhet ta mbaj përsëri gojën mbyllur?”.
“Kjo varet” belbëzoj unë, pa e ditur me të vërtetë se nga kush, nga unë apo nga “ata” atje.
