Kulinari

Tregu i frutave dhe perimeve është zakonisht një mozaik ngjyrash. Në vjeshtë e dimër, ky mozaik ka ngjyrat e tokës, siç është ajo e kungullit.

Por ju ftojmë të lexoni për një kultivim të ri eksperimental që ende nuk ka hyrë gjerësisht në treg – lulelakrat ngjyrë vjollcë dhe ngjyrë portokalli.

Lulelakrat me ngjyrë të ndezur kanë nisur të lulëzojnë disa vite më parë në disa ferma të veçanta shqiptare të orientuara drejt eksportit.

Këto ferma prodhojnë perime me porosi për blerësit jashtë shtetit. Këto produkte të papara për konsumatorin e thjeshtë janë kthyer tashmë në objekt interesi për shumë tregje Evropiane.

Ku e merr ngjyrën vjollcë lulelakra?

Nëse mendoni se lulelakra lyhet me bojë ose ngjyrosës artificialë, e keni krejt gabim.

Kjo ngjyrë e bukur vjollcë, nuancat e së cilës janë të shumëfishta, shkaktohen nga një antioksidant i quajtur anthocianinë që gjendet tek lakra e kuqe dhe vera e kuqe.

Lulelakra me ngjyrë u zbulua për herë të parë në Kanada në vitin 1970, ndonëse u deshën shumë vite përpara se konsumatori të prodhonte shijen e saj. Ngjyra vjen nga një proces shartimi natyral që e lejon bimën të përmbajë më shumë beta karoten.

Lulelakra vjollcë përmban 25% më shumë vitaminë A se sa lulelakra e bardhë.

Çfarë shije ka?

Lulelakra ngjyrë vjollcë ka të njëjtën kurorë, përmbajtje dhe fortësi si simotra e saj e bardhë.

Ndryshimi qëndron tek shija. Lulelakra ngjyrë portokalli ka një shije të më të fortë, pak të ëmbël dhe kremoze.

Lulelakra ngjyrë vjollcë ka të njëjtat karakteristika, por ka një shije me nuanca arrorësh.

Kujdes me freskinë

Nuancat e lulelakrës me ngjyrë variojnë nga më të butat në më të ndezurat, ndaj ngjyra nuk është shenjë e freskisë.

Megjithatë ngjyra duhet të jetë uniforme dhe kokrrat e lulelakrës duhet të jenë të pastra nga pikat ose njollat.

Lulelakra duhet të peshojë ndjeshëm në dorë dhe gjethet duhet të duken të freskëta dhe të ndezura.

Nëse gjethet janë të ‘lodhura’ atëherë do të thotë që nuk keni të bëni me një produkt të freskët.

Si të gatuani lulelakrën me ngjyrë?

Lulelakra me ngjyrë gatuhet në të njëjtën mënyrë si ajo e bardha. Mund ta piqni, ta gatuani me avull, ta bëni pure, ta shoqëroni me oriz ose ta bëni supë.

Mos harroni që lulelakrën me ngjyrë mund ta hani edhe të gatuar në avull. Është shumë e shijshme dhe me vlera. Por në mungesë të ngjyrave, edhe lulelakra e bardhë është plot shëndet.

Hudhra dhe qepa janë të pasura me ushqyes, të mira për zemrën dhe gjithë organizmin.

Sekreti i gjithë kësaj mirësie vjen nga sulfidet, të cilat aktivizohen kur hudhra dhe qepa priten ose shtypen.

Sulfidet duan 10-15 minuta që të aktivizohen ndaj rekomandohet që pasi të keni prerë hudhrën ose qepën të prisni pak përpara se ta gatuani.

Por ato kanë një të keqe, nëse mund ta quash të tillë.

Hudhra dhe Qepa Dhe Era e Rëndë E Tyre

Pasi e ke ngrënë hudhrën ose qepën, goja mban një erë të rëndë.

Sado të përpiqeni ta shuani erën me një çamçakëz ose të lani dhëmbët, ajo nuk ikën aq shpejt.

Megjithatë, ekspertët mendojnë se kanë identifikuar produktet ideale kundër erës së rëndë të shkaktuar nga hudhra dhe qepa.

Molla

Një nga shprehjet më popullore për mollën, thotë se ajo mund të mbajë mjekun larg.

