Kulinari

Në ka një gatim special nga tradita shqiptare që të kënaq nepsin dhe oreksin , padyshim është trahanaja.

Tradita e gatimit të trahanasë ndryshon sipas krahinave të ndryshme.

Disa e përgatisin trahananë të ëmbël me qumësht e gjalpë, disa të tjerë me kos, disa me lëng domatesh e të tjerë me lëng mishi.

AgroWeb.org u sugjeron më poshtë tre receta tradicionale të krahinave të ndryshme por njëlloj të shijshme e fantastike, ideale për mëngjese të shëndetshme apo edhe darka gjithashtu.
Tre Receta Tradicionale Të Përgatitjes Të Trahanasë
Trahana me Qumësht e Gjalpë
Për një kg miell, dy gota qumësht, dy lugë gjelle gjalpë, 1 lugë gjelle kripë.

Sitet mielli, të cilit i hapet një gropë në mes ku hidhet gjalpi i shkrirë, qumështi dhe kripa.

Duke filluar nga mesi e përzjejmë brumin duke mos e gatuar shumë, por të përzihet aq sa të mos thithë krejt miellin.

Brumi duhet të jetë i fortë dhe i shkrifët.

Sipër e spërkasim me miell, e mbulojmë dhe e lëmë të vijë për 2-3 ditë.

Pastaj e hapim copa copa në çarçafë të pastër, e lëmë të thahet pak e shkoqim me dorë.

E kalojmë në sitë të rrallë, e thajmë përsëri dhe e vendosim në qeska prej pëlhure (beze).

Ruhet në vende të thata dhe të freskëta.
Trahana me kos
Për 1 kg miell përdoren dy gota kos dhe një lugë e gjysmë gjelle me kos.

Procesi i përgatitjes është i njëjtë si përgatitja e trahanasë me qumësht.
Trahana me Domate
Dy gota me lëng domatesh të shtrydhura, dy lugë gjelle gjalpë, një lugë e gjysmë gjelle kripë.

Edhe kjo recetë përgatitet si trahanja me qumësht, në këtë rast në vend të qumështit hidhet lëngu idomateve.
Përgatitja e Trahanasë si Supë
(Përbërësit e Recetës më poshtë janë për 4-5 persona)

6 lugë gjelle trahana

2 lugë gjelle vaj ulliri

Djathë i thërrmuar

Gjysmë filxhan çaji me shëllirë djathi

Një litër ujë

Në një tenxhere hedhim vajin e ullirit, shtojmë trahananë dhe e skuqim lehtë.

Shtojmë ujin e vluar dhe vazhdojmë ta trazojmë me telin e kuzhinës  që të mos krijohen kokërriza.

Shtojmë djathin e thërmuarr, shëllirën dhe nëse duhet edhe pak kripë.

E lëmë të zjejë rreth 10 minuta. Serviret e ngrohtë./AgroWeb.org

Nëse ka një kërkesë drejt nënave apo gjysheve për të gatuar diçka të mirë e të shijshme, padyshim në krye të listës së gatimeve shqiptare janë petullat.

Vështirë t’u rezistosh! Të ngrohta, me pak mjaltë, sheqer pluhur a kanellë, reçel apo djathë. Por edhe pa i shoqëruar fare, me asgjë, shija e tyre e plotë të përfshin tërësisht.

Fantastike për mëngjes dhe shoqëruese të këndshme për drekë, petullat mbeten një nga gatimet speciale jo vetëm për familjen  por edhe miqtë e të afërmit

AgroWeb.org sugjeron më poshtë një recetë të lehtë dhe të shpejtë për përgatitjen e petullave gënjeshtare në shtëpi. Një mënyrë fantastike për t’i shijuar me familjen a me miqtë.

Quhen gënjeshtare sepse janë të fryra nga jashtë dhe bosh nga brenda. E megjithatë, shija e tyre është fantastike.

Petullat gënjeshtare janë traditë e zonës së Korçës dhe rrethinave të saj.

Dikur gjyshet i gatuanin ato mëngjeseve dhe i shërbenin të ngrohta për nipërit e mbesat teksa gjithë shtëpia kënaqej me shijen e tyre të mrekullueshme.
Përgatitja e Petullave Gënjeshtare në Shtëpi
Përbërësit
500 gr miell gruri

2 kokrra vezë të freskëta

1 gotë e gjysmë kos

Dy lugë kafeje me sodë

Kripë
Përgatitja
Në një tas të madh shtojmë miellin, sodën dhe kripën.

Krijojmë një gropëz të vogël në mes dhe aty shtojmë dy vezët dhe kosin.

