Kulinari

Mollët janë mbretëreshat e çdo stine. Të kuqe flakë plot lëng, të gjelbra pak të athëta, apo të verdha të ëmbla ato na tërheqin përherë me shijen e tyre fantastike.

Të gatuara në receta të ndryshme ëmbëlsirash, ato përherë mbëten ndër frutat më të preferuara të recetave të amvisave shqiptare.

Janë të njohura tashmë recetat e shijshme të marmalatës së mollës, reçelrave të ndryshëm, kekëve me mollë apo shurupit të tyre.

Por një recetë krejt unike, e thjeshtë  në përgatitje e shumë e shijshme që të kënaq oreksin dhe nepsin janë mollët e pjekura në furrë.

Të kombinuara me arra, kanellë e mjaltë apo edhe me të tjerë përbërës si karafila a fruta të thatë, shija e përftuar nga kjo recetë është perfekte, mbresëlënse.

Kjo recetë është fantastike për të mbyllur vaktet e drekës apo darkës por sigurisht është po aq fantastike për t’u shijuar në çdo kohë të ditës duke dhuruar një ëmbëlsi të lehtë, natyrale.

Më poshtë do të gjeni recetën  për përgatitjen e mollëve të pjekura në furrë.

Mollët e Pjekura në Shtëpi

Përbërësit

(Sasia e mollëve përzgjidhet në bazë të numrit të personave në familje)

Mollë

Mjaltë

Arra

Pak sheqer

Kanellë, fruta të thata ose karafila (Sipas dëshirës)

Përgatitja – Shpejt dhe Lehtë

Pastrojini mirë mollët me ujë të bollshëm dhe thajini me një pecetë kuzhine.

Më pas, prisni pjesën e sipërme të mollës dhe me ndihmën e një luge largoni farat.

Më pas, secilën prej mollëve lyejeni me pak sheqer nga të gjitha anët dhe tek pjesa e brendshme që kemi hapur hedhim disa arra të thërmuara me mjaltë.

Vendosini me radhë në një tavë ku kemi shtruar më parë letër pjekjeje.

I pjekim në furrë me temperaturë 200 gradë përreth 30 minuta.

Pasi mollët të jenë karamelizuar i heqim nga furra.

Sipas preferences mund t’i spërkasim me pak pluhur kanellë ose fruta të thata apo disa karafila.

Kjo ëmbëlsirë shërbehet e ngrohtë por edhe ftohtë me akullore ose kekë të ndryshëm.

Nëse ka një kërkesë drejt nënave apo gjysheve për të gatuar diçka të mirë e të shijshme, padyshim në krye të listës së gatimeve shqiptare janë petullat.

Tradita e hershme e gjysheve dhe nënave përsëritet brez pas brezi. Receta e petullave pavarësisht se pasurohet me përbërës të tjerë ajo mbetet përherë e gjithmonë më e preferuara.

Të shijshme, me sipërfaqen pakëz krokante dhe të buta nga brenda, nga fëmijëria e në çdo moshë ato tërheqin shijen e kujtdo.

Më poshtë  keni përgatitjen e petullave të shtëpisë të futura në kos dhe hudhër, një recetë fantastike për ta përgatitur në familje në çdo kohë.

Receta e Shijshme e Përgatitjes së Petullave të Shtëpisë

2 gota uji me miell

1 gotë uji me kos

1 kokërr vezë

Gjysmë luge kafeje me sodë

Vaj

Pak kripë

Pak nenexhik i freskët i grirë hollë

Pak gjalpë (një lugë të vogël)

Përgatitja e petullave

Në një tas të madh hedhim vezën, kosin, kripën, nenexhikun dhe pak gjalpë.

I rrahim fortë të gjithë përbërësit dhe më pas hedhim miellin dhe sodën.

Vijojmë t’i rrahim fortë derisa masa e brumit të jetë e njëtrajtshme.

Brumi duhet të jetë gjysmë i trashë dhe elastik.

Hedhim vajin në një tigan, të cilin e vendosim në zjarr.

Kur vaji të jetë nxehur nisim të skuqim petullat.

Mund të përdorim një lugë gjelle për ndarjen e brumit për çdo petull.

Duhet të kujdesemi që largësia nga njëra tjetra duhet të jetë deri në 3 apo 4 cm sepse gjatë skuqjes brumi hapet.

Petullat skuqen nga njëra anë dhe pastaj kthehen nga ana tjetër.

Përgatitja e kosit me hudhra

Për një person merret një gotë kos, hollohet me pak ujë, i shtohet pak kripë, një thelpi hudhër e shtypur, përzihen pak dhe në të shtohet disa petulla, sipër sipas preferencës mund ta spërkasni me pak gjalpë të shkrirë ose vaj ulliri.

