Histori

Italiania që po trondit historinë. Flamuri dhe simbolet e Skënderbeut në kishën e famshme të Venecias. Por jo vetëm kaq…

Leave a Comment / Aktualitet, Bota, Histori, Lajmi i fundit / Aurora / July 25, 2017

[sgmb id=”1″]

Një flamur që valëvitet në një nga nga tre harqet e tavanit që fsheh historitë biblike të Esterit dhe Mardocheos, paraqet një shqiponjë të zezë mbi sfondin e kuq dhe është lexuar deri më sot si një flamur hasburgian. Në fakt flamuri hasburgian nuk ka pasur kurrë një sfond të kuq, por të hapur.

Në numrin CXCVIII, seria e tretë 10/II (2011) në revistën prestigjioze të shkencës letërsisë dhe artit është botuar një artikull i Lucia Nadin me titullin “Propozimet e rileximeve të pikturës së Paolo Veronezes në Shën Sebastian në Venecia:Skënderbeg atleta Cristi dhe kisha e Shqipërisë”.

Artikulli, precizon autorja, është vetëm një parashtrim studimesh që ka në dorë dhe që synojnë të vendosin Shqipërinë një vend të veçantë në artin e mrekullueshëm në Venecia:kisha e Shën Sebastianit, që ndodhet në lagjen Dorsoduro, shumë e famshme si një kishë autoriale:nuk është tjetër veç një shembull shumë i rrallë kishe ku pjesa dekorative mban emrin e një artisti të vetëm:Paolo Caliari, veronez, një ndër interpretuesit më të mëdhenj të pikturës veneciane të viteve 1500.

Kjo kishë është një vend simbolik, një monument i madh i Rilindjes, me famë ndërkombëtare, dhe e njohur si tempulli i artistit ku ai dëshiroi dhe të varroset. Për fat të keq një sërë afreskesh të tij me kalimin e kohës u shkatërruan.

Pikturat e veronezit, në tavanin e sakristisë, muret dhe gjithë zbukurimet e tjera u realizuan në një hark kohor mes 1555 dhe 1565. I gjithë cikli celebron në fakt triumfin e Besimit/Kishës/Virgjëreshës Mari nëpërmjet tregimit ekzemplar të martirit të tyre Shën Sebastianit.

Një flamur që valëvitet në një nga tre ovalet e tavanit, në të cilën rievokohen historitë biblike të Esterit dhe Mardokeut, ku paraqitet një shqiponjë e zezë mbi një sfond të kuq dhe ky është lexuar si një flamur hasburgian.

Në fakt flamuri hasburgian nuk ka pasur kurrë një sfond të kuq por të hapur.

Propozimi i Lucia Nadin është gjithçka tjetër dhe bazohet dhe në studimet e saj mbi emigrimin shqiptar në tokën veneciane në gjysmën e dytë të 1400-ës, për shkak të ngjarjeve të mëdha që përshkruan Ballkanin dhe që shënuan emigrime masive pas vdekjes së Skënderbeut dhe pas vendosjes së paqes me turqit në vitin 1479, në vazhdim të dy pushtimeve të tmerrshme që pësuan Shkodra dhe Drivasti nga 1474 në 1478.

Studiuesja, docente e Letërsisë Italiane në Universitetin shtetëror në Tiranë, duke u nisur nga data e flamurit në tavanin e kishës, që thërret flamurin e Skënderbeut, i përshkruar nga Marin Barleti dhe i konfirmuar nga Konica në vitin 1908 dhe më pas me rastin e pavarësisë shqiptare në 1912:shqiponja dykrenore në sfondin e kuq.

Nadin i lexon në mënyrë metaforike aventurat e Moardocheos, që lufton për shpëtimin e popullit ebraik, ngjarje që sipas saj i vishen atyre të Gjergj Kastriotit. Ndaj ajo analizon se gjithë kremtimi i shën Sebastianit, një mënyrë krejt e panjohur për traditën veneciane, është paraqitur jo si shenjti i mrekullive, por si Miles Cristi, që përballon Diokleziani, persekutorin e madh të të krishterëve, dhe që shkon në martirizimin e sigurt, për triumfin e Kishës.

Në Shën Sebastian, Miles Cristi, përfaqëson në mënyrë metaforike në këtë rast Gjergj Kastriot Skënderbeun, i cili u cilësua nga papë të ndryshëm si Atleta Cristi, mbrojtësi i krishtërimit perëndimor.

Koka e dhisë

Në tavanin e kishës do dallosh dhe kokën e një dhie: që në fakt ka qenë një nga kafshët mesjetare, simbol i largpamësisë së Krishtit.

Përkrenarja e Skënderbeut ndodhet në Vienë në Kunsthistorisches Museum. Koka e dhisë dihet që ishte pjesë zbukurimi e përkrenares së Skënderbeut që u bë mbret i popullit të tij i ndjekur nga kryqëzimet e papa Piut II dhe që mbaroi tragjikisht me vdekjen e papës në Ankona.

Pra bëhet fjalë për një simbol tjetër Kastriot, pra shqiptar.

