Kulinari

Petaniku është traditë kryesisht e jugut të Shqipërisë, konkretisht zonës së Korçës, por sot ai gatuhet gjerësisht edhe nga amvisat në të gjitha zonat e vendit.

Petaniku kërkon pak mund dhe durim në përgatitje, shumë pak përbërës por shija që të ofron është marramendëse.

Ai mund të shoqërohet mjaft mirë me sallata turshie të ndryshme, sallata të stinës të lehta, salcë kosi apo djathë etj.

Më poshtë keni recetën e përgatitjes së petanikut me pulë krejt lehtë në shtëpi.

Përgatitja e Petanikut me Pulë

Për brumin

500gr miell

250 ml ujë i vakur

vaj ulliri

kripë

Për mbushjen e pulës

1 pulë e vogël

½ l qumësht

4 kokrra vezë

Kripë

Dy lugë vaj ulliri ose 50 gr gjalpë të freskët

Piper

Përgatitja e Brumit

Në një tepsi hedhim miellin. Hapim një gropë në mes dhe një lugë kripë ndërsa nisim të shtojmë ujin e vakur duke e punuar brumin me dorë.

E punojmë me duar derisa të krijohet një masë kompakte në formën e brumit për byrek.

Brumin e ndajmë në 15 kuleçë të vegjël dhe secilin prej kuleçëve e hapim në petë të mëdha.

Secilën prej petëve e shtrojmë në një tepsi dhe e fusim për pjekje në furrë por pa i lënë të thahen.

Duhet të kujdesemi që petët të mbeten të buta dhe të palosen lehtë. Kështu veprojmë me të gjitha petët.

Përgatitja e Mbushjes me Pulë

Si fillim pulën e pastrojmë me ujë të rrjedhshëm dhe e vendosim në një tenxhere me ujë dhe kripë që të zjejë.

Më pas, lëngun e pulës e heqim mënjanë dhe mishin e zjerë e ndajmë në copa të vogla dhe i përzjejmë më qumështin dhe vezët derisa masa të bëhet e njëtrajtshme.

E rregullojmë me kripë dhe piper.
Përgatitja e Petanikut
Përmes një furçe kuzhine lyejmë tepsinë me vaj ulliri.

Shtrojmë petën e parë dhe e spërkasim me disa pika vaj ulliri.

Më poshtë, shtrojmë petën e dytë e spërkasim gjithashtu me pak vaj ulliri.

Vijojmë edhe me të tretën e më pas hedhim pak nga mbushja me pulë duke e shtrirë në të gjithë sipërfaqen e petës.

Vijojmë sërish me shtrimin e dy petëve duke i spërkatur me pak vaj ulliri e më pas hedhim pak nga mbushja me pulë.

Petët e pjekura kur i shtrojmë i spërkasim edhe pak nga lëngu i pulës.

Vijojmë me rradhë deri në fund , ku petanikun e mbulojmë me dy petat e fundit dhe përkasim me vaj ulliri si dhe me lëngun e pulës.

E fusim në furrë të ngrohur më parë në temperaturë 180 gradë dhe e lëmë të piqet derisa të marrë ngjyrë të kuqërremtë të hapur nga të dyja anët.

Disa njerëz nuk e mendojnë dy herë derdhjen e ujit pas zierjes së makaronave, por disa e përdorin për zierjen e perimeve, të tjerë për zierjen e vezëve apo edhe për t’ua hedhur bimëve. Nëse je një prej atyre njerëzve që e derdhin menjëherë ujin e makaronave, tani ka një arsye më shumë për të mos e bërë këtë, sepse uji i makaronave është një kurë shumë e mirë për bukurinë. Sasia e lartë e amidonit dhe e kripërave minerale e bën atë një ushqyes të shëndetshëm të lëkurës, por njëkohësisht edhe një zbutës dhe hidratues të skalpit. Pas zierjes së makaronave, ujin e tyre mund ta përdorësh në disa mënyra.

Maskë për fytyrën: në një filxhan kafe uji makaronash mund të shtosh pak tërshërë për të përftuar një maskë në formë scrub-i. Aplikoje në fytyrë dhe mbaje për 20 minuta. Më pas shpëlaje me ujë të rrjedhshëm. Lëkura do të jetë më e butë dhe më e pastër.