Nëse kërkoni të mposhtni virozat e stinës, mos gërmoni kot në kutinë e barnave që mbani në shtëpitë tuaja apo t’i drejtoheni farmacisë. Zgjidhjen e keni brenda në kuzhinën tuaj! Mjafton një supë me përbërësit e duhur dhe virozat do të qendrojnë larg organizmit tuaj.

Receta e mëposhtme është shumë interesante sepse kombinon dy nga përbërësit kryesorë të shëndetit të mirë: Qepë, hudhra dhe erëza. Bëhet fjalë për tre superfuqi në një pjatë të vetme.

Por si çdo e mirë, edhe kjo supë ka nevojë për shumë durim nga fillimi deri në fund.

Pavarësisht lodhjes, kjo është një nga supat më shpërblyese. Supa me qepë, hudhra e erëza është tërësisht vegjetariane.

Një tjetër përbërës interesant është djathi i shkrirë apo buka e thekur që plotësojnë panoramën e një mbrëmjeje të bukur vjeshte nën magjepsjen e një supe të shijshme.

Përbërësit

Supa:

• Gjysëm gote me vaj ulliri
• 6 thelpinj hudhre të shtypur
• 1 kilogram kokrra domate të qëruara dhe të prera në copa të vogla.
• 1 ose 2 lugë çaji me kripë deti
• 2 lugë gjelle me vaj vegjetal
• 1 kilogram qepë të grira hollë
• 4 gota me verë të bardhë të thatë (opsionale)
• Çerek gote me uthull të bardhë
• Majdanoz, Piper dhe Dafinë

Buka e thekur/pjekur:

• 1 lugë gjelle me vaj vegjetal
• Një panine mesatare e prerë në copa të vogla
• 1 lugë gjelle me gjalpë pa kripë
• Gjysëm filxhani me djathë (për shkrirje) të grirë

Përgatitja

Në një tenxhere të madhe përzieni vajin e ullirit dhe hudhrën. Kavërdisini në zjarr mesatar dhe përziejini vazhdimisht për 2 minuta. Shtoni domatet dhe një ose dy lugët e çajit me kripë.

Rriteni temperaturën deri sa lëngu të ziejë dhe më pas uleni atë. Domatet duhet të gatuhen për 45 minuta deri sa të shpërbëhen dhe shija e saj dhe hudhrës të ndërthuren plotësisht.

Merrni një tigan të thellë dhe hidhni vajin vegjetal. Shtoni qepët dhe dy lugë gjelle me kripë. Ngrijeni temperaturën dhe përziejini vazhdimisht. Pas një minuti, uleni temperaturën dhe vendoseni kapakun dhe lëreni qepën të kavërdiset ngadalë për 20 minuta.

Kur të hiqni kapaku, avulli do të dalë dhe qepët do të kenë filluar të karamelizohen. Përzijini herë pas here deri sa qepët të marrin ngjyrën kafe. Hidhini në një tas dhe vendoseni tiganin sërish në zjarr.

Shtoni verën, uthullën, barishtet dhe erëzat. Zijini deri sa lëngu të pakësohet dhe të trashet. Shtoni gjashtë gota ujë, lërini të ziejnë sërish dhe më pas hiqeni tiganin nga zjarri.

Kullojeni lëngun dhe hidheni në tenxheren e domateve. Shtoni qepët e karamelizuara dhe dy lugë çaji me kripë. Lëreni supën të ziejë sërish për 20 minuta.

Gjatë kësaj kohe, kavërdisni copat e bukës në një tigan me skarë. Në fillim hidhni vajin dhe lëreni të ngrohet, më pas shtoni copat e bukës një e nga një. Kur të kenë marrë një ngjyrë të artë në pjesën e poshtme, kthejini nga ana tjetër.

Shtoni gjalpin dhe kavërdisini copat e bukës për 3-4 minuta deri sa të marrin një nuancë kafe. Hiqini nga tigani dhe vendosini në një pjatë.

Hidhni nga 3 copa buke në 6 pjata supe rezistente ndaj zjarrit dhe shtoni nga pak djathë. Hidheni supën në pjata dhe shtoni sërish nga pak djathë. Futini në furrë për 2-3 minuta deri sa djathi të ketë shkrirë dhe të ketë formuar bulëza.

Qepa është perimja që konsumohet më shumë në vendin tonë.

Qepa është pjesë e familjes botanike Allium. Kjo perime ka qenë në krah të njerëzimit prej 5000 vitesh.