Në martirizimin e Shën Sebastianit që pasqyrohet aq bujshëm në kanavacat e prezbiterit autorja nuk bën gjë tjetër veç lexon martirizimin e gjithë kishës së Shqipërisë, dhe një personazh specifik që paraqet një veshje me shqiponjën dykrenore kurorëzuar me historinë e familjes së Ëngjëllorëve, që njihet në histori në vitet 50 të këtij shekulli dhe që u nderuan me Urdhrina kavaleresk të San Giorgios, një familje që u impenjua me një guxim të jashtëzakonshëm për të kujtuar memorien historike të Shqipërisë.

Në fakt jemi në pritje të veprës kompete të Luçia Nadin mbi kishën e Shën Sebastianit për të zbuluar një faqe të rëndësishme të historisë shqiptare dhe një vend në artin mesjetar për më tepër që bëhet fjalë për një nga veprat e një prej piktorëve më të mëdhenj evropianë të të gjitha kohërave:Paolo Veronezen.

Dëshirojmë të kujtojmë në fund të këtij shkrimi, zbulimin e jashtëzakonshëm të Lucia Nadin mbi Statuset e Shkodrës, të rekuperuara nga studiuesja pas 7 shekujsh nga biblioteka e Museo Correr në Venecia. Një kontribut i jashtëzakonshëm i studiueses italiane për historinë e Shqipërisë.

Italiania që po trondit historinë. Flamuri dhe simbolet e Skënderbeut në kishën e famshme të Venecias. Por jo vetëm kaq… Read More »

Drama e policit në luftë me kancerin: Shteti më ka harruar. Ku të mbytem? T’i vë flakën vetes?!

Leave a Comment / Aktualitet, Histori / Aurora / July 21, 2017

[sgmb id=”1″]

Çfarë duan këta, që të më dëgjojnë? Të hipi në majë të vinçit? T’i vë flakën vetes? Ku të shkoj të mbytem? Jam i harruar. I shkelur me këmbë. Jam i persekutuar”.

I kapluar nga dëshpërimi dhe pafuqia për të ndryshuar rrethanat në të cilat ndodhet, Petrit Nelaj bën thirrje publike për ndihmë, shkruan “Panorama”.

Është nga Vlora, 60 vjeç, dhe prej 10 vitesh punon në Policinë e Burgjeve, si inspektor në togën e shoqërimit të paraburgimit të këtij qyteti. Një vit e gjysmë më parë, Petriti është operuar nga një tumor në fshikëzën e urinës.

Tashmë ai e ka të pamundur të përballojë shpenzimet e kimioterapisë. Medikamenti që duhet të injektojë në trup, katër herë në muaj, kushton 120 euro për çdo seancë. Petritin e takuam pak orë pasi kishte bërë seancën e radhës në repartin e Urologjisë te spitali “Nënë Tereza”. Këtë radhë, ardhja e tij në Tiranë dhe shpenzimet e seancës janë mbuluar nga një biznesmen nga Vlora.

“Një njeri me zemër të madhe”, thotë Petriti dhe sakaq shpreh shqetësimin se ku do të gjejë paratë për seancën e radhës. “Është një mjekim që zgjat gjithë jetën. Duhet ta vazhdoj se në të kundërt më shfaqet kanceri prapë”.

Ai thotë se medikamentin e ka siguruar privatisht dhe se nuk ka marrë asnjë ndihmë nga shteti, ndonëse prej vitesh paguan kontribute shëndetësore.

Gjatë një interviste për gazetën “Panorama”, 60-vjeçari rrëfen gjithë peripecitë e sigurimit të parave për kimioterapinë, nga overdraftet dhe kredia në bankë e deri te nxjerrja e shtëpisë në shitje dhe në përfundim, apelin e tij për ndihmë.

Z. Petrit, kur nisën problemet tuaja me shëndetin?

Kam një vit e gjysmë që jam operuar. Kam bërë operacion kirurgjikal për një tumor në fshikëzën e urinës. Nga analizat, skanerët që kam bërë, më ka dalë problem edhe në prostatë. Sipas biopsisë, problemi im është i gradës së lartë. Gjatë kësaj kohe u përpoqa për të bërë gjilpërën kimio, siç më është dhënë nga doktorët. Mjekët Mustafa Xhanin dhe kirurgun Rezart Xhani i falënderoj me gjithë shpirt, por te reparti i Urologjisë te “Nënë Tereza”, gjilpëra që më duhet mua nuk mbulohet nga spitali. Nuk rimbursohet nga spitali. Në farmacitë e lira është një variant tjetër, por jo fiks gjilpëra që dua unë. Unë munda ta gjej përmes vëllait në Greqi, në spitalin e Athinës, në Greqi. Deri tani kam bërë 13 copë. I kam mbuluar me shpenzimet e mia të gjitha. Shteti mua nuk më ka garantuar asnjë gjë. As spitali, asnjë gjë. As institucionet shtetërore nga të cilat unë varem, që nga Ministria e Drejtësisë, që duhet të më mbulojë me fond ekstra për sëmundjet e rënda. As nga Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve, e cila nuk më ka dhënë as një gjilpërë të vetme.