Ujit të makaronave mund t’i shtosh edhe një lugë kafe mjaltë dhe të aplikosh një maskë tjetër në të njëjtën mënyrë si më sipër.

Maskë për flokët: uji i makaronave është po ashtu mjaft i mirë për skalpin. E pastron, e zbut dhe e hidraton lëkurën. Para se t’i lash flokët me shampo, por të lagur, shpëlaji me ujin e makaronave duke e masazhuar skalpin me mollëzat e gishtave. Mbaje për disa minuta dhe pas kësaj laji flokët si zakonisht.

Zbutës për duart: edhe në rast se në ujin e makaronave ke hedhur pak vaj, kjo do t’i bëjë edhe më të buta duart. Duke shtuar edhe pak kripë, mbaji duart në ujë për disa minuta. Pa i shpëlarë, mbaji disa minuta derisa të thahen. Më pas shpëlaji më ujë ambienti. Kripërat minerale ushqejnë lëkurën e dëmtuar apo të thatë të duarve, ndërsa vaji e zbut dhe i jep lëkurës më shumë shkëlqim.

Kjo metodë mund të përdoret edhe për zbutjen e lëkurës së këmbëve.

Maza e Zier është një traditë e vjetër e Shqipërisë së Veriut.

Receta e së cilës, në kohët e hershme mbahej sekret nga gratë e moshuara të familjes dhe i përcillej vetëm nuses më të madhe.

Maza e zier gatuhej vetëm kur në shtëpi vinin mysafirë të rëndësishëm. Sot, ky gatim unik i veriut të Shqipërisë është ndër specialitetet kryesore të restoranteve me gatime tradicionale shqiptare.

E plotë në shije, e mrekullueshme falë kombinimit të ajkës së qumështit me miellin e misrit. Ky gatim ka magjepsur tërësisht me shijen e saj çdo turist që e ka provuar.

Maza e zier jo vetëm që është një ushqim shumë i shijshëm dhe i plotë por mbi të gjitha receta e saj mbart dhe shumë vlera shëndetësore.

Kjo recetë është e pasur në vlera ushqyese, proteina, fibra dhe kalcium.

Më poshtë, ju sugjerojm recetën autentike të nënave shqiptare për përgatitjen e kësaj pjate të mrekullueshme krejt lehtë në shtëpi.
Përgatitja e Mazës në Shtëpi
Përbërësit

Për 5 Persona

500 gr miell misri

500 gr ajkë qumështi

250 gr djathë i njomë (i përgatitur brenda dy ditësh)

kripë

Përgatitja

Në një enë bakri hedhim ajkën e qumështit dhe e vendosim mbi zjarr.

I lëmë në zjarr të ngadaltë.

Hedhim miellin e misrit në mënyrë graduale duke e trazuar derisa të fillojë zjerja.

Më pas, hedhim djathin e freskët në enë duke e prerë në feta të holla.

Zierja e përbërësve duhet të zgjasë rreth 45 minuta në mënyrë që të largohet era e miellit dhe të lëshojë yndyrën në sipërfaqe.

Sipas preferencës, për më shumë shije të freskët mund t’i shtoni pak majdanoz të grirë në momentin që e servirni.

Maza shoqërohet në mënyrë fantastike me bukë të thekur, byrekë të ndryshëm shtëpie, turshi, gatime të ndryshme me mishra si dhe sallata të freskëta të stinës.

Pranvera ka ardhur dhe bashkë me të edhe frutat dhe perimet që e shoqërojnë.

Tregjet po mbushen me produkte të reja dhe tundimi për t’u ushqyer shëndetshëm është më i fortë se kurrë.

Ja mënyrat më të mira se si të ushqeheni shëndetshëm në këtë stinë të re dhe domethënëse për organizmin.
Niseni ditën me perime
Mëngjesi është një vakt i rëndësishëm, ku duhet të përfshini perimet me anë të të cilave do të përfitoni një sërë vlerash ushqimore dhe shëndetësore.

Doza ditore e duhur e perimeve është 2 deri në 3 filxhanë çaji në ditë.

Përpiquni t’i përfshini perimet në omletë. Të përgatisni panine me domate dhe kastravec, të hani domatet me fasule të grira ose provoni avokado të grirë të përzier me vaj ulliri.

Në paninen tuaj të mëngjesit mund të shtoni spinaq, fasule, vezë, speca, panxhar, patate të ëmbël, kos, kanellë dhe arra.

