Kulinari

Shqiptarët janë dashamirës të flaktë të gatimeve me mëlçi viçi të kombinuara në receta të ndryshme me shije fantastike.

Por krahas shijes së tyre të mrekullueshme, mëlçitë e viçit kanë një profil shumë të pasur vlerash ushqimore, të cilat do t’i mësoni në artikullin më poshtë.

Ato përmbajnë vitamina, minerale dhe ushqyes të tjerë të dobishëm duke i ofruar organizmit shëndet të mirë.
Përfitimet në Organizëm nga Konsumimi i Mëlçive
Proteina
Mëlçitë e viçit janë burim i pasur proteine e cila kontribuon për shëndetin e kockave, transportimin e oksigjenit në inde e qeliza dhe paraqitjen e lëkurës.
Hekuri Dhe Zinku
Mishi i mëlçisë së viçit ofron minerale të domosdoshme siç janë hekuri dhe zinku.

Siaps të dhënave të cilave i referohet AgroWeb.org një sasi prej 85 gramësh e mishit të mëlçisë sue viçit ofron 4.2 miligramë hekur dhe 3.4 miligramë zink.

Krahas mëlçisë së viçit edhe mishi i veshkës së viçit ofron 4 miligramë hekur dhe 1.6 miligramë zink.

Meshkujt kanë nevojë për 8 miligramë hekur dhe 11 miligramë zink në ditë.

Femrat kanë nevojë për 18 miligramë hekur dhe 8 miligramë zink.

Zinku është i nevojshëm për tiroidet.
Bakri Dhe Selenium
Mishi i mëlçisë së viçit i ofron organizmit me më shumë bakër dhe selenium.

Të dy këto minerale shërbejnë si antioksidantë dhe mbrojnë qelizat nga dëmi oksidues dhe radikalet e lira.

Sipas të dhënave të AgroWeb.org, mishi i mëlçisë së viçit plotëson 62% të dozës ditore të rekomanduar të seleniumit dhe 40 përqind të dozës së sugjeruar të bakrit.
Vitamina B12 Dhe Folati
Mishi i mëlçisë sue viçit është i pasur me vitaminë B6 dhe B12, të cilat e ushqejnë sistemin nervor.

Një racion me mish të mëlçisë përmban 62% të dozës ditore të folatit ndërsa mishi i veshkave përmban 28% folat.
Gatimi I Mishit Të Veshkave Dhe Mëlçisë
Ky mish mund të kaurdiset me vaj ulliri, qepë, uthull, sherebelë dhe rozmarinë të freskët.

Por ato janë fantastike edhe në përgatitjen e fuergesave të ndryshme, gjellueve dhe supave të shijshme gjithashtu./AgroWeb.org

Petaniku është traditë kryesisht e jugut të Shqipërisë, konkretisht zonës së Korçës, por sot ai gatuhet gjerësisht edhe nga amvisat në të gjitha zonat e vendit.

Petaniku kërkon pak mund dhe durim në përgatitje, shumë pak përbërës por shija që të ofron është marramendëse.

Ai mund të shoqërohet mjaft mirë me sallata turshie të ndryshme, sallata të stinës të lehta, salcë kosi apo djathë etj.

AgroWeb.org u sugjeron më poshtë recetën e përgatitjes së petanikut me pulë krejt lehtë në shtëpi.

Përgatitja e Petanikut me Pulë

Për brumin

500gr miell

250 ml ujë i vakur

vaj ulliri

kripë

Për mbushjen e pulës

1 pulë e vogël

½ l qumësht

4 kokrra vezë

Kripë

Dy lugë vaj ulliri ose 50 gr gjalpë të freskët

Piper

Përgatitja e Brumit

Në një tepsi hedhim miellin. Hapim një gropë në mes dhe një lugë kripë ndërsa nisim të shtojmë ujin e vakur duke e punuar brumin me dorë.

E punojmë me duar derisa të krijohet një masë kompakte në formën e brumit për byrek.

Brumin e ndajmë në 15 kuleçë të vegjël dhe secilin prej kuleçëve e hapim në petë të mëdha.

Secilën prej petëve e shtrojmë në një tepsi dhe e fusim për pjekje në furrë por pa i lënë të thahen.

Duhet të kujdesemi që petët të mbeten të buta dhe të palosen lehtë. Kështu veprojmë me të gjitha petët.

Përgatitja e Mbushjes me Pulë

Si fillim pulën e pastrojmë me ujë të rrjedhshëm dhe e vendosim në një tenxhere me ujë dhe kripë që të zjejë.