Ku keni trokitur për shqetësimin tuaj dhe ç’përgjigje keni marrë?

Kam trokitur në Drejtorinë e Përgjithshme të Burgjeve, që kur ishte Artur Zoto, i cili sot është i proceduar penalisht për abuzime. Kam vajtur në Ministrinë e Drejtësisë, jam përballur me ministrin Vasili. Ma ka lënë përgjigjen në dilemë edhe në një program televiziv “Njerëz në fokus” në TV News24. Tha që ka të drejtë, është shumë e drejtë, do përpiqemi t’i sigurojmë gjilpërën. Edhe nëse nuk sigurojmë dot gjilpërën, do të përpiqemi të sigurojmë një fond ekstra për këto sëmundje. Të mbulohet dhe jashtë shtetit. Të gjitha këto ranë në vesh të shurdhër. Nuk më ndihmuan dhe nuk më kthyen asnjë lloj përgjigjeje. Kjo është çudia, pse nuk më përgjigjen? Unë jam me kontribute të rregullta shëndetësore. Duhet përfituar rimbursim. Ose të më japin para, ose të më gjejnë gjilpërën. Drejtori i tanishëm i Burgjeve, Arjan Hoxha, më ka pritur. Më ka dhënë shpresë, por deri tani nuk kam marrë gjë. Falënderoj dhe kryetarin e Sindikatës së Policisë së Burgjeve, i cili më ka premtuar ndihmë.

Sa është kostoja e medikamentit që ju duhet të injektoni?

Në muaj duhet të bëj katër gjilpëra, që në total bëjnë 520 euro. Një gjilpërë bën 120 euro. Po heq bukën e fëmijëve. Vajzës i humbi viti. Nuk kisha para t’i paguaja tarifën e shkollës. Iu dogjën provimet. Përveç gjilpërës, kam edhe 50 euro kosto për vizita dhe ilaçe të tjera në muaj. Nga ana tjetër, 220 euro në muaj i paguaj kredi.

Si e keni përballuar deri tani blerjen e këtij medikamenti?

Unë po lyp. E kam përballuar me overdrafte në bankë. Kam dy overdrafte dhe një kredi. Sot që erdha në Tiranë, më është mundësuar gjilpëra, analizat dhe të tjerat nga një biznesmen i Vlorës. Një njeri me zemër dhe shpirt të madh. Edhe Avokatin e Popullit e kam lajmëruar. Kam dhe katër gjilpëra. Nuk e di kush do m’i sigurojë mua këto katër gjilpëra. Bëj dy muaj pushim dhe marr katër të tjera. Pastaj marr nga dy vit për vit. Është një mjekim që zgjat gjithë jetën. Duhet ta vazhdoj gjithë jetën, se në të kundërt më shfaqet kanceri prapë. Shteti nuk më ka dhënë asgjë. Institucioni më ka dhënë vetëm 500 mijë lekë të vjetra në fillim të vitit. Fond tjetër nuk kanë ata. Më shumë mundet të bëjë Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve dhe Ministria e Drejtësisë.

Sa vjet keni i punësuar?

Kam 14 vjet me uniformë veshur. Katër vjet në Polici të Shtetit. Jam plagosur dy heë në krye të detyrës. Një herë jam plagosur në vitin 1998. Kam qenë bodigard i shefit të krimeve të asaj kohe, Ilir Ngresi. U largova nga detyra se isha i kërcënuar nga bandat e kohës, ndërkohë që Ngresi u vra nga bandat. Pas njëfarë kohe kam qenë polic sigurie në Gjykatën e Apelit Vlorë dhe më pas kam kaluar në Drejtorinë e Burgjeve. Plagosja e dytë ka qenë në vitin 2002, në gusht, mora dy plumba në trup gjatë një vjedhjeje të armatosur të një banke në Vlorë.

A jeni ndihmuar në atë kohë?

Asnjë gjë nga shteti. Gjithçka e kam mbuluar vetë. Pas plagosjes kam ndenjur nga 8-9 ditë në spital. Më tej kalova në Policinë e Burgjeve, në vitin 2008 dhe deri më tani. Jam inspektor në Policinë e Vlorës. Institucioni mbase nuk e ka mundësinë direkt të më garantojë mua një fond, por e ka Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve. E ka Ministria e Drejtësisë. Këtu ka munguar dëshira. Ka munguar kërkesa zyrtare. Nëse nuk më sigurohet gjilpëra, më jep ta blej. Kam një muaj që kam nxjerrë shtëpinë në shitje. Nuk kam si ta përballoj. Të gjitha ilaçet, medikamentet i blej privatisht. Shteti nuk më ka rimbursuar asnjë gjë fare. Jam i harruar. I shkelur me këmbë. Jam i persekutuar në detyrë. Kam skaner në punë. Mua ai skaneri më bën gropën. Nuk më lënë ta shmang. Jam i detyruar të kaloj, për shkak të rregullores së institucionit të burgut.

Cilat janë të ardhurat e familjes suaj?

