Turizem

Kulinaria po shndërrohet në një nga promotorët më të fuqishëm të turizmit në Shqipëri dhe jo më kot. Përveç shijes unike dhe dietës mesdhetare, Shqipëria renditet në vendet më të lira për sa u përket ushqimeve në restorante.

Në 2017-n, sipas renditjes që bën portali më i madh i kostove të jetesës Numbeo.com, Shqipëria u rendit e 22-a në botë për restorantet më të lira. Një vit më parë vendi renditej e 24-ta.

Sipas Indeksit, në Shqipëri mund të konsumosh një drekë me tri pjata për dy persona në një restorant mesatar për 16.3 euro. Ndërsa një vit më parë, çmimi për një drekë për dy persona ishte 17 euro. Edhe pse ndër shtetet më të lira në botë, disa prej vendeve të rajonit janë edhe më të lira se Shqipëria. Kosova është vendi më i lirë i rajonit për sa i përket çmimit të një dreke për dy persona në një restorant mesatar, prej 12.5 eurosh.
Maqedonia është vendi i dytë më i lirë në rajon, ku një drekë e njëjtë kushton 13.8 euro, ndërsa Bosnja vendi i tretë, me 15.3 euro.

Vendet më të lira

Restorantet më të lira për të konsumuar një drekë janë ato aziatiket. Në Bangladesh mund të konsumosh një drekë për dy persona për vetëm 6.8 euro. Më pas renditet Pakistani me 7.3 euro dhe në vend të tretë është India me 7.46 euro. Të lira janë edhe Indonezia, Malajzia, të cilat njihen për kuzhinën e veçantë dhe përdorimin e erëzave në gatim.
Në Europë vendi më i lirë për të konsumuara një vakt në restorant është Moldavia.

Vendet më të shtrenjta
Në vend të parë është Zvicra, ku një drekë për dy persona me tre pjata kushton mesatarisht 85.5 euro. Edhe pse më e lirë se një vit më parë, Zvicra renditet në vendin e parë për sa i përket çmimit të lartë të restoranteve.
Restorantet më të shtrenjta do t’i gjeni në shtetet e Europës Perëndimore si Belgjika, Danimarka, Islanda, ku dreka do t’iu kushtojë më shumë se 80 euro.

Renditja / Vendi Çmimi në euro

1 Bangladeshi 6.81
2 Pakistani 7.30
3 India 7.46
4 Sri Lanka 7.77
5 Indonezia 8.80
6 Malajzia 10.32
7 Algjeria 10.65
8 Filipinet 10.86
9 Tunizia 11.85
10 Moldavia 12.21
11 Ukraina 12.38
12 Kosova (Disputed Territory) 12.50
13 Irani 12.90
14 Maroku 13.23
15 Egjipti 13.74
16 Maqedonia 13.81
17 Vietnami 14.19
18 Turqia 14.57
19 Peruja 14.86
20 Bosnjë dhe Hercegovina 15.34
21 Tailanda 15.56
22 Shqipëria 16.37
23 Gjeorgjia 16.52
24 Armenia 16.79
25 Serbia 16.89
26 Kolumbia 16.99
27 Arabia Saudite 17.24
28 Meksiko 17.40
29 Kina 17.91
30 Iraku 18.81
31 Azerbajxhani 19.10
32 Tajvani 19.36
33 Ekuadori 20.19
34 Bullgaria 20.45
35 Rumania 21.45
36 Republika Çeke 21.62
37 Bjellorusia 23.02
38 Territori i Palestinës 23.51
39 Polonia 23.81
40 Venezuela 24.23
41 Brazili 24.78
42 Sllovakia 25.00
43 Mali i Zi 25.00
44 Kazakistani 25.08
45 Hungaria 25.70
46 Kroacia 26.87
47 Argjentina 26.95
48 Rusia 28.30
49 Kosta Rika 28.35
50 Republika Dominikane 28.55
51 Sllovenia 30.00
52 Portugalia 30.00
53 Lituania 30.00
54 Letonia 30.00
55 Greqia 30.00
56 Koreja e Jugut 30.34
57 Japonia 30.48
58 Afrika e Jugut 30.85
59 Panamaja 32.31
60 Emiratet e Bashkuara Arabe 32.98
61 Katari 33.27
62 Kili 33.57
63 Jordania 34.17
64 Spanja 35.00
65 Estonia 35.00
66 Puerto Rico 36.34
67 Qipro 36.50
68 Hong-Kongu 36.99
69 Singapori 37.00
70 Uruguai 39.93
71 Shtetet e Bashkuara 40.38
72 Libani 40.38
73 Kanadaja 40.54
74 Gjermania 45.00
75 Izraeli 49.37
76 Zelanda e Re 49.39
77 Malta 50.00
78 Italia 50.00
79 Franca 50.00
80 Austria 50.00
81 Mbretëria e Bashkuar 50.82
82 Australia 50.89
83 Irlanda 55.00
84 Suedia 59.28
85 Holanda 60.00
86 Finlanda 60.00
87 Belgjika 60.00
88 Danimarka 69.82
89 Norvegjia 83.67
90 Islanda 85.30
91 Zvicra 85.53