I përziejmë të gjithë përbërësit dhe punojmë brumin me dorë derisa të krijohet një masë e njëtrajtshme dhe homogjene.

Pasi brumi është gati, AgroWeb.org ju sugjeron ta lini të pushojë përreth një orë.

Më pas, brumin e ndajmë në dy pjesë të barabarta dhe secilën prej pjesëve e hapim në një petë me trashësi rreth 1 centimetër.

Petën e presim në katrore, rrethore ose trekëndore të vogla me madhësi nga 5-6 centimetra.

Vendosim tiganin në zjarr dhe hedhim vajin, pasi ky i fundit të jetë ngrohur nisim skuqjen e petullave./AgroWeb

Është koha perfekte kur amvisat shqiptare nisin të përgatisin zahiretë e dimrit.

Bëhet fjalë për një proces përgatitjeje dhe ruajtje e ushqimeve tradicionale të destinuara për konsum për të dimrin por edhe stinuet e tjera .

Gjatë kësaj kohe, në shumë zona të Shqipërisë, gratë dhe gjyshet nisin të përgatisin tushitë, trahananë, petkat, mishin e thatë apo frutat dhe perimet e thata siç janë fiqtë, mollët, rrushi, kajsitë, kumbullat, domatet dhe specat.

Së fundmi, amvisat shqiptare po praktikojnë një recetë të re, të cilën AgroWeb.org e sjell më poshtë: bamjet e thata, të cilat janë të shijshme dhe plot me vlera ushqyese.

Tharja e bamjeve është një proces i thjeshtë

Mënyra 1

Mjafton të keni një furrë me temperaturë 60 gradë celcius. Lajini, hiqini pjesën e kurorës dhe prijini diagonalisht në copëza të vogla.

Më pas, AgroWeb.org ju udhëzon t’i vendosni një e nga një mbi një letër gatimi dhe futini në furrë për t’i tharë nga 16 deri në 20 orë.

Periudha e tharjes së bamjes ndikohet edhe nga qarkullimi i ajrit, ndaj rekomandohet përdorimi i një freskuese në drejtim të derës së hapur të furrës.

Mënyra 2

Bamjet shpëlahen me ujë të bollshëm e të ftohtë dhe më pas të thahen me kujdes me letër kuzhine.

Më pas ato duhen prerë në gjysmë, sepse në këtë mënyrë mund të thahen më shpejt.

Pasi i keni prerë në dysh, bamjet duhet t’i vendosni në një zgarë druri ose metalike të mbështjellë me një napë të hollë dhe të pastër.

Zgara duhet vendosur në një vend të atillë që të mundësojë qarkullimin e pandërprerë të ajrit nga poshtë dhe lart.

AgroWeb.org këshillon t’i mbuloni me një napë tjetër të pastër e të hollë që të parandaloni insektet.

Zgara e drunjtë ose metalike duhet vendosur në ambient të jashtëm e të ndriçuar mirë nga dielli për gjatë gjithë ditës.

Bamjet nuk duhen mbajtur në hije sepse do të prishen.

Në mbrëmje, zgarën mund ta fusni brenda që të parandaloni dëmin e vesës.

Për tre ditë me rradhë, bamjet duhet t’i nxirrni në diell që në mëngjes që të thahen në mënyrë të njëtrajtshme, rekomandon AgroWeb.org.

Ato konsiderohen të thara në momentin që lëkura e jashtme forcohet dhe tuli nuk nxjerr asnjë lëng pas shtrydhjes me gishta.

Bamjet e thara duhen mbajtur në qese të mbyllura ose në enë qelqi të mbuluara mirë me kapak.

Ato mund t’i mbani në frigorifer për disa muaj ose në ngrirje për deri në 3 vjet.

Vlerat shëndetësore të bamjes së thatë

Bamja e thatë ofron një sërë vlerash ushqimore.

Ajo përmban sasi domethënëse të acidit folik dhe vitaminës B6.

Në 15 gramë bamjesh të thata gjenden 3.3 gramë fibër dietike e cila ndihmon sistemin tretës dhe lëvizjen e zorrës së trashë duke parandaluar kostipacionin dhe diarenë.

Bamja e thatë është plot e për plot me vitamina A dhe C.

Në një sasi prej 15 gramësh bamjesh të thata gjenden 97 përqind e dozës së rekomanduar ditore të vitaminës A e cila i bën mirë lëkurës dhe qelizave të kockave./AgroWeb.org

Është koha perfekte për një byrek me kungull veror, të cilët, të freskët sapo kanë dalë në treg.

Tradita shqiptare e përgatitjes së byrekëve është unike në botë, aq sa kuzhina shqiptare identifikohet me recetën e tij.