Prej shumë vitesh, qepët janë përdorur për vlerat e shumta mjekësore.

Si e tillë, çdo konsumator shqiptar mund të ketë hasur të paktën një herë në jetë fenomenin e qepëve me filiza.

Sa herë që kjo ndodh, mëdyshjet janë të paevitueshme: duhet përdorur qepa që ka lëshuar filiza apo duhet hedhur në plehra ose duhet mbjellë në saksi?

Ja  përgjigjet për shumë pyetje lidhur me qepët me filiza.

A mund të hahet një qepë e tillë? 

Ndoshta. Nëse qepa ka lëshuar rrënjë dhe filiza të vegjël, ndoshta mund të jetë akoma e ngrënshme.

Disa njerëz e pëlqejnë shijen e qepës që shpohet tej për tej nga filizi i gjelbër.

Vegjetarianët adhurojnë qepë të tilla për shkak të nivelit të lartë të proteinës) ndërsa disa të tjerë shprehen se shija është shumë e hidhur.

Ndodh që filizat nuk janë gjithnjë të gjelbër. Shpesh ato janë të bardhë.

Nëse përballeni me një situatë të tillë, prijeni qepën në gjysmë dhe hiqeni filizin.

Kontrolloni nëse ka zënë myk ose ka filluar të kalbet, sidomos në rastet kur qepa ka qëndruar për më shumë se një javë.

Nëse vini re pak myk, prijeni pjesën e prekur dhe konsumojeni atë të mbetur.

Nëse qepa është e qullët hidheni menjëherë në kosh.

Qepët duhen ruajtur në një temperaturë të freskët, në të kundërt ato do të fillojnë menjëherë të lëshojnë filizat.

Këta të fundit tregojnë se qepa është thjesht e vjetër dhe jo që ajo mund të jetë e kalbur ose e prishur.

Përdorimi i filizave

Filizat e qepëve mund të hiqen dhe të përdoren në sallata dhe në supa. Filizat mund t’i hiqni duke e prerë qepën për së gjati.

Nëse ju pëlqejnë filizat, atëherë qepën vendoseni në një enë me ujë (nga ana e rrënjës) që të inkurajoni çeljen e më shumë filizave dhe përdorimit të tyre nëpër sallata.

Në rast se qepa nuk ka filiza por është e lagësht në pjesën e rrënjës, atëherë ajo ka nisur të kalbet.

Ruajtja e qepëve

Qepët mund t’i ruani në një vend të ajrosur mirë dhe larg nxehtësisë dhe dritës.

Kjo perime nuk ka nevojë të ruhet në frigorifer, përveç se në rastet kur keni blerë qepë të njomë.

Mund të zgjidhni një kosh kashte ose një rrjetë, të cilat garantojnë një qarkullim optimal ajri.

Qepët mund të qëndrojnë deri në një muaj, nëse i mbani në kushtet optimale.

Qepët e njoma kanë një jetëgjatësi më të shkurtër. Nëse i ruani në frigorifer, ato qëndrojnë për një javë.

Mos harroni të mbani qepët larg patateve sepse ato përthithin gazin dhe lagështinë e qepës dhe prishen më shpejt.

Pasta Flora është një ndër ëmbëlsirat më të preferuara të shqiptarëve.

E thjeshtë për t’u përgatitur, fantastike për t’u shijuar me një filxhan kafeje apo çaji në çdo kohë të ditës.

Është ëmbëlsira ideale për të pritur miqtë dhe për të ëmbëlsuar më të dashurit në familje.

Kjo ëmbëlsirë është shndëruar tashmë në një traditë të kuzhinës shqiptare.

Pasta Flora në fakt është një tartë e përbërë nga një petë brumi e shkrifët e mbushur me reçelra të ndryshëm.

Shija e kësaj ëmbëlsire është si ajo e një biskote të shkrifët të kombinuar me reçel.

Sidomos në këto ditë festash, përgatitja e kësaj ëmbëlsire do të shtonte edhe më shumë atmosferën festive duke e shijuar në familje apo mes miqsh.

Më poshtë receta tipike të përgatitjes së pastës Flora në shtëpi.

Përgatitja e Pastës Flora në Shtëpi

Përbërësit

2 gota ujë me miell

5 lugë gjelle sheqer

2 filxhanë kafeje margarinë

1 kokërr vezë

Gjysmë luge kafeje me sodë

5 lugë gjelle me kos

Një tas mesatar me reçel (lloji i reçelit zgjidhet sipas preferencës)

Përgatitja

Në një tas të madh rrahim si fillim vezën, më pas shtojmë sheqerin dhe sodën, i përzjejmë dhe shtojmë kosin.

