Kulinari

Çaji i nenexhikut është i shijshëm dhe me vlera për shëndetin.

Ai përmirëson shëndetin në disa mënyra, duke ia nisur me tretjen, uljen e dhimbjeve dhe eliminimin e inflamacionit.

Çaji i nenexhikut ndihmon në qetësimin e trupit dhe trurit, heqjen e erës së keqe të gojës, rënien në peshë dhe forcon sistemin imunitar.

Ky çaj ka një ndikim të konsiderueshëm në sistemin tretës. Mentoli që gjendet tek ky çaj është pjesa më e vlefshme e gjithë strukturës organike të bimës.

Çaji i nenexhikut përgatitet thjesht nëpërmjet gjetheve të bimës të ziera në ujë. Emri shkencor i nenexhikut është Mentha Piperita, një shartim i mentes së ujit dhe mentes tradicionale.

Shqipëria është e bekuar në këtë aspekt. Në trojet tona nenexhiku rritet edhe në natyrë por edhe kultivohet gjërësisht. Le t’i hedhim një sy përdorimeve medicinale të çajit të nenexhikut .

Vlerat shëndetsore të çajit të nenexhikut

Ul temperaturën: Pirja e këtij çaji shumëfishon djersitjen ndërsa mentoli ul temperaturën brenda trupit.

Për më tepër, kjo betejë në dy fronte ul edhe inflamacionin dhe këputjen e trupit që shoqëron ethet.

Shëndeti i sistemit tretës: Vaji i nenexhikut dhe çaji i nenexhikut janë përdorur prej mijëra vjetësh për të zgjidhur dhe kuruar një sërë problemesh të sistemit tretës.

Studime arkeologjike kanë treguar se nenexhiku është përdorur prej më shumë se 10,000 vitesh si suplement ushqimor.

Çaji i nenexhkut shmang gazrat dhe i nxjerr ato jashtë trupit sapo akumulohen. Çaji stimulon dhe rrit efikasitetin e tretjes dhe promovon lëvizjet e shëndetshme të zorrëve.

Kundër të vjellave: Të vjellat janë simptomat më të vështira kur sëmuremi. Çaji i nenexhikut ul ndjeshëm gjasat e shfaqjes së të vjellave edhe në rastet kur ato shoqërojnë një simptomë ose kur jeni duke udhëtuar në traget ose fluturuar me avion.

Problemet me frymëmarrjen: Çaji i nenexhikut të çliron nga problemet me kollën dhe rrjedhimisht lehtëson frymëmarrjen.

Duke qetësuar muskujt e fytit dhe kraharorit, eliminimi i këtyre simptomave të të ftohtit ose gripit është i paevitueshëm.

Sistemi imunitar

Çaji i nenexhiktu është antibakterial dhe i rekomanduar kundër temperaturës, kollës dhe të ftohtit.

Kjo pije e shijshme parandalon sëmundjet dhe e mbron trupin prej tyre.

Ky çaj përmban vitaminë B, kalium, antioksidantë dhe kalcium që e ndihmojnë organizmin të luftojë sëmundjet dhe të kryejë funksionet e veta në mënyrë të shëndetshme.

Humbja në peshë: Aroma e pakrahasueshme e çajit të nenexhikut dhe disa prej përbërësve natyralë të tij ndihmojnë në mbajtjen nën fre të ushqyerjes së tepruar dhe rrjedhimisht parandalojnë obezitetin.

Ul stresin: Mentoli ka efekt qetësues dhe ul kontraktimet muskulare. Kjo e bën atë të dobishëm kundër stresit mendor.

Çaji ul tensionin e gjakut dhe temperaturën e trupit duke lejuar organizmin të qetësohet dhe të jetë në paqe.

Kjo është edhe arsyeja përse vaji i nenexhikut përdoret gjërësisht në terapitë aromatike, duke mos lënë pas edhe çajin e nenexhikut.

Kujdes: Mentoli mund të shkaktojë alergji dhe urth tek disa njerëz. Këto dy reagime janë të lehta, por sugjerohet të konsultoheni me një mjek për alergjitë e mundshme që mund t’iu kanosen.

