Fotografi të Shqipërisë 2 vite para shpalljes së Pavarësisë janë gjithnjë intriguese, por para se të shfletoni albumin me imazhet nga e kaluara jonë, ju ftojmë të lexoni dy fjalë për autorin e tyre, Ernst Jek, nga gjermani Robert Elsie.
Ernst Jek (1875-1959) ishte gazetar, publicist dhe shkencëtar gjerman, i cili lindi në Urah (Urach) të Gjermanisë jugperëndimore. Qëndrimi në Turqi në periudhën 1908-1909, gjatë dhe pak kohë pas revolucionit xhonturk, i bëri shumë përshtypje dhe Jeku u bë mbështetës i fortë i Turqisë dhe i marrëdhënieve gjermano-turke.
Në verë të vitit 1910 ishte në Kosovë dhe në Shqipëri, i ftuar nga shtabi i përgjithshëm i ushtrisë turke ku mbështeti trupat turke në luftë kundër kryengritësve shqiptarë. Gjatë ekspeditës ushtarake shkoi në Ferizaj, Fushë-Kosovë, Prizren dhe Shkodër.
Nga Shkodra u kthye me forcat ndëshkimore nën komandën e Shefqet Turgut Pashës nëpërmjet Mirditës dhe Gostivarit për në Shkup. Me forcat ushtarake turke ishte edhe gjatë luftës italo-turke (1911-1912).
Në vitin 1912 Jeku themeloi shoqatën gjermano-turke dhe në vitin 1914 ishte ligjërues i historisë turke në Universitetin e Berlinit. Pas Luftës së Parë Botërore përkrahu demokracinë liberale parlamentare në Gjermani si dhe anëtarësimin e Gjermanisë në Lidhjen e Kombeve.
Në vitin 1920 bashkëthemeloi Universitetin Gjerman për Politikë (Deutschen Hochschule für Politik) në Berlin. Me ardhjen në pushtet të nazistëve në vitin 1933, Jeku iku në Londër ku punoi për Neë Commonëealth Institute dhe në vitin 1940 u emërua profesor në Universitetin Columbia në Nju Jork, ku dhe vdiq.
Arkivi i tij, duke përfshirë fotografitë e Shqipërisë, ndodhet në bibliotekën e Universitetit Columbia. Ndër botimet e Ernst Jekut është libri “Im türkischen Kriegslager durch Albanien: Bekenntnisse zur deutsch-türkischen Freundschaft (Nëpër Shqipëri me ushtrinë turke: dëshmi e miqësisë gjermano-turke)”, Hajlbron 1911, nga i cili është marrë ky koleksion fotografish.
Fotografi të tjera të Ernst Jekut prezantohet këtu me lejen e Bibliotekës së Librave të Rralla dhe të Dorëshkrimeve të Universitetit Columbia në Nju Jork.
Përshkrimi i fotove është nga origjinali i autorit të tyre Ernst Jek, vetëm që i sjellim në shqip nga anglishtja.
Klerikët shqiptarë: françeskanët, priftërinjtë dhe jezuitë në liqenin e Shkodrës, 1910.
Burrat që më shoqëruan nga Prizreni nëpër luginën e Drinit. Në të majtë dhe të djathtë janë ushtarë. Kiradji është përpara duke mbajtur kalin tim. Pas pemës është Nicola dhe pranë tij biri i Hadjës turke si dhe dy shqiptarë në shalë prej druri që na bashkuan në rrugë, 1911.
Shqiptar nga Komani, 1911.
Ushtarët turq me të burgosurit shqiptarë duke u treguar atyre rrugën, 1911.