Më pas, lëngun e pulës e heqim mënjanë dhe mishin e zjerë e ndajmë në copa të vogla dhe i përzjejmë më qumështin dhe vezët derisa masa të bëhet e njëtrajtshme.

E rregullojmë me kripë dhe piper.
Përgatitja e Petanikut
Përmes një furçe kuzhine lyejmë tepsinë me vaj ulliri.

Shtrojmë petën e parë dhe e spërkasim me disa pika vaj ulliri.

Më poshtë, shtrojmë petën e dytë e spërkasim gjithashtu me pak vaj ulliri.

Vijojmë edhe me të tretën e më pas hedhim pak nga mbushja me pulë duke e shtrirë në të gjithë sipërfaqen e petës.

Vijojmë sërish me shtrimin e dy petëve duke i spërkatur me pak vaj ulliri e më pas hedhim pak nga mbushja me pulë.

Petët e pjekura kur i shtrojmë i spërkasim edhe pak nga lëngu i pulës.

Vijojmë me rradhë deri në fund , ku petanikun e mbulojmë me dy petat e fundit dhe përkasim me vaj ulliri si dhe me lëngun e pulës.

E fusim në furrë të ngrohur më parë në temperaturë 180 gradë dhe e lëmë të piqet derisa të marrë ngjyrë të kuqërremtë të hapur nga të dyja anët./AgroWeb.org

Xhenxhefili është një nga ushqimet më të mira për shëndetin e njeriut.

Atë e gjejmë të freskët ose të tharë përgjatë gjithë vitit.

Shija e tij është pikante, e veçantë dhe e pangatërrueshme.

Nëse krahasoni shijen e xhenxhefilit të freskët me të thatin do të zbuloni se nxehtësia që përçon ky i fundit është shumë më e fortë.

Prandaj, nëse e përdorni në gatime ose kura të ndryshme natyrale duhet të tregoni kujdes në lidhje me sasinë e përdorur.

Më poshtë do të mësoni nga AgroWeb.org një recetë fantastike të përgatitjes së xhenxhefilit si ëmbëlsirë, një recetë krejt unike që padyshim do të tërheqë menjëherë nepsin  dhe oreksin tuaj.

Për më tepër, në këtë mënyrë do të mësoni se si ta përfshini xhenxhefilin në kutinë tuaj të ndihmës së shpejtë për t’ju ardhur në ndihmë sa herë të keni nevojë.
Si Të Bëni Ëmbëlsira Krokante Prej Xhenxhefili
Përbërësit
450 gr xhenxhefil të freskët

450 gr me sheqer

Ujë
Përgatitja
Lajeni dhe qërojeni xhenxhefilin dhe më pas prijini në feta të holla.

Vendosini fetat e holla në një tenxhere dhe mbusheni me ujë.

Pasi të ketë valuar, lëreni xhenxhefilin të ziejë për 30 deri në 40 minuta.

Pas zierjes, fetat e xhenxhefilit do jenë bërë në një nuancë të tejdukshme.

Kullojeni lëngun dhe mbani mënjanë një çerek gote.

Pjesën tjetër mund ta pini duke e tretur me shumë ujë sepse shija është shumë e fortë.

Sa i përket sheqerit, sasia e tij duhet matur në varësi të fetave të xhenxhefilit.

Nëse ato peshojnë 220 gramë, atëherë duhet të përdorni të njëjtën sasi sheqeri.

Më pas futini sërish fetat e xhenxhefilit në tenxhere së bashku me sheqerin dhe shtoni çerek gote nga lëngu i zhardhokut të cilin e ndatë mënjanë më herët.

Gjatë zierjes përfundimtare, sheqeri do të shkrihet, lëngu do të avullojë dhe në fund do të ngelet shërbeti i trashë dhe fetat e xhenxhefilit.

Uleni temperaturën dhe vazhdoni t’i përzieni fetat e karamelizuara për 20 minuta.

Ndërkohë mbi banak vendosni një letër kuzhine pjekjeje.

Pas 20 minutash, fetat e xhenxhefilit do të kristalizohen dhe pamja e fetave të karamelizuara do të jetë e thatë.

Vendosini fetat e xhenxhefilit në letrën e kuzhinës për pjekje dhe lërini të ftohen.