Në fakt, studimet e reja, thonë se nëse hani hudhër duke e shoqëruar me mollë, mund të parandaloni erën e rëndë.

Kjo ndodh sepse antioksidantët te molla shpërbëjnë përbërësit e rëndë aromatizues.

Spinaqi

Ekspertët shpjegojnë se polifenolët te spinaqi ashtu si edhe te molla arrijnë të shpërbëjnë sulfidet te hudhra dhe qepa.

Për fat të mirë, spinaqi me hudhrën dhe qepën kombinohen shumë mirë.

Borziloku Dhe Majdanozi

Këto dy barishte janë të pasura me substanca që shuajnë erën e fortë të hudhrës.

Ndonëse këto dy barishte kombinohen mirë me hudhrën, rekomandohet që t’i hani veçmas saj por në një vakt të vetëm.

Pra konsumoni borzilok ose majdanoz pasi të keni ngrënë hudhër ose qepë.

Qumështi

Studime të kohëve të fundit sugjerojnë se qumështi është më efikas ndaj heqjes së erës së rëndë, sidomos nëse e pini përpara ose gjatë një vakti të pasur me hudhër e qepë.

Yndyra e qumështit është ajo që arrin të largojë aromat e këqija.

Çaji Mali Ose Mente

Ekspertët thonë se nëse pini çaj mali ose çaj menteje përpara ose gjatë një vakti mund të hiqni erën e keqe të gojës.

Kjo ndodh sepse polifenolët te këto çajra shpërbëjnë përbërësit e sulfurit tek hudhra dhe qepa.

Një tjetër metodë është të hani pak kafe të bluar pasi keni konsumuar hudhra ose qepë.

Pavarësisht erës, hudhra dhe qepa janë shumë mirëbërëse për organizmin, ndaj duhen konsumuar rregullisht.

Gjumë jo i qetë, i parehatshëm dhe jo çlodhës. Të gjithë hasim probleme me gjumin ndërkohë që një nga faktorët kryesorë të gjumit jo të qetë lidhet drejtpërdrejtë me mënyrën e të ushqyerit.

Dietologë dhe studime të shumta kanë treguar se disa ushqime të cilat konsumohen para se të flemë ndihmojnë në përmirësimin e cilësisë së gjumit.

E për rrjedhojë ndihmojnë organizmin dhe trupin që të çlodhet dhe të relaksohet gjatë orëve kur është në shumë.

Efektet e bajameve në përmirësimin e gjumit  

Një nga produktet më të rekomanduara janë bajamet. Midis të gjitha ushqimeve të tjera, bajamet përmbajnë të gjithë përbërësit që ndikojnë direkt në përmirësimin e gjumit.

Konsumimi i bajameve ndihmon trupin të gjejë menjëherë qetësinë e nevojshme për të rënë në gjumë.

Bajamet janë të pasura me proteina dhe izolojnë urinë e tepërt në darkë. Por më shumë se sa frenojnë urinë ato përmbajnë pesë elementë të rëndësishëm ushqyes të cilët përmirësojnë gjumin.

Të pestë këto elemente bashkëveprojnë duke i shndërruar bajamet në një ushqim të fuqishëm që shmangin urinë e tepërt, qetësojnë muskujt dhe nervat dhe ju ndihmojnë për një gjumë më të mirë.

Ndaj dhe nuk ka asnjë çudi se përse bajamet konsiderohen një superushqim.

Pesë elementët që nxisin gjumin e mirë

Triptofani

Triptofani është një amino acid i cili prodhon dy neurotransmetues kyç, melatoninën dhe serotoninën.

Melatonina ndihmon në mirëmbajtjen e regjimit të trupit, që ju të flini në darkë dhe të zgjoheni në mëngjes.

Serotonina ndihmon në rregullimin e humorit duke larguar stresin e duke ndihmuar në një gjumë të mirë.

Bajamet janë ndër produktet më të pasura me triptofan.

Magnezi

Studimet kanë treguar se mungesa e qoftë një sasie të vogël magnezi ndikon në një gjumë të parehatshëm.

Magnezi ndihmon në funksionimin e mirë të muskujve duke nxitur çlodhjen gjatë gjumit.

Kalçiumi

Rritja e nivelit të kalçiumit rrit hormonin e melatoninës çka nxit përgjumjen. Studimet tregojnë gjatë gjumit të thellë niveli i kalçiumit në trup është shumë i lartë.