8 kilometra nga qyteti i Lezhës, dhe mbërrijmë në qytetin e vogël e të ngrohtë buzë detit. Dhe ja dalëngadalë shfaqet në sfondin mëngjesor qyteti i vogël i buzëdetit, Shëngjini. Ai duket pak e nga pak, i ndrojtur, i thjeshtë dhe i bukur. Dikur, San Giovanni di Medua, sot Shëngjin, një emër prej Shenjti… Se kisha menduar kurrë më parë domethënien që paskësh mbajtur prej shekujsh në supet e tij të forta prej detari qyteti, Shën Gjini e kisha fjalën… Duket se merr ende fryme lirisht ky qytet. Jo se ndërtimet e reja mungojnë, por  të paktën nuk janë bërë me tepri . Moli i vogël i dikurshëm, fatkeqësisht i pashfrytëzueshëm, sot i ka të gjitha mundësitë, e është në pritje që turistët ta zbulojnë e ta admirojnë pak e nga pak këtë destinacion verior të Shqipërisë tonë të vogël.

Rana e hedhur, perla e Adriatikut.
Po të vazhdosh rrugën… pak më tej në anën veriore të qytetit, rrëzë kodrinave dhe malit të Rrencit shkon në zonën e “Ranës së hedhun”. Aty takohet edhe rëra gri me detin e kaltër. Është një pamje që nuk mund ta gjesh askund tjetër. Një grumbull i stërmadh rëre që zbret nga maja e malit e deri në det. A thua sikur është hedhur nga kamionë gjigantë… ndaj quhet E HEDHUR. Të shkosh atje ja vlen edhe pse rruga është e keqe… Ama, për fat të mirë nuk zgjat shumë, vetëm 1 kilometër larg nga ish “Reparti ushtarak”. Dhe pak tronditje rruge nuk është asgjë në krahasim me atë që të pret. Dhe deti fillon të dallohet qartë, akoma i pazgjuar mirë, janë orët e para të ditës.  Jodi dhe era e lehtë e pishave përzihen së bashku, duke të bërë ta duash edhe më shumë këtë vend të bukur e të qetë. Rruga do t’ju çojë vetë në destinacionin, sepse është një dhe e vetme, pa kthesa a kryqëzime. Dhe para syve shfaqet plazhi i Rërës së hedhur. I pa cenuar, me një natyrë të virgjër. Krejt të virgjër. Asnjë ndërtim aty rrutoll, dora e njeriut ende nuk e ka shkatërruar, e pastaj një plazh pothuaj i papërdorur, i pakonsumuar… krejt ashtu siç duhet të jetë për të qenë i vlefshëm… deti, rëra, pylli i dendur i pishave të cilin mund ta shijosh ndërsa je duke u freskuar në ujin kristal të detit. Rëra e zezë e ashpër e dehur prej jodit gjatë baticave të shoqëron gjatë-gjithë bregut. Nuk mund të mos luash me dallgët dhe të gëzohesh si fëmijë. Plazhi i qetë pa shumë sy kureshtarësh ta krijon këtë komoditet. “Besoj e keni dëgjuar për vlerat e kësaj rëre”,- na flet Gëzimi një peshkatar, i zonës ndërsa bëjmë shëtitjen buzë detit. Vërtet, pohon si për t’i mëshuar mosbesimit të krijuar në fytyrat tona. Po aq sa mu duk se ky plak i vjetër deti, mund të lexonte pyetjen e mendjes. “Emri “Rana e hedhun” i ka mbetur nga legjenda, nga gojëdhënat se, pse pikërisht kjo rërë këtu ku fare afër fillon pylli. Ngjason me një rërë të hedhur nga lart, nga një dorë e padukshme” – na tregon Gëzim peshkatari. E ndërsa vazhdon rrugën përgjatë gjithë bregut, arrin te një kodrinë jo dhe aq vogël e gjitha prej rëre. Kështu që nga pamja të duket se e gjithë rëra ka dalë prej pyllit e është e zbrazur e gjitha në det. Në fakt nuk ka ndodhur kështu, por nganjëherë natyra është një arkitekte e paparashikueshme. Ky plazh që më shumë i ngjan një oazi të vogël ia vlen të mos e humbim.