Të ardhurat janë vetëm paga ime. 420 mijë lekë të vjetër. Çfarë të bëj me ato lekë? Do mbaj fëmijët, do paguaj kredinë në bankë, do blej gjilpërën, apo do vij në Tiranë? Unë blej dhe rrobat e uniformës, stemat e emblemat. I blejmë vetë me lekë. Më ka mbetur që të vetëflijohem. Jam në një depresion të paparë. Kam arritur në një stres që them “ku të vete”. Unë nuk pushoj derisa të më jepet e drejta. Kontributet që më mbajnë mua ku shkojë? Ku shkojnë paratë e mia? Unë për këtë rast e dua. Nuk më duhen kur të vdes. Unë i vdekur jam. Të kap ndonjë vinç apo të blej ndonjë litër benzinë? E di që nuk do dëmtoj njeri, dënim do t’ia bëj vetes dhe fëmijëve të mi, po nuk kam ç’bëj.

E përballoni dot punën në gjendjen shëndetësore në të cilën jeni?

Dua s’dua do ta përballoj sepse ku do vete? Po s’vajta dhe në punë, ku do vete? Unë punoj 12-orarësh. Ndihmën më të madhe në orarin e punës ma japin kolegët, që ma lehtë- sojnë dhe për këtë i falënderoj.

Cili është apeli juaj?

Çfarë duan këta që të më dëgjojnë? Të hipi në majë të vinçit? T’i vë flakën vetes? Ku të shkoj të mbytem? Unë dua që Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve dhe Ministria e Drejtësisë të më japë një fond, tre deri në katër paga, që të mbuloj gjilpërat. Apelin më të fortë e kam për Kryeministrin Edi Rama. Meqë po bën këtë koalicionin me popullin. Ja, unë jam këtu, katërmbëdhjetë vjet i veshur dhe s’po përfitoj asnjë gjë. I bën thirrje kryeministrit të vendit, Edi Rama, me shpresë të madhe te Zoti, që pasi të dëgjojë historinë time, do vërë diçka në lëvizje. Unë jam konsumuar në të gjitha institucionet. Nuk kam ku vete më. Vetëm kryeministri më ka mbetur dhe fati i Zotit.

Drama e policit në luftë me kancerin: Shteti më ka harruar. Ku të mbytem? T’i vë flakën vetes?! Read More »

Xhihadistja shqiptare një terrroriste e rrezikshme në Siri, por babai tregon të vërtetën e dhimbshme.

Leave a Comment / Aktualitet, Histori, Kronike e zeze / Aurora / July 20, 2017

[sgmb id=”1″]

U fol shumë për Lavdrim Muhaxherin, xhihadistin kosovar, por tani vëmendje po i jepet edhe Qamile Tahirit.

Kjo, e dyta sikundër Muhaxheri, nga mediat e huaja po konsiderohet si një nga luftëtaret kryesore në organizatën terroriste ISIS.

Por, këtyre pohimeve të fundit të gazetës ruse Sputnik, nuk iu zë besë Hamzë Ramadani, babai i saj që me çdo kusht e do të bijën 26 vjecare të kthyer në Kosovë.

Xhihadistja shqiptare një terrroriste e rrezikshme në Siri, por babai tregon të vërtetën e dhimbshme. Read More »

Babai i tetovarit të mbytur në Vlorë tregon si e mësoi lajmin e kobshëm dhe aktin e madh të Benjaminit!

Leave a Comment / Aktualitet, Histori, Lajmi i fundit / Aurora / July 20, 2017

[sgmb id=”1″]

Ishte hera e parë që kishte ardhur në Shqipëri. Kishte vendosur disa ditë të qëndronte në Vlorë e madje dita fatale e jetës së tij ishte dita e parë që ai hynte në det në vendin tonë. Ishte bërë 24 vjeç, por kishte punuar dhe madje edhe nisur fakultetin me pak vonesë pasi i ishte dashur të punonte, shkruan sot Shekulli

Kishte marrë të fejuarën dhe kishte vendosur të kalonte nëpër Shqipërinë që e duan dhe e deshi aq shumë dhe më pas të kalonte nëpër Tiranë, e nga aty sërish në punë dhe më pas edhe në vitin e dytë fakultet… Por nuk qe e thënë! Jeta e tij u nda në mes në një forma që ai në fakt e kishte bindur dhe mësuar veten? të jetë në ndihmë të të tjerëve! Ky është përfundimi që të jepet të mendosh kur dëgjon pas telefonit zërin që dridhet të një burri që sapo ka mbuluar me dhe` të birin e tij, të nisë bisedën:

“Së pari, më lejoni tu shpreh ngushëllime familjes së dy vajzave nga Vlora!”. Duket i dorëzuar në fatkeqësinë që do ta mundë, por ai dhe kushdo që dëgjoi për aktin e tij, s`mund të mos i thotë njëherë të vetme: Faleminderit Benjamin!