Pasi të jenë ftohur, karamelet prej xhenxhefili mbajini në një enë të mbyllur dhe në një vend të freskët ku mund të zgjasin për disa javë.
Vlerat E Xhenxhefilit Për Shëndetin
Përdorimet e xhenxhefilit në gatim dhe për shëndet janë të larmishme.

Në formën e çajit, xhenxhefili rekomandohet pas çdo vakti për të përmirësuar tretjen.

Xhenxhefili është i fuqishëm kundër mikrobeve, njësoj si hudhra.

Ai është përdorur në gatim sepse rrit jetëgjatësinë e ushqimit dhe e mban atë sigurtë.

Xhenxhefili gjithashtu rekomandohet nëse keni të vjella ose të përziera në mëngjes.

Ai është efikas kundër dhimbjeve të reumatizmës, artritit, temperaturës, bllokimeve të rrugëve të frymëmarrjes, acarimit të fytit dhe kollës./AgroWeb.org

Kjo është receta fantastike e bukës së përgatitur në shtëpi me ullinj, erëza e hudhër.

Një shije mahnitëse që shoqëron e i shton lezetin çdo gatimi po aq sa të kënaq nepsin e oreksin duke e ngrënë edhe thjeshtë pa asnjë ushqim tjetër shtesë.

E ngrohtë, pak krokante nga jashtë dhe e butë brenda, buka me ullinj është ndër gatimet më të shijshme për të shoqëruar të gjitha vaktet, sidomos drekën e darkën.

Ata që kanë provuar të pjekin bukë në shtëpi, nuk kanë hequr më dorë prej saj.

Recetat e bukës së bërë në shtëpi janë të shumta dhe tepër të shijshme.

AgroWeb.org ka publikuar disa prej tyre dhe në këtë artikull do të mësoni më shumë për recetën e bukës me ullinj.
Buka e Pjekur me Ullinj
Buka me ullinj të zinj është një recetë tipike mesdhetare.

Ajo është shumë e shijshme, sidomos për ata që preferojnë ullinjtë.

Kjo recetë është shumë e thjeshtë dhe ka nevojë për pak përbërës.
Përbërësit:
3 filxhanë me miell gruri

2 lugë çaji me maja buke

Kripë

Pak sheqer

Një lugë e gjysëm çaji me hudhër pluhur

1 lugë çaji me erëza (piper, rigon, rozmarinë)

Gjysëm filxhani me ullinj

3 lugë gjelle me vaj ulliri

1 filxhan e gjysëm me ujë të ngrohtë

1 lugë gjelle me miell misri.
Udhëzimet
Në një enë të madhe përzieni miellin, majanë, sheqerin, kripën, hudhrën, erëzat, ullinjtë e zinj, vajin e ullirit dhe ujin.

Përziejini mirë dhe më pas transferojeni brumin në një sipërfaqe të sheshtë.

Punojeni brumin me duar për 5-10 minuta dhe lëreni të vijë për 45 minuta deri sa të dyfishohet në masë.

Pasi të ketë ardhur brumi, punojeni sërish për 5 deri në 10 minuta dhe lëreni sërish të vijë për 30 minuta të tjera.

Më pas, punojeni sërish dhe jepini brumit një formë rrumbullake.

Mbështilleni me një napë të lyer me miell dhe dhe lëreni sërish të vijë për 30 minuta të tjera.

Teksa brumi fryhet për të tretën herë, ndizeni furrën dhe në të vendosni një tenxhere të vogël me ujë.

Merrni një tepsi dhe lyejeni lehtas me vaj ulliri dhe me miell misri.

Jepini brumit formën e preferuar dhe futeni në furrë.

AgroWeb.org u sugjeron ta piqni për 15 minuta në temperaturë prej 250 gradësh dhe më pas 30 minuta të tjera në temperaturë 180 gradësh deri sa të piqet plotësisht./AgroWeb.org

Mënyrat e përgatitjes lehtësisht në shtëpi
Shqipëria është e njohur për glikotë e saj të mrekullueshme me fruta, por edhe me perime si patëllxhani apo edhe domatet, por ajo që pëlqehet veçanërisht, jo vetëm nga shqiptarët, por edhe nga të huajt është reçeli apo glikoja e shalqinit.

Glikoja u ofrohet miqve me të hyrë në shtëpi dhe është një tregues i mikpritjes shqiptare.