Kompleksi Kristi
Për të shkuar te Rëra e hedhur do t’ju duhet të parkoni makinën aty pranë një pylli. Syri të zë disa çadra kampingu të vendosura në rregull mes një ajri që të deh sa nga era e drurëve aq edhe nga era e jodit. Jemi te kompleksi Kristi. Rreth 40 mijë metra gjelbërim me drurë gati shekullorë, një pyll prej vërteti . Një vend ku mund të shijoni një pije freskuese të ftohtë, kafen përpara se të nisni plazhin. E përse jo dhe një drekë të plot shije deti. Pasi në këtë vend kaq pranë detit nuk mund të mos kënaqesh me gatimin e për më tepër kur janë pata deti. Gjergj Prela administrator i këtij kompleksi na tregon se është përpjekur që të ruajë një standard disi të lartë për këtë vend. Një mënyrë kjo për ta seleksionuar paksa klientelën. Por kur është cilësia ia vlen të paguash paksa më tepër. Aq më tepër në këtë oaz kaq të bukur, ku gjendet ky kompleks. Nëse shkoni aty do të ndesheni me disa pushues të huaj të cilët janë dhe bujtësit kryesorë të çadrave të kampingut. Ata po që e duan aventurën. Për më shumë ju mbetet të zbuloni vetë…

Marrim sërish udhën e kthimit. Nga njëra anë deti, nga tjetra pylli me gjelbërim. A nuk mjafton kaq për t’u ndier mirë e për të shijuar një fundjavë? E këto peizazhe do t’ju shoqërojnë përgjatë një pjese jo dhe aq të shkurtër rruge. Ndërsa rrugës nëse keni një sy të kujdesshëm, do të shihni shumë vende me lule livande, nga e cila mund të këpusni edhe ndonjë degë, për pak aromë të mirë. E ndërsa jemi drejt rrugës tonë vëmendjen na e tërheq një tjetër “Resort, Ambasador”. Aty për aty na lindi ideja që të provojmë ndonjë pjatë të zonës çfarë shijojnë pushuesit, në këtë vend kaq të bukur mu në zemër të “Rërës së hedhur”. E në fakt nuk u zhgënjyem. Dy shefat e kuzhinës në këtë resort na servirën pjata që nuk i kishim provuar më parë. Them kështu pasi ato janë pjata të krijuara, receta e tyre nuk është marr askund, veçse është e krijuar nga fantazia. Shefi i kuzhinës Elvis Dallënga ende nuk e flet mirë shqipen. Ka jetuar për shumë vite jashtë vendit, edhe atje ka qenë shef kuzhine e ndërsa u rikthye në tokën e tij, solli me vete artin e kuzhinës. Në “Ambasador” do të keni rastin të provoni peshkun e mbushur me fruta deti e me salcë vere, të pjekur në furrë, apo një tjetër pjatë e resortit ku miksohet mishi me prodhimet e detit të gatuara me ca salca speciale, të cilat jo vetëm që nuk do t’ju zhgënjejnë por do t’ju mbeten gjatë në mendje.

Pak histori
Themeluar dikur në antikitet Shëngjini ka një histori të gjatë krijimi. Mendohet se gjithçka ka filluar nga një mol i vogël që në kohët antike, në vitin 48 para Krishtit. Gjatë mesjetës Shëngjini përmendej në kronikat e vendeve të Gadishullit Italik me emrin San Giovanni di Medua. Por, edhe atëherë, ky mol i vogël e kish një problem të madh dhe ai lidhej me kënetat që e rrethonin e që nuk e bënin dhe aq komod shfrytëzimin.