Biseda

Fadil Ferati është i ati i Benjaminit, djalit që mesditën e së shtunës hyri në Zvërnec të shpëtonte dy gra por nuk ia arriti dot të shpëtonte ato e as veten e vet. Familja e tij, na thotë Fadili, e kanë mësuar ngjarjen nga e fejuara e tij, e cila edhe pse kanë kaluar 5 ditë nga ajo ngjarje e tmerrshme për të dhe jetën e saj, nuk është në gjendje të shpjegojë se çfarë ka ndodhur përveç se atij momenti që nuk ka mundur të shquajë më mbi ujë Benjaminin e saj. Ajo ka mundur të tregojë se pasi është kthyer në breg që ka sjell njërën grua është futur të kapë tjetrën. E ka parë diku për rreth 10 minuta, për të mos e parë më…

Fadil Ferati flet dhe i dridhet zëri. E ka të vështirë edhe pse e di që duhet të ndjehet krenar për aktin e të birit që nuk rron ma. Ai shton: Benjamini ishte ashtu siç edhe iku. I madh dhe i pastër në shpirt. I gatshëm të bëjë gjithçka për tjetrin. Gjithmonë ka qenë kështu…” e zëri nis ta “tradhtojë” nga pas telefonit, por që do të flasë, do të thotë disa gjëra për birin e tij, që e ka përcjellë për në banesën e fundit.

Burri nga Tetova e Maqedonisë duket se ndjen të njëjtën dhimbje për familjet e viktimave që nuk arriti dot të shpëtonte biri i tij. “Fatkeqësi e madhe për ata dhe për mua! Ndjej dhembje të thellë për ta dhe ju shpreh ngushëllime të sinqerta! Qenka hall i madh!”.

Në fakt, ai nuk di të ndalojë për asnjë moment të analizojë përsenë e aktit të djalit të tij, i cili, pasi ka nxjerrë njërën grua të mbytur në breg, e cila fatkeqësisht nuk mundi të mbijetonte, hyri në thellësi të kapte tjetrën, në një thellësi të papërcaktuar, pasi valët kishin qenë të çmendura në atë zonë ku ishte vendosur për herë të parë në Shqipëri Benjamini bashkë me dashurinë e jetës së tij! E nëse ndalon ta pyesësh se kush ishte djali i tij, Fadili tregon se ai ishte në Fakultet dhe kishte mbaruar vitin e parë. E kishte nisur me pak vonesë, pasi Benjanimin punonte në Bosnje. Madje edhe kur ka ardhur në Shqipëri ai kishte ardhur direkt nga puna dhe kishte vendosur të rrinte pak ditë në bregdet.

“Ishte hera e parë që ai vinte në Shqipëri. Ishte vetëm me të fejuarën. Erdhi në Vlorë një ditë më parë dhe ka qenë dita e parë në det, dita e tragjedisë! Ai ka punuar shumë dhe tashmë ishte edhe në shkollë e ndaj nuk kishte qenë po unë kam miq dhe dashamirës pafund në Shqipëri. Ne e kemi patur dhe e kemi gjithnjë ëndërr Shqipërinë tonë!”

I ati i Benjaminit tregon se lajmi i keq përhapet shpejt, ashtu siç edhe u mor vesh fundi tragjik i djalit të tij. “E fejuara na telefonoi. E morëm vesh nga ajo por ajo ende nuk e ka marrë veten. Është e traumatizuar edhe ende nuk e kemi kuptuar krejtësisht se si ndodhi, por tashmë çfarë rëndësia ka. Benjamini nuk është më po la një vepër të mirë. Për vepra të tilla u mësua gjithnjë në jetë dhe ashtu bëri!”

Fadili e ka të vështirë ta vazhdojë bisedën por sërish në mbyllje nuk harron të sjellë në mendje fatkeqësinë e përbashkët me familjet e dy viktimave që nuk mundi tua shpëtonte jetën djali i tij!

E shtunë, 15 korrik!

Ndërsa Vlora kishte pësuar një tronditje të fortë orëve të paradites teksa një djalë kishte humbur jetën sërish në dallgët e detit, në mesditë, nga Zvërneci alarmi i një vdekjeje të shumëfishtë tronditi gjithë opinionin publik. Asnjë roje bregdetare, asnjë sistem shërbimi apo ndërhyrjeje në momente të vështira për pushuesit solli humbjen e tri jetëve, në moshën më të mirë. Dy gra të martuara, nënë fëmijësh dhe një djalë mbeten të pajetë në dallgët e detit, ndërsa policia ka shkuar në kohë kur, asnjë nga të tre nuk kishin më frymë. Dy gratë, që ishin nuse dhe mbesë shtëpie në Vlorë kishin shkuar në plazh bashkë me dy fëmijë, ndërsa njërën e ka marrë dallga, tjetra ka kërkuar ndihmë dhe ka hyrë në det ta ndihmojë mbesën e burrit të saj. Por më kot. Pas tyre është nisur Benjamini? ka nxjerrë mbesën në breg dhe është kthyer të marrë nusen e shtëpisë, por ka qenë e pamundur të mposhtë tërbimin e Adriatikut atë ditë fatale që më pas bëri që gjithë vëmendja e krejt opinionit publik të kthehej tek braktisja e plazheve nga ana e autoriteteve përgjegjëse.