Glikotë më popullore janë edhe ato të arrave, rrushit pa fara, manave, kajsive, mollëve, pjeshkave, qershive të ëmbla dhe të tharta, portokalleve e qitrove, limonëve e mandarinave.
AgroWeb.org do t’ju tregojë dy mënyra për përgatitjen e glikosë së shalqinit.
Mënyra e parë
• 1 kg lëkurë shalqini
• 2 shkopa vanilie
• 2 limona
• 1 kg sheqer

Për të përfituar një reçel shalqini sa më të mirë, së pari ju duhet një shalqi me lekurë të trashë, pasi ky reçel behet vetëm me të bardhën e lëkurës së shalqinit.

Pasi të qëroni pjesën e jashtme jeshile të tij, priteni pjesën e bardhë në copa 1 centimetër të trashë. Futini copat e shalqinit në tenxhere dhe ziejini për 10 minuta.

Ndërroni ujin e nxehtë me ujë të ftohtë dhe ziejini përsëri për 10 minuta.

Pastaj futni copat në tenxhere me ujë të ftohtë dhe i ndërroni ujin 6 – 8 herë për 24 orë.

Për një kilogram shalqi duhen 1 kilogram sheqer kaf, ose sipas dëshirës. Në tenxhere hidhet sheqeri dhe ujë sa të mbulojë nivelin e sheqerit.

Ziejeni deri sa të keni shërbetin e trashë e pastaj hidhen copat e shalqinit.

Më pas shtohet edhe vanilja dhe 2 limonat e shtrydhur. Ziejeni edhe për 20 minuta dhe fikeni zjarrin.

Hiqni shkumën dhe mbuloni tenxheren me napë deri sa të ftohet. Ruajeni në frigorifer dhe servireni të ftohtë
Mënyra e dytë
1 kg lëkura shalqini të qëruara
1 kg sheqer
1/3 lugë kafe me vanilie
1 limon (lëngun)

Për lëkurat e shalqinit

2 lugë supe me gëlqere
10 gota me ujë
Përgatitja
Pasi të qëroni pjesën jeshile të jashtme të shalqinit prisni pjesën e bardhë të lëkurave në kubikë.

Tretni 2 lugët e gëlqeres në 10 gota ujë dhe hidhni në të shalqinin e prerë në kubikë.

Lereni shalqinin në ujin e gëlqeres për 2 orë dhe më pas kullojeni dhe shpëlajeni me ujë të rrjedhshëm.

Në një tenxhere hidhni pjesët e shalqini, sheqerin dhe lerini të ziejnë në zjarr te ngadaltë.

Pasi fillon të trashet shtoni vanilien, lengun e limonit përziejini mirë dhe lerini edhe 7 minuta te tjera ne zjarr me temperaturë të ulët.

Hiqni nga zjarri dhe lereni të ftohet plotësisht.

Vendoseni në vazo të sterilizuara./AgroWeb.org

Amvisat shqiptare janë shumë familjare me sallatën Shef. Ato e përgatisin përherë këtë sallatë në raste festash familjare, drekash apo darkash, apo kur shtëpinë e vizitojnë miq e mysafirë.

Është një sallatë krejt e thjeshtë për t’u përgatitur, me një shije të veçantë që i shton lezet çdo gatimi në tryezë.

Sallata Shef është një pjatë që jo vetëm ndjell shijen por është e pasur me vlera ushqyese gjithashtu. Përbërësit e saj, sallatat, perimet dhe vezët, e shndërrojnë këtë recetë në një recetë plot vlera dhe shëndet.

Dy nga përbërësit kryesorë të kësaj recete, sallata jeshile ashtu si edhe rukola është një ushqim i shëndetshëm që nuk mungon në shumë prej tryezave shqiptare. Këto sallata rekomandohet për trajtimin e problemeve me tensionin e gjakut, pagjumësinë, mungesën e oreksit, dhe përmirësimin e sistemit tretës në përgjithësi.

Sallata shef është një shoqëruese perfekte e supave dhe gjellëve të ndryshme apo edhe gatimeve të tjera të kuzhinës shqiptare.

Megjithatë, ajo mund të konsumohet edhe e vetme si një vakt i lehtë plot vlera, shije dhe ushqyes.

Më poshtë AgroWeb.org u sugjeron  përgatitjen e kësaj sallate krejt lehtë në shtëpi.
Përgatitja e Sallatës Shef në Shtëpi
Një karrotë

Një kokërr domate

Një kastravec mesatar

Një grusht sallatë jeshile

Një grusht rukola

Dy kokrra vezë

1-2 lugë majonezë

Djathë kaçkavall i grirë ose në prerë në kubikë shumë të vegjël

Kripë

Piper

Vaj ulliri
Përgatitja
Si fillim vedosim vezët që të zjejnë. Ndërkohë, pastrojmë me ujë të rrjedhshëm të gjitha perimet, sallatën jeshile si dhe rukolën.

