Kulinari

Salca me hudhra dhe arra është e lehtë, aromatike, kremoze, e shëndetshme dhe pa gluten.
Arra dhe hudhra janë pa dyshim ndër përbërësit më të shëndetshëm që natyra i ka dhënë njeriut.

Të pasura me vlera shëndetësore, këta dy përbërës i japin shije fantastike çdo recete gatimi.

Të kombinuara bashkë në një salcë të lehtë kremoze me plot vlera ushqyese, arrat dhe hudhrat shndërrohen jo vetëm në një pjatë mrekullueshme që kënaq shijen por edhe në një shoqëruese fantastike të shumë gatimeve të tjera, të mishit, peshkut, perimeve apo makaronave.

Receta e mëposhtme e sugjeruar nga AgroWeb.org përbën një mënyrë fantastike për ta përfshirë arrën dhe hudhrën në regjimin tuaj ushqimor.

Salca mund të përdoret edhe në sallata, apo me perime të freskëta ose të gatuara. Atë mund ta përdorni edhe si shoqëruese të ushqimeve të pjekura në furrë.

Salca me hudhra dhe arra mund të përdoret edhe si zëvëndësuese e majonezës në panine apo për të lyer bukën.

Ndërkohë, salcën mund ta përgatisni të trashë dhe kremoze ose më të hollë si majoneza. Gjithçka varet nga mënyra e kombinimit të vajit gjatë përgatitjes dhe përzierjes së butë të hudhrës me vajin.

Kjo është një mënyrë shumë e mirë për të përfituar nga vlerat e mrekullueshme të hudhrës dhe arrave për shëndetin tuaj.
Si ta përgatisni salcën krem me arra krejt lehtë
Përbërësit

10 thelpinj hudhre
Kripë
1 gotë vaj ulliri
4 lugë gjelle me lëng limoni (një limon)
1 filxhan çaji me arra të grira
Pak uthull (sipas dëshirës)

Udhëzimet
1. Hidhini hudhrat, arrat dhe kripën në një mikser. Përziejini deri sa të formohet një pure e butë dhe kremoze. Përziejeni purenë në mikser mirë deri sa mos të ketë ngelur asnjë copë arre apo hudhre.

1. Më pas, ndërkohë që mikseri është në punë, hidhni nga pak gjysëm gote me vaj. Hedhja e vajit duhet të jetë e njëtrajtshme dhe e ngadaltë. Më pas hidhni një lugë çaji me lëng limoni

2. Hidhni sërish gjysëm gote vaji dhe lugë çaji me lëng limoni deri sa të gjithë përbërësit të jenë futur në mikser.

Alternimi mes vajit dhe lëngut të limonit duhet të jetë i vazhdueshëm që të garantojë shpërbërjen dhe ndërlidhjen e plotë të të gjithë përbërësve duke krijuar kështu salcën e lehtë dhe kremoze të hudhrës.

1. Salca konsiderohet e bërë kur është e bardhë në ngjyrë dhe e trashë si majoneza. Proçesi zgjat 10-15 minuta.
   Shënime
   Nëse salca prishet gjatë përzierjes në mikser, atëherë mos shtoni më shumë vaj dhe lëng limoni. Më mirë vazhdoni me miksimin deri sa salca të lidhet sërish.

Salcën mund ta ruani në një enë të mbyllur hermetikisht në frigorifer për një muaj.

Të buta, të ngrohta plot shije, pogaçet janë ndër gatimet më speciale të kuzhinës shqiptare.

Pogaçet e përgatitura nga duart e nënave shqiptare mbushin gjithë shtëpinë me një aromë të mrekullueshme ndërsa ndjellin shijen për t’i konsumuar menjëherë.

Më poshtë keni përgatitjen e pogaçeve krejt lehtë në shtëpi, një mënyrë ideale për të kënaqur e mbledhur rreth tryezës gjithë familjen por edhe për t’ua shërbyer të afërmve e më të dashurve gjithashtu.
Përgatitja e Pogaçeve Krejt Lehtë në Shtëpi
Përbërësit
3 gota uji miell

1 gotë uji kos

1 gotë uji vaj ulliri

1 lugë të vogël kripë

1 bustinë sodë buke

2 kokrra vezë

Për masën: 250gr djathë i bardhë, i thërrmuar ose gjizë, gjysmë tufe kopër, gjysmë tufe majdanoz. Për t’ia hedhur sipër: fara të zeza të vogla (susam i zi).
Përgatitja
Përziejmë djathin e shkërmoqur (gjizën), koprën dhe majdanozin e grirë.