Babai i tetovarit të mbytur në Vlorë tregon si e mësoi lajmin e kobshëm dhe aktin e madh të Benjaminit! Read More »

Historia e rrallë:Shqiptarja e verbër që dashuron italianin me probleme në këmbë… Të dy kampionë garash!

Leave a Comment / Aktualitet, Bota, Histori / Aurora / July 19, 2017

[sgmb id=”1″]

Ajo e mbërritur me një anije nga Shqipëria u bë mbështjetja e tij, ai sytë e saj. E thërrasin veten “çifti i ëndrrave” dhe do ta kuptoni shpejt përsenë. Tani ndodhen bashkë në finalet e lojërave paraolimpike të Londrës.

Kjo është historia e veçantë e një shqiptareje e cila në një tjetër shtet gjeti jo vetëm dashurinë por edhe “dritën e syve”. Ajo quhet Arjola Dedaj dhe është e verbër. Eshtë e dashuruar me Emanuele Di Marino-n, një italian i cili ka një këmbë të shtrembër, e siç shkruajne mediat italiane, ata plotësojnë në perfeksion njëri-tjetrin.

Gjithçka nisi 20 vjet më parë, kur Arjola u nis me anije nga Shqipëria. Kur ajo ishte vetëm 3 vjeçe, shikimi i syve po i shuhej.

“Në gomone shikoja qiellin dhe yjet. Por nuk arrija dot të dalloja se kë kisha afër vetes. Më diagnostikuan kur isha 3 vjeçe dhe syzet e para nuk më bënë asnjë efekt. Në moshën 20-vjeçare i urreja, ishin të padobishme. Nëna ime kishte mbërritur në Itali, afër Milanos. Kur emigruam unë isha 17-vjeçe. Isha me babin dhe vëllain. Kemi ecur 5 orë nëpër fusha, në Lecce e pastaj në Abbiategrasso. Nuk lëviza më”, ka rrëfyer shqiptarja për “La Gazzetta dello Sport”.

E pikërisht në atë provincë, Arjola nisi të frekuentonte qendrat për të verbërit. Ajo zbuloi pasionin për kërcimin, bejzbollin e mbi të gjitha atletikën. Fitoi kampionatet italiane dhe një vit më parë fluturoi për në “Rio 2016”.
Pikërish në një grumbullim me Kombëtaren dëgjoi për herë të parë zërin e Emanueles.

“Dëgjova një zë: Do pak çokollatë? Ky ishte afrimi i parë, në fakt jo tamam romantik. Pas disa muajsh shkuam të jetonim bashkë”

Emanuele gjithashtu pjesë e Kombëtares paraolimpike italiane të atletikës. Ai ka lindur me këmbën e djathtë të përthyer (të rrotulluar në anën tjetër). Por që kur erdhi në jetë e vuri në provë trupin e tij. Në fillim për nevojë e pastaj për pasion…

“Të lind dëshira që të vendosësh në provë trupin tënd. Dhe e bën duke u argëtuar. I detyrohem shumë nënës time Antonelës dhe babait tim Raffaele. Janë të diplomuar për shkenca motorie, e dashurojnë atletikën”.

Arjola tregon se me kalimin e kohës ata kanë eksperimentuar shenjat që i dinë vetëm ata të dy.

“Duke u mbajtur përdore, duke prekur gishtat. Për shembull për të lëvizur. Askush nuk e vë re që Emanuele më bën shenja”./ revistawho.com

Historia e rrallë:Shqiptarja e verbër që dashuron italianin me probleme në këmbë… Të dy kampionë garash! Read More »

Pse refuzoi Enver Hoxha ta fuste më 1973 Kosovën në historinë e Shqipërisë?

Leave a Comment / Histori / Aurora / July 18, 2017

[sgmb id=”1″]

Në vitin 1973 krerëve të regjimit komunist, iu dërgua një relacion për ta përfshirë Kosovën dhe zhvillimet e saj historike, letrare e gjuhësore në Historinë e Shqipërisë. Por, relacionit të gjatë të hartuar nga Stefanaq Pollo e Androkli Kostallari, nga Komiteti Qendror i PPSH-së, iu kthye përgjigje negative.

Në prill të 1973, edhe pse marrëdhëniet politike me Jugosllavinë ishin hesape të mbyllura që prej fundit të viteve ‘40-të, Enver hoxha, siç duket nuk kishte ndërmend të ndërrmerrte asnjë hap në lidhje me Kosovën. Ndaj, ishte negative përgjigjja që iu kthye propozimeve të historianëve.

Por, relacioni i nënshkruar nga Stefanaq Pollo dhe Androkli Kostallari, përbën një dokument të rëndësishëm sot, pasi dëshmon se në këtë periudhë të regjimit komunist, strukturat shkencore shqiptare kërkonin të thellonin studimin dhe trajtimin e çështjeve të zhvillimit historik e kulturor të Kosovës dhe të krahinave të tjera shqiptare të Jugosllavisë dhe integrimin e tyre në tekstet e historisë së Shqipërisë, duke e trajtuar çështjen e kombit shqiptar si një e të pandarë.

