Kulinari

Lakër e bardhë, lakër e kuqe dhe karrota, një kombinim perfekt në një sallatë fantastike, super të shijshme e mbi të gjitha të pasur me vlera shëndetësore.

Kjo është ndër ndër sallatat tipike shqiptare, e përgatitur prej dekadash nga nënat e gjyshet shqiptare.

E lehtë, plot shije dhe fantastike për të shoqëruar gatime të ndryshme tradicionale ose jo në vaktet e drekës. Por sigurisht, sallata tri ngjyrëshe e njohur si tri kolor është e shkëlqyer edhe për t’u konsumuar për një vakt të lehtë darke.

Plotësimi i tre përbërësve kryesorë të kësaj sallate me vaj ulliri, lëng limoni, piper e majdanoz e shndërron atë në një pjatë të preferuar për shijen.

Kjo sallatë është fantastike në shoqërimin e gjellëve të ndryshme, mishrave por edhe të tjera gatimeve të kuzhinës shqiptare.

Jo vetëm shija por mbi të gjitha vlerat ushqyese të saj janë fantastike për organizmin.

Të dyja lakrat, si e kuqja dhe e bardha janë të mira për shëndetin. Ato janë të pasura me antioksidantë, vitamin C, A dhe K. Gjithashtu ato janë të pasura  me hekur duke i ofruar organizmit më të mirat vlera të natyrës.

Nga ana tjetër, vlerat shëndetësore dhe ushqimore të karrotës janë fantastike duke nisur që nga ulja e kolesterolit deri tek parandalimi i humbjes së kujtesës.

Më poshtë keni recetën tipike të sallatës tri kolor, e cila mund të përgatitet shpejt dhe lehtë në pak minuta në shtëpi.

Përgatitja Krejt Lehtë

Përbërësit

(Sasia e përbërësve përzgjidhet sipas preferencës)

Çerek lakër e bardhë mesatare

Çerek lakër e kuqe mesatare

3 karrota mesatare

Kripë

Piper

Vaj ulliri

Lëng Limoni

Majdanoz

Uthull (sipas dëshirës)

Përgatitja  

I pastrojmë mirë lakrat dhe karrotat dhe më pas i grijmë hollë përmes një thike të mprehtë.

I hedhim në një tas të madh prej qelqi.

U hedhim kripë dhe piper dhe i shtypim pak me duar në mënyrë që fortësia e tyre të zbutet.

Më pas, i marinojmë me vaj ulliri dhe lëng limoni.

Sipas preferencës mund të shtoni edhe pak uthull.

Në fund sallatës i shtohet pak majdanoz i grirë hollë.

Omleta është një ndër recetat më të hershme jo vetëm të kuzhinës shqiptare por gjithë kuzhinës botërore.

Një ushqim i shijshëm por mbi të gjitha i pasur me vlera ushqyese, me përbërës kryesor vezët, omleta vijon të mbetet simboli i një mëngjesi të shëndetshëm.

Omleta përgatitet shumë lehtë dhe kërkon pak kohë ndërkohë që është e pasur me vlera të shëndetshme.

Ajo përgatitet e kombinuar në mënyra të ndryshme, me djathë të bardhë a kaçkavall e erëza, proshuta të ndryshme e salsice etj.

Por mund të kombinoni edhe të gjitha perimet që u gjenden në shtëpi, domate, patate, karrota, kunguj, lulelakër, brokoli etj.

Sa më shumë përbërës të hidhni, aq më shumë e shijshme dhe e shëndetshme do të bëhet omleta.

Ja dy receta të shëndetshme të përgatitjes së omletës krejt lehtë në shtëpi për të nisur ditën mbarë bashkë me familjen, omletën me djathë të bardhë dhe erëza si dhe omletën me perime.

Omleta me Djathë dhe Erëza

(Përbërësit e kësaj recete janë për katër persona)

4 kokrra vezë

Djathë i bardhë, i thërrmuar

4 lugë gjelle qumësht

3 lugë gjelle vaj ulliri

kripë

piper

rigon

Përgatitja 

Rrihen vezët, i shtohet djathë i thërrmuar, kripa, qumështi, piperi dhe rigoni.

