[sgmb id=”1″]
Nën ritmin e ekzistencës sonë të shekullit 21, gjendet një e vërtetë shumë themelore: jetët tona drejtohen rrënjësisht nga ciklet e përditshme biologjike të quajtura ritme rrethore.
Këto ritme diktojnë kohën më të mirë për ne për të ngrënë, pirë, për gjumë, seks, madje edhe për të marrë vaksinime. Dhe i sfidojnë ato në rrezik.
Prova e montimit tregon se si jeta jonë e ndriçuar moderne elektrike, e cila hyn jashtë ciklit natyror të ekspozimit ndaj dritës së diellit dhe errësirës, rrit shumë rrezikun e sëmundjeve të tilla si sëmundje të zemrës dhe obezitetit.
Mekanizmi themelor i ritmeve tona cirkadike- ose ora trupore siç njihen më gjerësisht- u zbulua tre dekada më parë. Por vetëm këtë javë është bërë njohja më e lartë shkencore, në formën e çmimit Nobel, që i është dhënë tre shkencëtarëve amerikane që e kanë zbuluar atë: Jeffrey Hall, Michael Rosbash dhe Michael Young, transmeton Indeksonline.
Është marrë kaq shumë për komunitetin shkencor që të vlerojë plotësisht rëndësinë e jashtëzakonshme të ritmeve të qarkullimit.
Cilat janë ritmet Circadian?
Në vitin 1984, tre shkencëtarët identifikuan një gjen që drejton orën biologjike 24 orësh brenda njerëzve. Ai siguron që trupat tanë të qëndrojnë në sinkronizim me revolucionet e Tokës dhe ndërrimet në mes të ditës dhe të natës.
Hulumtuesit edukuan mizat e frutave që nuk kishin këtë gjen dhe zbuluan se insektet nuk ishin në gjende të kontrollonin funksionet biologjike me themelore të tilla si presioni i gjakut, shkalla e zemrës, temperatura, nivelet e hormoneve, metabolizmi, gjumi dhe madje edhe sjellja.
“Ky mekanizem ka gishtërinjtë në çdo aspekt të fiziologjisë dhe sjelljes që njerëzit i nënshtrohen”, shpjegojë profesor Rosbash këtë javë.
Ata zbuluan se orët e muskujve janë të përfshirë në rregullimin se si trupi reagon ndaj insulinës- një hormon që nxit marrjen e glukozës nga gjaku.
Gjumi me cilësi të dobët- i njohur për të rritur rrezikun e diabetit të tipit 2, mund të prish orët e muskujve dhe të ndihmojë të shkaktojë rezistencë ndaj insulinës, duke çuar në nivele të larta të sheqerit në gjak që janë karakteristikë e sëmundjes.
Koha se kur zgjoheni
Njerëzit zgjohen në kohë të ndryshme nga gjumi, pasi dikush preferon të bie herët, e dikush vonë.
Mirëpo, atë që kanë zbuluar shkencëtarët është se të qeni i hershëm apo i vonshëm, duket se lidhet me orën kur kemi lindur.
Një studim i mijëra studentësh amerikanë zbuluan se ata që lindën në mëngjes shënuan rezultate më të mirë të IQ në testet e mbajtura në mëngjes. Ata që kanë lindur më vonë gjatë ditës, i bënin testet më mirë pasdite se ata të mëngjesit.
Mbani kafe
Një kafe në mëngjes është zakoni i shumicës prej neve. Por ndoshta duhet të përmbaheni, sepse një zakon i tillë na bën të sinkronizuar me ritmet tona të qarkullimit.
Por, shkencëtarët rekomandojnë që ne duhet të mbajmë vetën dhe të presim të pimë kafe prej orës ora 9 e 30 deri në 11 e 30, kur nivelet e kortizolit bien. Pasi para kësaj ore kortizoli është më i lartë dhe kafeja mund ta ngris dhe më shumë.
Koha për seks
Është një paradoks evolucionar që ritmet rrethanore të meshkujve dhe femrave nënkuptojnë se hormonet e tyre janë më të primuara për seks në kohë të ndryshme të ditës.
Studiuesit francezë zbuluan se hormonet seksuale mashkullore, testosteroni, arrijnë majat në mbrëmjen e vonshme dhe përsëri herët në mëngjes. (Por, ka edhe një pik të vogël në mesditën e hershme.
Estrogjenet, hormonet seksuale femërore, është në nivelin më të ulët tek gratë në mëngjes dhe pastaj rritet gradualisht gjatë ditës për të arritur kulmin rreth orës 22:00. Kjo mospërputhje kundërshtohet nga fakti se testosteroni i meshkujve tenton të mos bjerë nën nivel, me anë të së cilës mund të jenë seksualisht aktiv- kështu që puna e një zotërie duhet të përputhet me ritmet e partneres së tij./Indeksonline/