Niacina  

Stresi çon në ankth dhe depression dhe të dyja këto fenomene ndikojnë negativisht në gjendjen e humorit duke sjellë pagjumësinë.

Niacina luan një rol kyç në rregullimin e stresit duke ndihmuar në çlirimin e ankthit dhe depresionit duke nxitur një gjumë më të mirë.

Proteina

Sa më gjatë të qendroni pa ushqim aq shumë do të ulet niveli i sheqerit në gjak.

Ky fenomen është ndër shkaktarët kryesorë të zgjimit në mes të natës. Duke konsumuar një produkt që në përmbajtjen e tij ka proteina zgjimi papritmas natën do të shmanget.

Cilat ushqime të vijnë ndër mend kur mendon për mëngjesin? Zakonisht, një filxhan kos, një filxhan kafe dhe lëng i freskët portokalli plotësojnë pritshmëritë bazë për një mëngjes perfekt në dukje.

Për fat të keq, të paktë janë ata që janë të ndërgjegjshëm mbi pasojat që disa ushqime lënë në stomakun tonë kur konsumohen me të hapur sytë.

Për këtë arsye, lexoni këtë udhëzim, që do t’ju udhëheqë në lidhje me ushqimet që duhen konsumuar me stomakun bosh dhe ato që duhen shmangur.

Ushqimet që nuk duhen ngrënë në mëngjes

Brumërat

Gatimet që përmbajnë maja irritojnë shtresat e stomakut dhe shkaktojnë fryrje.

Ëmbëlsirat

Sheqeri rrit nivelet e insulinës, e cil nga ana tjetër shton barrën që rëndon mbi pankreasin e sapozgjuar. Një barrë e tillë ushqimore shkakton diabet.

Kosi dhe produktet e tjera të fermentuara

Nëse konsumoni kos me stomakun bosh, veçanërisht kur është i thartë, atëherë acidi hidroklorik që formohet në stomak shkatërron bakteret e acidit laktik. Ngrënia e këtyre produkteve në mëngjes nuk është e mirë për organizmin.

Domatet

Domatet përmbajnë sasi të larta të acidit tanik që rrit aciditetin në stomak, duke shtruar rrugën e formimit të ulçerës gastrike.

Trangujt dhe perimet e tjera të gjelbra

Perimet e pa gatuara janë burime të pasura amino acidesh, megjithatë ato mund të shkaktojnë urth, fryrje dhe dhimbje sidomos kur konsumohen me stomak bosh.

Erëzat pikante

Ushqimet pikante dëmtojnë dhe irritojnë mukozën gastrike dhe rrisin prodhimin e acidit në stomak. Një gjë e tillë shkakton probleme dhe çrregullime në sistemin tretës.

Pijet e ftohta të gazuara

Pijet e gazuara dëmtojnë membranën e stomakut dhe pakësojnë furnizimet me gjak në stomak duke shkaktuar urth dhe rritur rrezikun e gastritit dhe ulçerës.

Ushqimet që duhen konsumuar në mëngjes

Tërshëra

Ajo krijon një shtresë mbrojtëse në stomak dhe parandalon çlirimin e acidit hidroklorik që është mjaft i dëmshëm për muret e stomakut. Tërshëra përmban fibër të tretshme që është mjaft e mirë për uljen e kolesterolit në organizëm.

Vezët

Shkencëtarët kanë zbuluar që ngrënia e vezëve në mëngjes jep energji dhe njëkohësisht pakëson nivelin e kalorive ditore në mënyrë të ndjeshme. Ndaj ju do të ndjeheni të lehtë gjatë gjithë ditës.

Boronicat

Studime të kohëve të fundit tregojnë se ngrënia e boronicave në mënyrë të rregullt dhe veçanërisht në mëngjes përmirëson kujtesën dhe rregullon tensionin e gjakut dhe metabolizmin.

Arrorët

Arrorët duhen ngrënë për mëngjes sepse përmirësojnë sistemin tretës dhe normalizojnë pehashin në stomak. Kujdes me sasinë.

Mjalti

Mjalti zgjon organizmin dhe i jep atij forcë dhe energji. Aktiviteti i trurit përmirësohet dhe nivelet e serotoninës, hormonit të humorit të mirë rriten.