Vendosim tiganin në zjarr dhe shtojmë vajin e ullirit.

E lëmë të nxehet pak dhe hedhim masën e vezëve të rrahura.

Skuqet nga të dyja anët dhe mblidhet në formën e rolesë.

Omleta me Perime

Përbërësit

(Përbërësit e kësaj recete janë për katër persona dhe përveç vezëve që janë baza e omletës perimet e tjera mund të shtohen sipas dëshirës dhe atyre që keni në kuzhinë)

4 vezë

Vaj ulliri

Një lugë çaji gjelle miell

Pak qumësht

1 kokërr domate

Një qepë e njomë (vetëm pjesa e bardhë)

Gjysmë kungull i njomë

100g djathë i bardhë ose kaçkavall i grirë

Një spec i vogël

Kripë dhe piper

Përgatitja

Si fillim pastroni perimet dhe prijini në kubikë shumë të vegjël.

Grijeni qepën shumë hollë. Në një tigan që nuk ngjit hidhni vajin e ullirit dhe hidhni qepët kavërdisni pak dhe më pas shtoni domatet dhe perimet e tjera të prera në kubikë.

Hidhni piperin dhe kripën dhe kavërdisini herë pas here derisa volumi i perimeve të bjerë.

Nga ana tjetër, në një tas rrihni vezët, shtoni miellin dhe qumështin dhe rrihni derisa të bëhet masa e njëtrajtshme.

Hidheni masën e vezëve në tigan dhe trazojeni në sekondat e para. Në momentin që  pjesa e fundit nis të skuqet shtoni djathin, fikni zjarrin dhe vendosini kapak.

Pas dhjetë minutash mundohuni ta ktheni omletën për ta pjekur edhe nga ana tjetër ose paloseni dhe lëreni të piqet edhe pak minuta.

Në fund vendoseni në një pjatancë dhe servireni me kastraveca ose domate të freskëta por edhe më pak sallatë jeshile apo sallatë spinaqi.

Nëse po kërkoni ide për perime interesante dhe të shëndetshme për të mbjellë në shtëpinë tuaj atëherë lexoni me poshte.

Panxhari është një perime shumë e shëndetshme për organizmin.

Ajo mbillet shumë lehtë dhe ka një prodhimtari të mirë.

Panxhari preferon freskinë e pranverës dhe vjeshtës dhe është një ushqim i mirëpritur në tryezë.

Çfarë ju nevojitet për të mbjellë panxharin në shtëpi

Vazo

Panxharit i janë thurur lavde si një perime që arrin të rritet pa u shqetësuar në çdo klimë apo terren.

Zgjidhni enë të thella që garantojnë lirshmërinë e rrënjëve

Dheu

Panxhari kërkon terren të pastër nga guralecët, të shkrifët, organik dhe me ushqyes.

Fertilizimi

Plehu organik është i domosdoshëm për mbarëvajtjen e rritjes së panxhari në shtëpi.

Drita e diellit

Zgjidhni një vend të ndriçuar mirë.

Panxhari ka nevojë për të paktën 8 orë dritë nga dielli.

Mbjellja e Panxharit dhe Përkujdesja

Panxhari është një perime të cilës nuk i pëlqen të lëvizë shumë, ndaj zgjidhni vazo të mëdha.

Në fund të vazos vendosni një shtresë gurore ose rënore për të garantuar një kullim të mirë.

Më pas hidhni dheun dhe mbulojeni shtresën gurore mirë sepse në të kundërt do të lëndojë zhardhokët.

Farat e përzgjedhura kërkojnë shumë kohë të çelin filiza, ndaj përpara mbjelljes futini ato në ujë për të zbutur shtresën e trashë të farave.

Farat duhen mbjellë në një distancë 5 centimetra nga njëra tjetra.

Farat e panxharit mund t’i gjeni në farmacitë bujqësore.

Më pas, farat duhen mbuluar mirë me dhe, si dhe ujitur mjaftueshëm.

Filizat duhet të çelin të paktën pas disa javësh.

Ato duhen krasitur lehtë dhe me kujdes për tu dhënë drejtimin e dëshiruar.

Më pas, duhet të përqendroheni tek ujitja.