Receta e çajit të freskët të nenexhikut

Për një filxhan me çaj ju nevojiten 7-10 gjethe nenexhiku dhe 250 ml ujë. Nëse dëshironi mund të shtoni, qumësht, mjaltë ose limon. Në disa raste të tjera mund të shtoni edhe akull.

Nëse ju pëlqen ta nisni ditën me lëngje se sa me ushqim, gjasat janë që të jeni të dyzuar mes lëngut të portokallit dhe qumështit.

Në përgjumje e sipër ndoshta nuk mund të përcaktoni cila është alternative më e shëndetshme.

Lëngu i portokallit

Avantazhet

Një gotë me lëng portokalli të freskët përmban 110 kalori dhe plotëson dozën e plotë të nevojshme të vitaminës C.

Kjo e fundit është një antioksidant i fuqishëm që mbron lëkurën nga dëmet që i shkaktohen nga dielli dhe ndotja mjedisore.

Disavantazhet

Nëse e teproni me lëngun e portokallit do të dëmtoni enamelin e dhëmbëve.

Ekspertët kanë zbuluar se njerëzit që pijnë lëng portokalli çdo ditë për pesë ditë me rradhë humbasin fortësinë e enamelit të dhëmbëve me 84 përqind.

Ndikim më të keq kanë pijet energjike dhe ato të gazuara, që kanë nivel aciditeti më të lartë dhe më të dëmshëm.

Qumështi

Një gotë me qumësht plotëson 20 përqind të nevojave ditore për proteinë dhe gjysmën e nevojës ditore për kalçium.

Studimet kanë zbuluar se njerëzit që pijnë qumësht në mëngjes kanë më pak gjasa ta teprojnë me ushqimin në vaktin e rradhës.

Kjo vjen falë natyrës plotësuese të proteinës dhe faktit se kalçiumi rregullon hormonet që kontrollojnë peshën trupore.

Disavantazhet

Yndyra tek qumështi i plotë është e ngopur dhe rrit rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare si edhe gjasat e mbipeshës.

Në aspektin mjedisor, qumështi jo-organik vjen nga kafshë të ushqyera me antibiotikë dhe hormone.

Cila Alternative Është Më e Mirë

Zgjidhni qumështin. Ai është shumë miqësor me dhëmbët sepse përmban kalçium.

Megjithatë, sigurohuni që të jetë organik dhe pa pesticide, fertilizues, antibiotikë dhe hormone.

Një qumësht i tillë ju pajis me të njëjtët antioksidantë si lëngu i portokallit.

Qumështi organik përmban 75 përqind më shumë beta karoten dhe 50 përqind më shumë vitamin E që lufton tumoret dhe sëmundjet e zemrës.

Qumështi përmban 70 përqind më shumë acide yndyrore omega-3.

Kjo nuk do të thotë se duhet të hiqni dorë nga lëngu i portokallit, por mbase jo në mëngjes.

Megjithatë, përpiquni ta hani portokallin si frut, në mënyrë që të merrni vlerat më të mira.

Një tjetër këshillë e rëndësishme është që të shpëlani gojën pasi të keni pirë lëng portokalli.

Salepi është një pije me reputacion të lartë në Shqipëri.

Pija e mrekullueshme ka një shije të rrallë, por edhe vlera shëndetësore të mëdha.

Ai përgatitet nga zhardhokët e orkideve të egra të cilat gjenden edhe në Shqipëri.

Ato lahen, zjehen dhe thahen, më pas shtypen deri sa të bëhen pluhur, duke i dhënë kështu pijes, aromën specifike e të veçantë.

Salepi shijon më shumë kur pihet i nxehtë, kryesisht në periudha kur prekemi nga të ftohtët, gripi, kolla apo bronkiti.

Salepi është një pije mjaft popullore me famë në të gjithë botën.

Ishin pikërisht jeniçerët që e shpërndanë salepin në shumë vende të botës gjatë kryqëzatave të perandorisë Otomane.

Ata ishin mjaft të dhënë pas salepit, sepse u jepte shëndet të plotë gjatë luftrave.

Qumështi zihet bashkë me sheqerin dhe më pas i hidhet pluhuri i famshëm i orkidesë që ndryshe mban emrin salep.

Kjo orkide e veçantë njihet si Orchis mascula.