Qyteti
Në jug të Shqipërisë dhe më këtej kufirit me tokën greke, shtrihet një qytet kur shtëpitë përqafohen me njëra-tjetrën përreth një kështjelle madhështore që na kujton epokën e luftërave të mëdha. Është Gjirokastra, e cila shfaqet si një lumë çatish prej guri, e shtëpish-kala me stil pak oriental, të mbështetura mbi kodrina. Këtu kanë lindur dy personazhe të njohur, të cilët e kanë bërë të njohur vendin e tyre: Enver Hoxha, i cili udhëhoqi vendin në emër të një komunizmi maniak dhe shkrimtari më i famshëm shqiptar, Ismail Kadare. Në një prej romaneve të tij, Ismail Kadare flet për Gjirokastrën si për një mirazh të arkitekturës.
Modeli arkitekturor është fakt shumë i veçantë, me shtëpitë e lashta të fortifikuara, trekatëshe dhe që nuk kanë ballkone, por janë të stolisura me shumë dritare të punuara me kujdes. Gdhendjet zbukurojnë edhe portat e banesave, fasadat e dyqaneve, tavanet e shtëpive dhe dyshemetë. Nga çdo kënd mund të thithësh mbresa të pafund: Në këtë qytet janë më shumë se 50 ndërtesat e shpallura monumente kulture, muze të vegjël në një qytet muze, ku çdo gjë është prej guri dhe shtëpitë, rrugët, rrugicat, trotuaret, urat e stilit venecian dhe vargjet e shkallareve ngjiten drejt kështjellës së mrekullueshme.

Kështjella
Një fortesë, e cila ngrihet me gjithë madhështinë e saj mbi shkëmb duke sunduar mbi gjithë qytetin. Edhe hyrjet që të çojnë në kala janë monumentale dhe panorama që të afrohet është magjepse. Pjesa e brendshme është një vijim i gurëve, galerive, kalimeve nëntokësore. Prej viteve ’60 kjo panoramë e gurtë mirëpret balerinë e këngëtarë që marrin pjesë në Festivalin Kombëtar Folklorik. Banorët kujtojnë një legjendë të paharruar që ka të bëjë me figurën e princeshës Argjiro, e cila u hodh nga kalaja për të mos rënë në duart e armikut.
Me sa duket, emri i qytetit vjen nga miti i princeshës. Nga kështjella mund të shijohet peizazhi më i bukur e qytetit. Sheshi kryesor i qendrës historike ka marrë emrin e heroit, i cili në vitin 1908 udhëhoqi revoltën anti-osmane, “Çerçiz Topulli”. Që këtu fillojnë rrugët e lashta prej kalldrëmi që kanë merituar mbrojtjen që i takon arkitekturës historike. Rrugët përqendrohen në kryqëzimin e quajtur “Qafa e Pazarit”, pjesa më piktoreske e qytetit, ku ndodhen dyqanet tradicionale. Ajo çka e bën Gjirokastrën një qytet muze është arkitektura, ndërthurja e hapësirave të brendshme dhe dekorimi i shtëpive me ndërtesa të famshme, të cilat ia vlen t’i vizitosh.

Grykëderdhja e lumit të Shalës në liqenin e Komanit është kthyer në dy vitet e fundit në një nga destinacionet më tërheqëse lumore të Alpeve Shqiptare. Izoluar nga majat e larta, rrjedha e vrullshme e ujit të kaltër të Shalës i ofron aventurierëve një panoramë nga ato që ngjajnë me Tajlandën e largët.

Rruga për të shkuar deri në këtë panoramë të mrekullueshme megjithatë është e gjatë dhe e larmishme. Nisja nga Tirana bëhet ende pa lindur dielli, në 5 të mëngjesit dhe ha rreth 2 orë deri në Vaun e Dejës dhe rreth 1 orë tjetër në rrugë të pashtruar për në pikën e nisjes së trageteve dhe varkave në liqenin e Komanit.