Dheu duhet të jetë i njomë por jo i tejmbushur me ujë.

Nëse i mbani vazot në kopësht, atëherë duhet t’i ujisni çdo ditë.

Pas një muaji, panxhari kërkon të fertilizohet që të garantojë një prodhimtari cilësore.

Pas 50-60 ditësh, panxhari është gati për t’u nxjerrë nga vazoja.

Zhardhoku nuk duhet të jetë shumë i madh përndryshe humbet ëmbëlsinë.

Gjethet nga ana tjetër mund të mblidhen dhe të konsumohen kur të kenë arritur një gjatësi prej 10 centimetrash.

Gjethet mund të konsumohen në sallata të ndryshme ose të gatuhen bashkë me panxharët.

Panxhari është një perime shumë e shëndetshme dhe e  thjeshtë për t’u rritur në shtëpi dhe nuk të zhgënjen kurrë.

Salca e kosit është një ushqim që nuk mungon në tryezat shqiptare.

Receta e kësaj salce është shumë e thjeshtë.

Ajo është përvetësuar nga shumë vende të Ballkanit dhe konsumohet gjërësisht.

Përbërësit kryesorë të salcës janë kosi dhe hudhra.

Receta është aq e thjeshtë sa mund të ndryshohet ose plotësohet me elementë të tjerë siç mund të jetë kopra, limoni, kastraveci, arra e të tjerë.

Salca kremoze bëhet duke kulluar kosin.

Kjo recetë është mirë të përgatitet me kos të bërë në shtëpi dhe jo variante të tij që shiten në dyqan.

Kosi pa yndyrë ose me pak yndyrë nuk prodhon të njëjtën salcë kosi si varianti i shtëpisë.

Sa i përket hudhrës, shumë amvisa shqiptare zgjedhin ta shtypin atë me kripë që të çlirojë aromën e fortë e të ndezur.

Disa të tjera preferojnë ta kalojnë në rende, që hudhra të mos jetë aroma dominante.

Ndërsa për barishtet, zgjedhja qëndron gjithmonë mes koprës dhe majdanozit.

Salca e kosit mund të serviret si antipastë dhe është shoqëruese e shkëlqyer e mishrave, patateve apo sallatave.

Më poshtë do të gjeni një recetë të thjeshtë për përgatitjen e salcës së kosit në kushtet e shtëpisë.

Përbërësit :

2 kg kos

1 filxhan vaj ulliri ekstra të virgjër

1 lugë të vogël me kripë

2-3 thelpinj hudhër (nëse dëshironi mund të shtoni më shumë në varësi të aromës së preferuar)

1 tufë majdanoz të copëtuar hollë

Një gotë me arra të grira (nëse dueshironi)

Përgatitja

Marrim kosin dhe e transferojmë në një napë të pastër të cilës i japim formën e një traste të thjeshtë.

Trasta varet në një vend të caktuar në kuzhinë dhe lihet të kullojë për 12 orë. Vendosni një enë poshtë nëse nuk keni një vend ku të rrjedhë lëngu.

Pasi kosi ka kulluar plotësisht, hapeni trastën e napës dhe hidheni masën e përqendruar të kosit në një enë qelqi.

Shtojmë kripën dhe e përziejmë mirë.

Më pas hedhim një filxhan kafeje me vaj ulliri dhe e përziejmë mirë.

Në një enë të vogël shtypim thelpinjtë e hudhrës me pak kripë që të çlirojnë aromën e tyre karakteristike.

Mos harroni që hudhra duhet përdorur gjysëm ore pas prerjes, pasi ka lëshuar alicinën e cila përçon shumë prej vlerave më të mira të hudhrës.

Nëse dëshironi mund të shtoni majdanozin e grirë hollë dhe arra të copëtuara.

Në përfundim salca rrihet dhe përzihet mirë me një lugë druri.

Vendoseni enën në frigorifer dhe mbylleni mirë me kapak.

Salca është mirë tue konsumohet pas 2 orësh nga përgatitja.

Kjo kohë është e nevojshme për përzierjen e plotë të aromave të të gjithë përbërësve.

Salca mund të qëndrojë në frigorifer për të paktën 5 ditë.