Ajo çfarë ka mbetur nga gatimi i darkës, gjen vend patjetër në mëngjesin e ditës së nesërme.
Gatuaj një herë, ushqehu shëndetshëm gjithë javën
Shpenzoni disa orë të dielave ose ndonjë ditë pushimi për të larë, qëruar dhe prerë perimet.

Gatuani bishtajoret e preferuara, drithërat dhe supën që ju pëlqen më shumë, piqni filetot e pulës ose zieni disa vezë.

Ruajini në frigorifer dhe i keni gati për të ngrënë një drekë të shëndetshme kur të ktheheni nga puna.
Perimet e pjekura
Pjekja e perimeve nxjerr në pah ëmbëlsinë e fshehur të tyre, por edhe u jep një nuancë tymosjeje që është shumë e preferuar.

Piqini perimet dhe përdorini gjatë gjithë javës, në sallata, makarona ose panine.
Pastrim pranveror i kuzhinës
Riorganizoni përmbajtjen e frigoriferit tuaj, në mënyrë të atillë që ushqimet e shëndetshme të jenë në rrezen e shikimit. Ndërkohë që ushqimet e tjera që përdoren më rrallë të jenë të sistemuara pas tyre.

Në këtë mënyrë, ushqimet e shëndetshme janë gjëja e parë që do të shikoni kur të keni uri.
Zgjidhni me kujdes
Nëse keni vendosur të hani jashtë, vendosni paraprakisht mbi ushqimet që do të porosisni, duke nisur nga buka, vera apo ëmbëlsira.

Nëse do të porosisni të gjitha, me siguri nuk do të reshtni së ngrëni dhe duke konsumuar kalori të panevojshme.

Tespishtja është një traditë e hershme e kuzhinës shqiptare, e cila përgatitet kryesisht në zonat veriore të vendit, përfshirë edhe Kosovën.

Një ëmbëlsirë unike, me sherbet e cila kombinohet me bajame, por edhe me fruta të tjera të kombinuara nga amvisat e që ngacmojnë shijen për t’i provuar menjëherë.

Më poshtë keni recetën tipike të përgatitjes së tespishtes në shtëpi, një mënyrë fantastike për të ëmbëlsuar veten dhe më të dashurit tuaj.
Përgatitja e Tespishtes Krejt Lehtë në Shtëpi
Përbërësit
500 gr gjalpë i freskët

100 ml qumësht

Një lugë kafeje sodë

3 vezë të freskëta

500 gr miell

100 gr sheqer

Disa thelpinj bajamesh

Për sherbetin

500 gr sheqer

500 ml ujë

Një lugë kafeje vanilje

Përgatitja

Në një tenxhere të pastër dhe të madhe shtojmë gjalpin dhe sheqerin dhe i vendosim në zjarr.

I përziejmë derisa sheqeri të karamelizohet.

Më pas, tenxheren e largojmë nga zjarri dhe e lëmë të ftohet për disa minuta.

Në tenxhere shtojmë qumështin dhe e vendosim sërish në zjarr.

Vijojmë duke shtuar miellin duke e përzier me lugë druri pa ndërprerje derisa masa të trashet dhe të shëputet nga anët e tenxheres.

Pasi masa të jetë trashur mjaftueshëm e heqim nga zjarri dhe shtojmë një e nga një vezët duke mos ndërprerë procesin e përzierjes.

Brumin e përftuar e vendosim në një tepsi ose mbi tavolinën e kuzhinës.

E spërkasim me pak miell dhe nisim ta punojmë me dorë derisa të krijohet një masë kompakte.

Brumin e spërkasim me kokërriza sheqeri nga të gjitha anët.

Tavën e spërkasim me pak gjalpë të shkrirë dhe vendosim brumin aty duke e shtrirë me dorë në të gjithë sipërfaqen e tavës.

Më pas, i japim formë përmes një thike të mprehtë sipas dëshirës në romba apo katrorë dhe sipër i vendosim disa thelpinj bajamesh.

Tava futet në furrë për pjekje për 40 minuta.

Ndërkohë përgatisim sherbetin duke hedhur në një tenxhere, sheqerin, ujin dhe  vaniljen. I lëmë të vlojnë derisa sherbeti të lidhet apo të trashet.

Kur ëmbëlsira të piqet, e lëmë të ftohet dhe më pas i hedhim sipër sherbetin e nxehtë.