Oraret e tragetit janë 6 dhe 9 e mëngjesit. Megjithatë, për 90 euro në total (5 euro personi) varka me rreth 20 vende vihen në dispozicion të vizitorëve për të shijuar nga afër pikat interesante të liqenit të Komanit dhe të lumit të Shalës.

Lugina e Shalës, një zonë e virgjër lumore e cila vetëm së fundmi është futur në guidat e agjencive turistike po tërheq një vëmendje të jashtëzakonshme, për shkak të natyrës së paprekur dhe mundësive të shumta që ofron.

Aventurierët mund të shijojnë eksplorimin e zonës me varkë, ngjitjen në majat përreth me pamje spektakolare, si dhe zhytjen në ujin e freskët të lumit të Shalës.

Megjithatë, izolimi dhe mungesa e vizitorëve deri më tani ofron ende kapacitete të kufizuara akomodimi, ndërsa fluksi i të ardhurve nga qytete të ndryshme ka nënvijëzuar shërbimin e dobët dhe ushqimin që lë për të dëshiruar.

Ata më aventurierët, arrijnë të shijojnë këtë destinacion të ri duke ngulur çadrat e kampingut për një eksperiencë plotësisht individuale rrethuar nga majat e larta, për të cilat vendasit tregojnë legjenda mesjetare.

Sipas gojëdhënave, princi Lekë Dukagjini, prijësi i dytë më i rëndësishëm i shqiptarëve pas heroit Gjergj Kastriot Skënderbeu i kaloi vitet e fundit të jetës në këtë zonë, ku gjen emërtime të tij si për shembull Guri i Lekës, një pikë strategjike që sheh luginën, nga ku mendohej që Dukagjini ruante vendin nga ardhja e turqve.

Lumi i Shalës është një atraksion i ri, i cili ka pak kohë që ka filluar të frekuentohet. Ai i tërheq vizitorët me ujin e kristaltë dhe natyrën e mrekullueshme,” tha për BIRN Eduard Kocli, guidë e agjencisë Albania Alpine Adventure.

Ai shton se ky bum turistësh në dy vitet e fundit, i ka nxitur vendasit e përfshirë në industrinë e shërbimit dhe akomodimit të kërkojnë mundësi zhvillimi me nisma që do të financojnë bujqësinë e zonës, në mënyrë që vizitorët të shijojnë prodhime vendase.

Donald Balla, një i ri nga Tirana i është bashkuar një prej guidave të agjencive aventuriere për të eksploruar këtë destinacion të ri të Alpeve. Pas disa zhytjeve në ujin e akullt të lumit të Shalës, ai shprehet mjaft optimist për të ardhmen e këtij vendi.

Për lumin e Shalës u informova në Facebook dhe vendosa ta vizitoj. U kënaqa shumë këtu dhe do t’jua rekomandoja të gjithëve. Është një natyrë e paeksploruar dhe shumë e bukur,” tha ai për BIRN.

Pas disa orëve plazh dhe një dreke të konsumuar në qetësinë e natyrës së gjelbër, vizitorët e qeshur i hipin sërish varkave të vogla për të shijuar rrugën e kthimit e cila gjarpëron nëpër liqenin e Komanit.

Është konsideruar vërtetë si një oaz i paqtë i natyrës së virgjër shqiptare dhe ka bukuri vërtetë mahnitëse.
vendi i-mrekullive-ja-lumi-ne-shqiperi-ku-lahen-kaq-shume-vajza-seksi
Po flasim për lumin e mrekullueshëm të Shalës, degë e Lumit Drin që derdhet në Liqenin e Komanit, i cili në vitet e fundit është kthyer në një prej atraksioneve më të mëdha turistike në Shqipëri.

Gati çdo ditë aty janë me dhjetra grupet e turistëve dhe eksploruesve që shkojnë ta vizitojnë dhe pse jo, të kridhen në ujërat e kristalta dhe të ftohta të Shalës.

Ky lum është kaq i bukur sa që të shumta janë edhe vajzat shqiptare por jo vetëm, që vendosin të bëjnë nga një banjë në ujërat e kulluara duke ekspozuar dhe hiret e tyre.

Në plazhet e vogla të këtij lumi, syri të shikon aq shumë vajza të bukura, sa që është e pamundur që ta lësh pa vizituar atë…