Në një enë tjetër hedhim miellin dhe sodën e bukës, pastaj hapim pjesën e brendshme, ku hedhim vezët (1 vezë e plotë, plus 1 të bardhë veze).

Një të verdhë të mbetur të vezës e heqim mënjanë dhe e ruajmë për të lyer sipër pogaçet.

Kësaj mase i shtojmë kosin, vajin e ullirit, kripën dhe e gjithë kjo masë zihet brumë. Ky i fundit duhet të bëhet i butë si pjesa e fundit e veshit.

Nga brumi marrim pjesë të vogla sa një kokërr mandarinë. Topin e vogël të brumit e hapim në pëllëmbë të dorës në formë rrethore dhe mesin e saj e mbushim masën e përgatitur me gjizë.

Brumin e palosim, duke i dhënë formën e gjysmëhënës (me masën brenda) dhe pastaj e shtypim në pjesën që bashkohet, me qëllim që të mos shpërndahet masa gjatë pjekjes.

Pogaçet i rreshtojmë me hapësirë nga njëra-tjetra, në tepsinë e vajosur pakëz.

Sipër i lyejmë me furçë me të verdhën e vezës, të rrahur në një enë më vete dhe sipas dëshirës, mund t’i hedhim sipër fara të zeza të vogla.

I pjekim në furre të nxehtë me 170 gradë.

Bakllavaja me gjashtë petë është traditë e shumë amvisave të jugut të Shqipërisë.

Shumë e thjeshtë në përgatitje, kërkon pak mundim por ka një shije fantastike që të përfshin tërësisht me ëmbëlsinë e saj.

Më poshtë keni recetën e përgatitjes së këtij specialiteti të amvisave të jugut të vendit.
Përgatitja e Bakllavasë me Gjashtë Peta
Përbërësit
Për brumin e petave
1 kg miell

4 kokrra vezë

1 lugë kafeje kripë

1 lugë kafeje sheqer

Dy lugë vaj ulliri

2 gota ujë të vakët
Për mbushjen
500 gr arra të thërrmuara

500 gr gjalpë i freskët
Për sherbetin
1 kg sheqer

700 ml ujë

Lëngu i një gjysme kokrre limoni
Përgatitja
Në një tas bashkoni arrat e thërrmuara me gjalpin dhe përzjeni bashkë. Lërini mënjanë për t’i përdorur më vonë për mbushjen.

Hidhni të gjithë përbërësit për përgatitjen e brumit të petëve në një tas të madh dhe punojini derisa të krijohet një masë homogjene.

Brumin punojeni fort me dorë dhe kur të jetë gati ndajeni në 12 toptha.

Secilin prej 12 topthave hollojeni përmes petësit në peta të holla.

Më pas bashkojini petat dy e nga dy në një petë të vetme duke krijuar 6 petë.

Në vijim, duhet të lyeni tepsinë me pak vaj dhe shtroni dy petët e para. Më pas hidhni një shtresë me arra e gjalpë, vijoni të shtroni dy petët e tjera, pastaj arra e thërrmuara me gjalpë dhe në fund shtroni dy petët e tjera.

Futeni të piqet në furrë të parangrohur me 180 gradë derisa sipërfaqja të bëhet e kuqërremtë.

Ndërkohë përgatisni sherbetin duke hedhur në një tenxhere sheqerin, ujin dhe lëngun e limonit. Lërini të zjejnë derisa masa të marrë formën e shurupit.

Menjëherë sapo bakllavaja është pjekur, siç është e nxhetë hidhini sipër edhe sherbetin e nxehtë dhe lëreni derisa të thithë gjithë sherbetin. Shërbehet kur është e ftohtë

Një ëmbëlsirë tradicionale, tipike e zonës së Pogradecit, e përgatitur krejt lehtë dhe shpejtë me një shije unike që të përfshin tërësisht.