Ky relacion i vitit 1973 do të botohet i plotë në “Shqiptarja.com”, së bashku me reagimin që erdhi pas këtij propozimi (përgjigjen negative nga Komiteti Qendror i PPSH-së).

Dokumenti 1 (Relacion i Stefanaq Pollos e Androkli Kostallarit)

MBI STUDIMIN DHE TRAJTIMIN E ÇËSHTJEVE TË ZHVILLIMIT HISTORIK E KULTUROR TË KOSOVËS DHE TË KRAHINAVE TË TJERA SHQIPTARE TË JUGOSLLAVISË

I. Gjatë diskutimit popullor u ngrit problemi i trajtimit të historisë së Kosovës dhe i krahinave të tjera shqiptare të mbetura jashtë kufijve si pjesë e pandarë e historisë së Shqipërisë që nga kohët më të lashta e deri në ditët tona.

Siç dihet, në tekstin ekzistues historia e Kosovës dhe e këtyre krahinave është trajtuar në mënyrë konsekuente si pjesë e historisë së Shqipërisë deri në shpalljen e pavarësisë dhe në formimin e shtetit kombëtar shqiptar.

Pas asaj ngjarjeje është trajtuar vetëm historia e popullit shqiptar brenda kufijve shtetërorë, ndërsa për Kosovën e krahinat e tjera bëhet fjalë vetëm në ato raste kur ato kanë luajtur një rol në ngjarjet e Shqipërisë dhe kur ngjarjet e atyre krahinave kanë gjetur jehonë në opinionin publik shqiptar.

Pas viteve 1912-1913 tokat shqiptare u ndanë në tri pjesë: Shqipëria e pavarur, Kosova dhe krahinat e Dibrës, Tetovës e Gostivarit (më poshtë të gjitha këto toka do të përfshihen nën emrin Kosova) që u përfshinë në shtetin serb dhe Çamëria, që hyri në shtetin grek.

Në këto rrethana shtrohet pyetja nëse historia e këtyre pjesëve të truallit shqiptar duhej trajtuar si një histori e vetme, si histori e një kombi të vetëm apo duhej trajtuar në tri histori të veçanta.

Zakonisht kufijtë shtetërorë të një vendi shërbejnë për historinë si caqe territoriale, kur ato përputhen ose gati përputhen me shtrirjen etnike të popullsisë.

Formacionet shtetërore ose njësitë administrative që u krijuan në truallin tonë para vitit 1912 nuk kanë pasur kufij të ndërtuar sipas parimit etnik. Këta kufij nën ndikimin e faktorëve të ndryshëm historikë herë janë rrudhur e herë janë zgjeruar, kurse në raste të tjera i janë imponuar me dhunë popullit shqiptar nga pushtuesit e huaj.

Për këtë arsye në historinë e Shqipërisë deri në vitin 1912 kufijtë shtetërorë dhe ndarjet administrative nuk mund të shërbenin si caqe territoriale dhe zhvillimi historik i popullit tonë është studiuar në vendet e shtrirjes së tij etnike.

Për historinë pas vitit 1912 nuk u respektua ky kriter dhe u pranua kriteri politiko-administrativ, megjithëse kufijtë shtetërorë edhe kësaj radhe iu imponuan popullit shqiptar nga fuqitë e huaja dhe përfshinë vetëm gjysmën e tokave të tij.

Nga pikëpamja shkencore kriteri politiko-administrativ mund të argumentohej me faktin se pjesët që iu shkëputën Shqipërisë, duke kaluar nën zgjedhën e huaj, patën sidomos pas vitit 1945 një zhvillim historik të ndryshëm dhe të shkëputur politikisht dhe ekonomikisht nga ai i Shqipërisë së pavarur.

Si rrjedhim, duke u nisur nga kriteri politik-administrativ, studimi i historisë së Kosovës, dhe përgjithësisht i diasporës shqiptare, duhej të bëhej nga historianët tanë objekt studimesh të veçanta.

Për zbatimin e kriterit politik-administrativ në trajtimin e periudhës pas vitit 1913 ndikuan edhe një varg arsyesh të karakterit praktik.

Në vitet 1959-1964 kur u zhvilluan punimet për vëllimin II të “Historisë së Shqipërisë” studimet në lidhje me gjendjen ekonomike-shoqërore dhe kulturore dhe ngjarjet politike të Kosovës e të krahinave të tjera shqiptare të mbetura jashtë kufijve për vitet 1913-1914 ishin në një gjendje krejt të pazhvilluar.

Njiheshin në përgjithësi vijat dhe karakteri i politikës shtypëse e shkombëtarizuese të mbretërisë serbe e më vonë jugosllave kundrejt popullsisë shqiptare, por shumë pak njiheshin të dhënat konkrete dhe rrugët nëpërmes të cilave u zbatua kjo politikë.

Për më tepër përfshirja e historisë së Kosovës në tekstin zyrtar të historisë së Shqipërisë mund të interpretohej keq e të shfrytëzohej nga revizionistët jugosllavë për të sulmuar politikën e drejtë marksiste-leniniste të RPSH ndaj popullsisë shqiptare në Jugosllavi.