Pluhuri magjik i salepit

Pluhuri i saj përmban disa mikroorganizma si polisakaride apo basorina, që kur bien në kontakt me lëngun e nxehtë trashen njësoj si mielli i misrit.

Kur lëngu të arrijë trashësinë e një pureje të qullët, atëherë hidhet në filxhanë dhe shërbehet me kanellë.

Salepi është një burim i çmuar vlerash shëndetësore.

Duke nisur që nga shekulli i 3-të para erës sonë e deri vitet e fundit, salepi është njohur ndryshe si ‘Energjia botanike’.

Shekuj më parë, botanistët besonin që nëse pluhuri i këtij varieteti të orkidesë përzihej me qumështin e dhisë u jepte meshkujve fuqi të pashtershme.

Ndërkohë shkrimtarët e epokës Viktoriane në Britaninë e Madhe e rekomandonin salepin për fëmijët dhe për personat që kishin nevojë të rimerrnin veten pas një sëmundje.

Salepi ka aftësi shëruese

Salepi është një nga pijet më të preferuara, jo vetëm për shijen dhe aromën, por edhe për vlerat shëndetësore.

Salepi ndihmon në parandalimin e bronkitit dhe kollës.

Ai forcon zemrën, rrit nivelet e energjisë.

Për më tepër, besohet që salepi ndihmon edhe për të lehtësuar një sërë problemesh të aparatit tretës.

Ju mund ta përgatisni salepin lehtësisht në shtëpinë tuaj, dhe AgroWeb do t’ju tregojë se si.

Përbërësit

• 1 lugë gjelle me pluhur salepi
• 2 gota qumësht
• 2 lugë gjelle me sheqer
• kanellë

Mund të shtoni edhe pak lëng trëndafili ose portokalli, fistik ose arra.

Hidhini përbërësit në një enë dhe përzijeni në temperaturë të ulët për rreth 10 minuta, deri sa e gjithë masa të trashet.

Përdorimet e salepit janë të shumta.

Bëhet fjalë për një pije që të kënaq qiellzën, shpirtin dhe mendjen, madje këshillohet të përdoret për të luftuar edhe varësinë ndaj alkoolit.

Hudhra është përdorur prej shekujsh kundër shumë sëmundjeve.

Ajo shërben si një antioksidant dhe një shtysë e rëndësishme për  sistemin imunitar.

Siç e dimë, hudhra prodhon një lëndë kimike të quajtur alicinë, e cila çlirohet në momentin që hudhra pritet ose grihet.

Alicina është ajo që mban të gjithë peshën e fuqisë së madhe pastruese të hudhrës.

Vaji i ullirit ka vlera të pakundërshtueshme shëndetsore.

Disa ekspertë thonë se ai përbën kurën ideale të jetëgjatësisë.

Studimet kanë treguar se konsumi i vajit të ullirit së brendshmi por edhe aplikimi në lëkurë ka vlera dhe përfitime të mëdha.

Kombinimi i këtyre dy përbërësve të rëndësishme është i famshëm për vlerat shëndetsore që përcjell.

Tretja e hudhrës në vaj ulliri i shumëfishon vlerat e të dy përbërësve.

Një pikë nga vaji i ullirit ku keni tretur hudhrën është shumë i mirë për shijen e ushqimit por edhe kundër infeksioneve, rritjes së flokëve dhe kundër zbokthit.

Një nga mënyrat e ndërthurjes së hudhrës në vaj ulliri është nëpërmjet uthullës, një tjetër përbërës i rëndësishëm dhe i pasur në vlera.

Më poshtë do të gjeni tre alternativa të përgatitjes së kësaj kure të rëndësishme që nuk duhet të mungojë në shtëpitë tuaja.

Metoda e parë – në një enë të mbyllur

Mënyra më e mirë për të kombinuar vajin e ullirit me hudhrën është që t’i bashkoni të dyja në një enë qelqi të mbyllur mirë.

Në këtë mënyrë do të përfitoni një lëng ideal për aplikime në lëkurë. Por nëse vajin në fjalë dëshironi ta konsumoni atëherë hudhrat e grira duhen tharë në diell për 3-4 ditë për të hequr çdo gjurmë lagështie.