Vijojmë përzjerjen derisa masa është bërë homogjene.

Në vijim, masën e përgatitur e shtojmë nga pak tek mielli që kemi vendosur në një tas dhe përgatisim brumin me dorë.

Pasi brumi është shndërruar në një masë të njëtrajtshme e hapim në tavolinën e punës në formën e një pete të trashë, e cila nuk duhet të jetë më e trashë se një centimetër.

Para se të hapim petën kujdesemi që mënjanë të lëmë një masë brumi më vete, të cilën do ta përdorim për shiritat që do vendosim mbi tartë.

Petën e përgatitur e vendosim në një tavë. Sipër saj shtrojmë masën e reçelit. Në fund marrim brumin që kemi lënë mënjanë, e ndajmë në shirita të hollë dhe e vendosim në formën e rombave (si në foto) mbi reçelin që kemi shtruar.

Shiritat nëse dëshironi mund t’i lyeni me vezë me ndihmën e një furçe kuzhine.

Piqet në furrë, derisa shiritat e sipërm të marrin ngjyrë të artë në të kuqërremtë përreth 40 minuta.

Pritet në pjesë dhe serviret kur është e ftohtë.

Cilat ushqime të vijnë ndër mend kur mendon për mëngjesin? Zakonisht, një filxhan kos, një filxhan kafe dhe lëng i freskët portokalli plotësojnë pritshmëritë bazë për një mëngjes perfekt në dukje.

Për fat të keq, të paktë janë ata që janë të ndërgjegjshëm mbi pasojat që disa ushqime lënë në stomakun tonë kur konsumohen me të hapur sytë.

Ushqimet që nuk duhen ngrënë në mëngjes

Brumërat

Gatimet që përmbajnë maja irritojnë shtresat e stomakut dhe shkaktojnë fryrje.

Ëmbëlsirat

Sheqeri rrit nivelet e insulinës, e cil nga ana tjetër shton barrën që rëndon mbi pankreasin e sapozgjuar. Një barrë e tillë ushqimore shkakton diabet.

Kosi dhe produktet e tjera të fermentuara

Nëse konsumoni kos me stomakun bosh, veçanërisht kur është i thartë, atëherë acidi hidroklorik që formohet në stomak shkatërron bakteret e acidit laktik. Ngrënia e këtyre produkteve në mëngjes nuk është e mirë për organizmin.

Domatet

Domatet përmbajnë sasi të larta të acidit tanik që rrit aciditetin në stomak, duke shtruar rrugën e formimit të ulçerës gastrike.

Trangujt dhe perimet e tjera të gjelbra

Perimet e pa gatuara janë burime të pasura amino acidesh, megjithatë ato mund të shkaktojnë urth, fryrje dhe dhimbje sidomos kur konsumohen me stomak bosh.

Erëzat pikante

Ushqimet pikante dëmtojnë dhe irritojnë mukozën gastrike dhe rrisin prodhimin e acidit në stomak. Një gjë e tillë shkakton probleme dhe çrregullime në sistemin tretës.

Pijet e ftohta të gazuara

Pijet e gazuara dëmtojnë membranën e stomakut dhe pakësojnë furnizimet me gjak në stomak duke shkaktuar urth dhe rritur rrezikun e gastritit dhe ulçerës.

Ushqimet që duhen konsumuar në mëngjes

Tërshëra

Ajo krijon një shtresë mbrojtëse në stomak dhe parandalon çlirimin e acidit hidroklorik që është mjaft i dëmshëm për muret e stomakut. Tërshëra përmban fibër të tretshme që është mjaft e mirë për uljen e kolesterolit në organizëm.

Vezët

Shkencëtarët kanë zbuluar që ngrënia e vezëve në mëngjes jep energji dhe njëkohësisht pakëson nivelin e kalorive ditore në mënyrë të ndjeshme. Ndaj ju do të ndjeheni të lehtë gjatë gjithë ditës.

Boronicat

Studime të kohëve të fundit tregojnë se ngrënia e boronicave në mënyrë të rregullt dhe veçanërisht në mëngjes përmirëson kujtesën dhe rregullon tensionin e gjakut dhe metabolizmin.

Arrorët

Arrorët duhen ngrënë për mëngjes sepse përmirësojnë sistemin tretës dhe normalizojnë pehashin në stomak. Kujdes me sasinë.

Mjalti

Mjalti zgjon organizmin dhe i jep atij forcë dhe energji. Aktiviteti i trurit përmirësohet dhe nivelet e serotoninës, hormonit të humorit të mirë rriten.