Para disa ditësh gazeta New York Times kishte botuar një shkrim, si gjithmonë të shkurtër, me një stil të vetin, me sentenca filozofike, por edhe me lëng humori. Ja si shkruhet në të:
Ekziston një vend në Ballkan, i cili kufizohet me vetveten. Ku të papunët më së shumti punojnë. Ku të gjithë nxitojnë për në punë, dhe askush nuk arrin në kohë. Aty ku tetë-orëshi i punës zgjat 12 orë. Aty ku shëndetësia është pa pagesë, ndërsa shërimi i shtrenjtë. Ku gazetarët janë të lirë të shkruajnë çdo gjë që ju urdhërohet. Ku sekretet shtetërore janë publike.
Aty ku historia përsëritet çdo ditë. Ku më të pasurit janë njerëzit, të cilët kurrë nuk kanë punuar. Aty ku përdoret valuta e huaj. Aty ku të mençurit i deklarojnë të çmendur, dhe të çmendurit të aftë. Aty ku analfabetët e shkruajnë historinë. Aty ku ligjet janë të paligjshme, ndërsa anarkia gjendje normale. Aty ku jetohet për të ardhmen sepse për të tashmen nuk kemi të drejtë. Aty ku çdokush e përqesh tjetrin dhe askush askujt nuk ia dëshiron të mirën. Aty ku proceset gjyqësore zgjasin më shumë se jeta. Ku përmbytjet janë e vetmja mënyrë për ujitje. Ku konsiderojnë se vendi do të përparojë më shumë nëse stagnon gjithnjë e më tepër. Ku normalët nuk janë të nevojshëm, dhe punësohen të papërshtatshmit e jo të aftët.
Është në Ballkan një vend ku me ndershmëri, sinqeritet dhe zell kurrë nuk do të arrish qëllimin e dëshiruar …!
Përshtypje dhe konsiderata për shqiptarët…
Ami Boue, gjeolog i shquar austriak:
“Shqiptarët janë njerëz më të bukur në Perandorinë osmane”.
Bajroni:
“Shqiptarët me kostumet e tyre bëjnë një pejsazh më të mrekullueshëm në botë… Shqiptarët janë raca njerëzore më e bukur që ekziston, trima më të fortë se kështjellat e tyre”. Për dy nipërit e Ali Pashë Tepelenës, ka thënë: “Janë krijesa më të bukura që më ka zënë syri… Femra shqiptare vetëm njërit ja fal trupin dhe zemrën”.
Branton, publicist:
“Shqiptarët ishin themeluesit e kalorësisë së lehtë, me ushta të gjata dhe me flamurkat në majat e tyre, e nisnin betejën, duke u sulur me vrull mes rreshtave të armikut dhe jepnin goditje duke krijuar pështjellim”.
B. Vranisheviç, piktor nga Vojvodina:
“Është mrekulli ta shohësh popullin trim luftëtar shqiptar… Ata nuk lodhen për pasuri e luks… gjithmonë janë të aramtosur, madje edhe grate, të cilat njihen nga shikimi i tyre krenar dhe të ecurit e sigurt… Lumturinë nuk e kërkojnë te bukuria, por në kënaqësinë e tyre, të burrit të vet, të fëmijëve dhe popullit të tyre”.
Erikson, misionar amerikan:
“Nuk ka popull më shpirtmirë e më të sjellshëm (xhentil) në Evropë se shqiptarët. Ata, përbëjnë një element të fuqishëm burrërie. Japin jetën për fjalën e dhënë”./gazetadita.al