Askush nuk i reziston dot byrekut shqiptar. Menjëherë sapo del nga furra ai mbledh gjithë shtëpinë rreth tij.

I shijshëm dhe i kombinuar me mbushje të ndryshme, me djathë e me qumësht, me hithra a lakra të egra, me qepë e domate apo preshë, të gjitha mënyrat e gatimit të tij janë të mrekullueshme.

Por ka dhe një tjetër recetë, shumë familjare dhe shumë të dashur në tryezat shqiptare: Byreku me Kungull.

Shija e tij është fantastike pikërisht në këtë kohë, kur kungujt e freskët, të verdhë të sapo mbledhur nga zona të ndryshme të Shqipërisë kanë mbushur tregjet plot e për plot.

Byreku me kungull veror përgatitet i kripur dhe i ëmbël. AgroWeb.org sjell më poshtë versionin e ëmbël të kësaj recete.

Përgatitja e Byrekut me Kungull 

Përbërësit:

700-800 gr tul i kungullit veror

500 gr Miell

250 ml Ujë

100 gr sheqer (sasia e sheqerit hidhet sipas preferencës)

Vaj Ulliri

Pak gjalpë fshati

Sodë Buke

Një gotë qumësht

Një kokërr vezë

Përgatitja e brumit dhe mbushjes me kungull 

Si fillim, përgatisim brumin, duke hedhur në një tas të madh miellin.

Pasi bëjmë një gropë në mesin e miellit hedhim kripën, sodën dhe i përzjejmë me dorë ndërsa nisim të shtojmë ujë të vakët derisa brumi të krijohet në një masë të butë dhe të përshtatshme për t’u hapur në formën e petës.

Brumin e përftuar e mbulojmë me një pecetë të pastër dhe e lëmë përreth gjysmë ore që të fryhet ndërsa nisim përgatitjen e harxheve.

Për përgatitjen e kungullit, pasi e kemi prerë në copa mesatare i hedhim në një tenxhere me ujë në mënyrë që të zjejë.

Sapo copat e kungullit të jenë zbutur. Kullojmë ujin dhe i shtypim derisa të marrin formën e puresë.

Më pas, në një tenxhere hedhim kungullin pure, vezën, sheqerin, një lugë gjalpë fshati dhe gotën e qumështit.

I vendosim në zjarr për 8-10 minuta derisa të krijojmë një masë të njëtrajtshme, jo të lëngshme.

Përgatitja e  Byrekut 

Pasi e përgatisim mbushjen me kungull, e lëmë të ftohet. Gjatë kësaj kohe brumi është gati për t’u punuar. Brumin e ndajmë në 10 kuleçë të vegjël dhe nisim hapjen e petave.

Në tepsinë e lyer me vaj ulliri, shtrojmë tre petat e para duke u hedhur secilës nga disa pika vaj ulliri.

Më pas shtrojmë pjesën e parë të mbushjes me kungull. (Masën e kungullit e planifikojmë të ndarë për tre shtresa)

Vijojmë me shtrimin e dy petave të tjera dhe më pas hedhim sërish një pjesë të mbushjes së kungullit.

Pas kësaj, sërish shtrojmë dy peta të tjera duke i spërkatur gjithmonë me disa pika vaj ulliri.

Hedhim dhe pjesën tjetër të mbushjes dhe vijojmë shtrimin e dy petave të tjera.

Hedhim edhe pjesën tjetër të mbushjes së kungullit dhe më pas shtrojmë tre petat e fundit duke u sërish disa pika vaj ulliri.

Byrekun e pjekim në furrë në 180 gradë për 20-30 minuta deri sa të marrë pjekjen e duhur.

Në fund të përgatitjes, pasi byreku është pjekur e nxjerrim nga furra dhe e lyejmë me një lugë gjalpë fshati./AgroWeb.org

Supa është një ushqim ideal për të gjitha stinët.

Në AgroWeb.org keni gjetur receta të ndryshme për supa të shijshme që mund të konsumohen në drekë ose në darkë, duke ju lejuar të merrni pak kalori por shumë ushqyes dhe vitamina.

Nëse ju pëlqejnë supat, atëherë me siguri do t’ju pëlqejë edhe kjo recetë.

Supa në këtë recetë të AgroWeb.org përmban disa prej produkteve më të shëndetshme për ju dhe është e përshtatshme edhe për ata që i janë nënshtruar një regjimi të rreptë ushqimor.