Dredhaniku me arra dhe shërbet është një specialitet i amvisave pogradecare, të cilat jetë e mot e kanë përgatitur këtë ëmbëlsirë në rasta të veçanta festash apo edhe gëzimesh familjare.

Ja receta fantastike e përgatitjes së dredhanikut me arra dhe shërbet krejt lehtë në shtëpi.

Një mënyrë ideale për të ëmbëlsuar veten dhe më të dashurit tuaj.
Përgatitja e Dredhanikut me Arra në Shtëpi
Përbërësit
(Sasia e përbërësve përzgjidhet sipas preferencës, më poshtë përbërësit janë për 12 dredhanikë)

3 petë të gatshme ëmbëlsirash

1 flxhan çaji me arra të thërrmuara

Gjysmë filxhani çaji me gjalpë të shkrirë

Thelpinj arrash
Për shërbetin
1 gotë sheqer

2 gota ujë

Pak lëkurë limoni të grirë ose lëkurë portokalli

1 lugë gjelle lëng limoni

Një lugë gjelle kanellë
Përgatitja
Hapim petën e parë dhe e lyejmë me gjalpë të shkrirë përmes një furçe kuzhinë.

Hedhim një pjesë të arrëve të thërrmuara dhe më pas petën e mbledhim në formën e rolesë.

Më pas rolenë duhet ta prisni në katër pjesë me gjatësi 10 centimetra dhe secilën prej pjesëve e mbledhim në formë rrumbullake duke i vendosur një thelpi are në mes.

Kështu vijojmë edhe me dy petat e tjera.

Dredhanikët i vendosim në një tavë dhe i lyejmë sipër me gjalpë përmes furçës së kuzhinës.

I vendosim në furrë të parangrohur dhe i lëmë të piqen përreth 20 minuta derisa sipërfaqja e dredhanikëve të bëhet e kuqërremtë.

Nga ana tjetër përgatisim shërbetin. Hedhim ujin, sheqerin dhe i lëmë të ziejnë derisa shërbeti të lidhet.

Në fund i shtojmë lëkurën e grirë të portokallit apo limonit, kanellën dhe lëngun e limonit.

Shërbeti lihet që të vaket dhe hidhet mbi dredhanikët kur këta të fundit të jenë të vakët gjithashtu.

Bërdullaku është nga ato barishte me gjethe dhe kërcenj vërtet joshës.

Kjo barishte, që rritet nëpër lëndina dhe kopshte, është një thesar i vërtetë për njerëzit që janë në kërkim të burimeve të egra natyrale të ushqimeve.

Ja disa të dhëna mjaft interesante dhe receta që lexuesit dhe konsumatorët ta vlerësojnë më shumë këtë barishte fantastike.

Emri botanik i bërdullakut është Portulaca oleracea. Portulaca vjen nga Latinishtja që do të thotë “portë” ndërsa Oleracea do të thotë “perime e kuzhinës.”

Në lashtësi, bërdullaku njihej për vlera shëruese, madje disa historianë të asaj kohe ishin të bindur që kjo bimë dhe lulet e saj duheshin mbajtur në rroba për të mbajtur të keqen larg.

Bërdullaku ka kërcenj të kuqërremtë dhe të butë, lule të verdha me nga pesë petale në formë ovale me një gjërësi prej 6 milimetrash.

Në varësi të shirave, lulet çelin shpesh gjatë gjithë vitit. Lulet hapin petalet e tyre kryesisht në orët e para të mëngjesit, kur farat që mbrojnë me fanatizëm janë të pjekura mjaftueshëm.

Kjo barishte ka krejt pak kolesterol. Është një burim i shkëlqyer i tiaminës, niacinës, vitaminës B6 dhe folatit.

Bërdullaku përmban vitaminë C, A, riboflavinë, kalcium, hekur, magnez, fosfor, kalium, bakër dhe mangan.

Një nga gjërat që ngjall shumë kuriozitet për bërdullakun është se kjo bimë ka më shumë acide yndyrore Omega 3 se sa çdo bimë tjetër e njohur në planet.

Në mbrëmje, gjethet përthithin dioksidin e karbonit dhe e transformojnë atë në acid malik (që i jep mollëve thartësinë karakteristike) dhe gjatë ditës atë e kthejnë në glukozë.

Nëse e mblidhni bimën në mëngjes herët, gjethet kanë dhjetë herë më shumë acid malik se sa po t’i mblidhni pasdite.