Sallatën jeshile e ndajmë me duar në copëza dhe e hedhim në një tas të madh.

Shtojmë gjethet e rukolës, më pas karrotat, domatet e prera në feta si dhe kastravecat gjithashtu i shtojmë në tasin e sallatës.

Vezët e zjera i pastrojmë nga lëvozhga dhe i presim në feta dhe i shtojmë tek sallata.

Shtojmë kripën, djathin kaçkavall, piperin dhe vajin e ullirit, nëse preferoni edhe disa pika apo feta të holla limoni.

Sipër sallatën e spërkasim me majonezë./AgroWeb.org

Një recetë e mrekullueshme, e pasur në shije dhe vlera ushqyese.

Ideale për një drekë të shijshme, e kombinuar me peshk të pjekur e oriz dhe shoqëruar me sallatë të freskët me brokoli e lulelakër.

Ndiqni të gjithë hapat nga AgroWeb.org për të përgatitur këtë specialitet fantastik dreke e për të mbledhur gjithë familjen rreth tryezës.
Përgatitja e Peshkut me Oriz dhe Sallatës me Brokoli
Përbërësit
Peshk i freskët Koc ose Levrek (Lloji i peshkut përzgjidhet sipas preferencës dhe sasia e tyre sipas numrit të personave për të cilët do gatuhet)

Limonë të freskët

Vaj ulliri

250 gr oriz

1 karrotë

1 kokërr qepë e thatë e vogël

1 kungull i njomë i vogël

250 gr brokoli

250 gr lulelakër

Kripë

Majdanoz

Piper i zi
Për Përgatitjen e Sallatës
Vendosni një tenxhere me ujë në zjarr dhe lëreni të vlojë.

Në momentin që uji nis të vlojë shtoni brokolit dhe lulelakrat e pastruara dhe të ndara në degëza.

Lërini të ziejnë për 5-7 minuta dhe largojini nga uji.

Lëngun e tyre mbajeni mënjanë për ta përdorur për përgatitjen e orizit.

Pasi të jenë ftohur pak, brokolit dhe lulelakrat marinojini me kripë, lëng limoni dhe vaj ulliri.
Për përgatitjen e Orizit
Vendosni një tigan në zjarr, shtoni vaj ulliri dhe qepën e grirë shumë hollë. Kaurdisini pak sekonda e më pas shtoni perimet e prera në kubikë, për më shumë shije AgroWeb.org ju sugjeron të shtoni edhe një grusht bizele.

Kaurdisini të gjitha për pak dhe më pas shtojmë orizin.

Kaurdisini derisa orizi të skuqet. Shtoni kripën, piperin e më pas lëngun e perimeve i cili në këtë rast duhet të jetë në përmasën 500 ml. Pra, në raportin 1 me 2 .

E lëmë të ziejë për 10 minuta, më pas orizin e kalojmë në një tavë dhe e fusim të piqet në furrë për 15 minuta.

Pas 15 minutash e lëmë edhe pak në nxehtësinë e sobës dhe e nxjerrim nga furra duke e mbuluar me një letër pjekjeje.

Furrën nuk e fikim pasi do ta përdorim për pjekjen e peshkut.
Për përgatitjen  e Peshkut
Peshkun e pastrojmë mirë me ujë të rrjedhshëm, përmes një thike të mprehtë i bëjmë dy-tre prerje anash në të dyja anët.

E kriposim, nëse preferoni mund të shtoni pak rozmarinë dhe gjethe dafine në mesin e të prerave.

Prisni një limon në feta të holla dhe vendosni dy feta brenda secilit peshk.

Vendosini peshqit në një tavë, ku keni shtruar më parë letër pjekjeje të lyer me vaj ulliri.

Spërkateni peshkun me pak vaj ulliri dhe lëng limoni dhe futeni të piqet në furrën  e parangrohur derisa të marrë ngjyrën e artë të pjekjes.

Pasi është pjekur, peshkun mund ta vendosni mbi orizin e përgatitur dhe ta lini dhe 10 minuta brenda në ngrohtësinë e furrës së fikur dhe më pas servireni duke e spërkatur sipër me pak majdanoz të grirë hollë. /AgroWeb.org