Supa e Domates në Kushtet e Shtëpisë
Përbërësit
500 gramë domate të freskëta

Vaj ulliri

1 karrotë

2 speca të gjelbër

2 thelpinj hudhra të grira hollë

2 qepë mesatare të grira

Borzilok të freskët

Pak spec djegës

kripë

1 litër lëng pule me pak kripë
Udhëzimet
Ndizeni furrën në 200 gradë.

Ndajini domatet në gjysmë dhe vendosini mbi një letër pjekjeje. Hidhni sipër tyre një lugë me vaj ulliri.

Palosini cepat e shtresës së letrës së pjekjes që të shmangni derdhjen e lëngjeve dhe futeni në furrë për 20 minuta.

Më pas, AgroWeb.org ju udhëzon të kaurdisni karrotat dhe specat një një tigan të vogël me vaj ulliri. Kaurdisini deri sa të zbuten ose për 10-15 minuta.

Shtoni hudhrën dhe qepën e grirë hollë. Uleni temperaturën dhe vazhdoni kaurdisjen edhe për 4 minuta të tjera.

Hiqini domatet nga furra dhe lërini të ftohen për 15 minuta. Qërojini dhe hidhini lëkurat. Nëse dëshironi mund t’i kaloni domatet në rende që të hiqni farat.

Më pas, AgroWeb.org ju udhëzon të shtoni të gjithë përbërësit në një mikser, përveç lëngut të pulës dhe përziejini deri sa të marrin formën e puresë.

Përzijeni atë me lëngun e pulës dhe ziejini së bashku për 15-20 minuta.  Mue pas spërkateni me borzilok të grirë hollë, spec djegës apo me erëza të tjera sipas preferencës.

Shoqërohet me bukë të thekur apo byrekë shtëpie, sallata të freskëta të stinës apo perime të pjekura gjithashtu./AgroWeb.org

Kjo recetë që gatuhet shpesh në shtëpitë tona është një nga ato ushqime që shijohet tepër. Musakaja me patate është një pjatë plot ushqyes dhe kalorike, të cilën familjarët tuaj do ta duan.

Ja përbërësit: 1 kg patate; 500 gr mish i grirë; 6 kokrra qepë (mesatare); 4 filxhanë kafeje vaj ulliri; 5 kokrra domate (ose 1 lugë gjelle salcë); kripë; piper
gjethe dafine; 1 lugë gjelle gjalpë; 1 lugë gjelle miell; 1 gotë çaji qumësht; 1 vezë; djathë kaçkavall.

Receta dhe përgatitja:

Fillimisht qëroni patatet. I lani dhe i prisni në feta të rrumbullakëta, jo shumë të trasha. Patatet ziejini për disa minuta, por me kujdes që të ruajnë formën.
Prisni qepët në formë gjysmë rrethi dhe i skuqni në zjarr të avashtë, në mënyrë që të mos digjen.

Pastaj hidhni dhe domatet e qëruara në copa kubike, pak salcë dhe mishin e grirë dhe vazhdoni t’i përzieni. Përzierjes i shtoni kripë, piper dhe fletët e dafinës. Shtroni në tavë një shtesë me patatet e ziera dhe hidhni një pjesë të gjellës së përgatitur.

Pastaj vendosni dhe një shtresë tjetër me patate dhe pjesën e ngelur të qepës dhe shtresën e fundit me patate. Skuqni miellin me gjalpë, shuajeni me qumësht, përzijeni mirë derisa të marrë valë.

Hidhni pak kripë dhe lëreni masën që të ntrashet. Hiqeni nga zjarri dhe e lëreni të ftohet pak dhe përziejeni me vezë. Beshamelin e përgatitur e vendosni mbi musaka. Tavën vendoseni në furrë për t’u pjekur për 30 minuta. Ju bëftë mirë!/korrieri

Mmmm! Kjo recetë e përgatitjes së patateve realizohet në pak minuta dhe ka një shije për tu patur zili! Qumështi dhe gjalpi do t’i japin kësaj recete, shijen që ju amvisa meritoni!

Ja përbërësit: 2 gota qumësht; 4 kokrra patate (të prera në feta të holla); 1 pako gjalpë; kripë; rozmarinë; 100 gr djathë kaçkavall.

Receta dhe përgatitja:

Fillimisht merrni një tavë dhe e lyeni me pak gjalpë. Qëroni patatet dhe i shtroni me kujdes. Sipër i shtoni pak kripë dhe qumështin.

Pastaj shtoni rozmarinën dhe djathin kaçkavall të prerë në pjesë të vogla. Në fund shtoni pak gjalpë Lufra në të gjithë tavën.

E fusni në furrë për 1 orë, në temperaturë 120 gradë. Pasi te jete gati e nxirrni nga furra dhe shijojeni! Ju befte mire!/korrieri