Kërcenjtë, gjethet dhe gonxhet e bërdullakut janë të gjitha të ngrënshme. Bima mund të përdoret e freskët në sallatë, mund të gatuhet si spinaqi dhe mund të përdoret në supë ose gatime të tjera.

Në Shqipëri, kjo bimë përdoret si perime, në mënyrë të njëjtë me spinaqin. Shërbehet me vaj ulliri ose përdoret në përgatitjen e byrekut.

Grekët e quajnë Andrakla. Ata përdorin gjethet dhe kërcinjtë me djathë feta, domate, qepë, hudhër, rigon dhe vaj ulliri. E përdorin në sallata, e ziejnë ose e gatuajnë me mish pule.

Në Turqi, e përdorin për sallata dhe për byrek. Edhe ata e gatuajnë në të njëjtën mënyrë si spinaqi.

Libanezët e njohin bërdullakun si Bakleh. E hanë të freskët në sallatë, e përdorin si garniturë ose në byreçka dhe pite.

Si të njihni bërdullakun?
Bërdullaku ngatërrohet lehtësisht me një bimë tjetër të njohur si Euphorbia maculate e cila është helmuese dhe të sëmur.

Ndonëse të dyja bimet rriten në sipërfaqen e tokës, gjethet e Euphrobia Maculate janë të vogla dhe në mes kanë njolla të kuqe.

Kërcenjtë e kësaj bime helmuese janë me push dhe lulet ngjajnë ndryshe. Një mënyrë tjetër për të bërë dallimin mes tyre është që të ndani kërcenjtë në dysh.

Kërcelli i bimës helmuese nxjerr një lëng kremoz ngjyrë të bardhë. Ndaj kini kujdes!

Quhet e tillë sepse është gatuar posaçërisht për Ali Pashanë, sundimtarit të njohur të jugut të Shqipërisë, kryengritës kundër pushtetit të Portës Osmane.

Receta për Pulë Ali Pasha, një gatim i shndërruar në tradicional të sofrës shqiptare. Famoz për të huajt që vizitojnë Shqipërinë e sidomos restorantet me gatimet e traditës.

Një recetë e shijshme, e përgatitur me më të mirat e kuzhinës, duke kombinuar mishin e bardhë të pulës me një mbushje perfekte nga gështenjat e deri tek rrushi i thatë.

Ja receta tipike si të traditës së pulës së mbushur Ali Pasha.
Përgatitja e Pulës Ali Pasha
Përbërësit
(Përbërësit më poshtë janë për 4-5 persona)

Pulë 1 kg

1 filxhan çaji me gështenja të qëruara

2 filxhan kafeje me oriz

2 lugë gjelle me rrush të thatë

1 kokërr qepë

1 lugë gjelle me gjalpë të freskët

Piper

Kanellë

Një grusht bajame
Përgatitja
Merret një pulë mesatare, e majme dhe e re. Pula pastrohet, lahet dhe mbushet.

Zgjidhen gështenja të mëdha, vendosen të ziejnë për 5 minuta. Qërohet lëvozhga dhe cipa e brendshme dhe copëtohen në katërsh.

Merren bajame të qëruara nga cipa dhe priten hollë.

Po ashtu edhe rrush i thatë pa fara dhe vendoset në ujë të vakët që të zbutet dhe bymehet.

Në tenxhere me gjalpë kaurdiset qepa, hidhen mëlçitë e pulës të grira dhe orizi dhe më pas kaurdisen së bashku.

Shtohen gështenjat, rrushi i thatë, bajamet, pak kripë dhe lëng pule ose ujë.

Masa lihet të zjejë, derisa të ketë pirë lëngun dhe të jetë bërë një pilaf i shkrifët dhe i papërfunduar mirë.

Kur e heqim nga zjarri, hedhim kanellë të bluar. Me këtë masë mbushet barku dhe gusha e pulës, të cilat më pas qepen në mënyrë që masa e përgatitur të mos dalë.

Pula lyhet me gjalpë, kripë, piper dhe piqet në furrë.

Pas pjekjes, gatimi shërbehet në pjata, duke vënë thelën dhe pjesë nga mbushja si dhe spërkatet me lëngun e mbetur nga pjekja.