Më pas hudhrat mund të shtohen tek vaji i ullirit duke u siguruar që enët dhe duart tuaja të jenë të thata.

Përbërësit:

Një filxhan me vaj ulliri

1-2 dy hudhra të qëruara dhe të grira

Udhëzimet

Pas qërimit, grijini hudhrat hollë dhe vendosini në një enë qelqi.

Hidhni sipër tyre vajin e ullirit dhe përziejini së bashku.

Mbylleni kapakun fort dhe kavanozin lëreni në dritare ose parmak për 3-4 ditë.

Gjatë këtij harku kohor vlerat e hudhrës dhe vajit të ullirit ndërthuren plotësisht për të ofruar përfitime maksimale.

Pasi e keni hequr kavanozin, kullojeni vajin dhe largoni të gjitha hudhrat. Vajin e mbledhur ruajeni në frigorifer në një enë qelqi të mbyllur mirë.

Me këtë sasi hudhrash dhe vaji do të prodhoni një lëng të cilin mund ta përdorni deri në 2 muaj.

Metoda e dytë – në një tenxhere

Këtë ndërthurje të shëndetshme mund ta përgatisni edhe duke i gatuar së bashku në një tenxhere.

Procesi zgjat 10 minuta dhe lëngu i përftuar është për konsum të përgjithshëm dhe aplikim në lëkurë.

Përbërësit:

2 filxhanë me vaj ulliri

1-2 hudhra të qëruara dhe grira hollë

Përgatitja

Hidhni vajin në një tenxhere dhe sapo të ngrohet shtoni hudhrën.

Me nxehjen e vajit do të vëreni që hudhrat do të lëshojnë bulëza.

Përziejini rregullisht që të shmangni djegien.

Temperatura duhet të jetë e ulët dhe përzierja duhet të vazhdojë nga 4 deri në 5 minuta ose deri sa hudhra të marrë një nuancë të artë.

Hiqeni tenxheren nga zjarri dhe lëreni të ftohet. Më pas kullojeni dhe hidhni hudhrat.

Vajin aromatik ruajeni në një enë qelqi në frigorifer dhe përdoreni brenda javës në gatime.

Hudhër e tretur në uthull

Një tjetër mënyrë për të përfituar nga vlerat e hudhrës është që ta tresni atë në uthull.

Kjo e fundit është përdorur në mjekësinë kineze prej shekujsh.

Uthulla me hudhër përdoret jo vetëm në kuzhinë por është ideale kundër të ftohurës, për rritjen e rezistencës, kundër dhimbjeve të kraharorit dhe inflamacionit.

Përbërësit:

1 filxhan me uthull të bardhë

1-2 hudhra të qëruara dhe grira hollë

1 lugë çaji me kripë deti.

Përgatitja:

Kombinojini përbërësit në një kavanoz qelqi dhe më pas vendoseni në një vend të freskët për tre javë.

Tundeni kavanozin herë pas here që të përshpejtoni tretjen dhe lëshimin e aromave.

Do të vëreni se hudhra do të marrë nuanca blu ose jeshile, një gjë krejt normale që vjen si pasojë e ndërveprimit të sulfurit te hudhra me bakrin tek uthulla.

Pas tre javësh, kullojeni lëngun dhe ruajeni në një enë qelqi.

• Konsumojeni për gjashtë muaj. Mund ta kosnumoni në gatime të ndryshme ose nga një lugë në ditë.

Nëse diagnoza juaj është diabeti, atëherë mjekësia e zakonshme ju trajton sikur të keni një sëmundje të pashërueshme nga e cila nuk ka shpëtim.

Kjo qasje është e gabuar. Diabeti zhvillohet si rezultat i mënyrës së jetesës dhe faktorëve të mjedisit. Natyra gjithashtu mund ta mbajë diabetin nën kontroll. Një mënyrë e shkëlqyer për ta bërë këtë është me çajin e borzilokut.

Ja si ta bëni këtë:
Vendosni 3 lugë borziloku në një litër ujë të nxehtë. Të freskëta ose të thata. Le të valoj për rreth 5 minuta.
Vendoseni në një gotë. Mund ta pini atë të ngrohtë, por është më mirë ta pini me pak akull.