Megjithëkëtë, duhet thënë se zbatimi i kriterit politik-administrativ qysh atëherë nuk mund të quhej plotësisht i kënaqshëm. Kjo shihet më qartë sot që kemi një farë distance kohore që nga botimi i vëllimit

II. Së pari, rezulton se edhe në zbatimin e kriterit politik-administrativ kishte një mungesë konsekuence. Kështu p.sh. në periudhën 1916-1918, kur tokat e Shqipërisë dhe të Kosovës ndodheshin nën pushtimin austro-hungarez, kufijtë e 1913-ës praktikisht nuk ishin më në fuqi dhe midis Shqipërisë e Kosovës u rivendosën lidhjet e vjetra.

Gjatë këtyre viteve historia e të dy pjesëve zhvillohet praktikisht si histori e një vendi të vetëm dhe e tillë duhej të trajtohej edhe në tekst, gjë që nuk është bërë.

Po kështu është vepruar edhe për periudhën e pushtimit fashist në vitet 1941-1945 kur pjesa më e madhe e Kosovës u përfshi në kufijtë e “Shqipërisë së Madhe”.

Por arsyet përse zbatimi i kriterit politik-administrativ nuk mund të quhet i kënaqshëm duhen kërkuar më thellë. Në fakt i gjithë trajtimi që i është dhënë problemit të formimit të kombit shqiptar dhe që qëndron në bazë të periudhës deri në vitin 1912, e bën të nevojshme që edhe për periudhën pasuese të vihen në dukje rrjedhimet logjike të këtij koncepti themelor dhe të zbatohet në mënyrë konsekuente kriteri etnik-kombëtar edhe për periudhën pas vitit 1913.

Këtu nuk është fjala që të nisemi nga mundësitë praktike aktuale dhe nga oportuniteti që u treguan më sipër, por nga koncepti themelor që rrjedh nga fakti objektiv se popullsia e Kosovës edhe pas ndarjes politike vazhdoi të formonte objektivisht e subjektivisht deri në ditët tona një pjesë përbërëse të kombit shqiptar, se proceset historike që u zhvilluan në Kosovë ishin të tilla që nuk çuan në formimin e një kombi tjetër, siç mund të vërehet në kushte pak a shumë të afërta në Maqedoni.

Shqyrtimi i problemit nën prizmin historik tregon se Kosova u nda nga trungu shqiptar në një periudhë kur, me gjithë pengesat e shkaktuara nga regjimi otoman, ishte krijuar tashmë një formacion kombëtar unik, i mbështetur jo vetëm mbi territor e gjuhë të përbashkët, por edhe mbi një bashkësi historike-kulturore dhe ekonomike.

Vlen të vihet në dukje se midis Kosovës dhe tokave perëndimore shqiptare ishin formuar lidhje ekonomike qysh nga fundi i shekullit XVIII, lidhje që erdhën duke u forcuar vazhdimisht. Një shprehje e këtyre lidhjeve dhe e bashkësisë shpirtërore e kulturore ka qenë uniteti i Lëvizjes Kombëtare Shqiptare, ku Kosova e Çamëria kanë luajtur një rol shumë të rëndësishëm.

Shkëputja në plan ekonomik donte të thoshte për këto krahina jo vetëm prishje lidhjesh të vjetra, por një zhvendosje, një riorientim të plotë të qendrës së gravitetit.

Bujqësia e zejtaria kosovare p.sh. humbën tregun e prodhimeve të veta dhe u gjendën në një ambient të ri ekonomik, kundrejt një industrie e bujqësie më të zhvilluar.

Bujqësia e zejtaria kosovare nuk ishin në gjendje t’u bënin atyre konkurrencë ose të inkuadroheshin e të adaptoheshin. Këtu duhet kërkuar një nga arsyet për degradimin ekonomik të Kosovës që e katandisi atë brenda 60 vjetëve të fundit nga njëra prej krahinave më të pasura të tokave shqiptare e të Ballkanit në shek.

XIX në një aneks shumë primitiv, të prapambetur të Jugosllavisë. Në plan ideologjik, psikologjik dhe politik shkëputja shkaktoi një traumë shumë të rëndë.

Kësaj i duhet shtuar politika e egër shtypëse e shkombëtarizuese e regjimeve monarkike e titiste. Këtu e ka origjinën mospajtimi i shtresave të gjera të shoqërisë kosovare me regjimet që u vendosën atje, gjë që është shprehur në format e drejtimet më të ndryshme deri në rezistencën e armatosur.

Gjendja e krijuar në Kosovë gjatë këtyre 60 vjetëve të fundit pati nga ana e vet dy rrjedhime:

1) ndikoi në ruajtjen e bashkësisë gjuhësore;

2) jo vetëm e ruajti të paprekur bashkësinë shpirtërore, por zhvilloi në maksimum në masat kosovare ndjenjat kombëtare e patriotike dhe tendencat për të ruajtur bashkësinë ekonomike me Shqipërinë, për ta konsideruar këtë tokë mëmë e Kosovën pjesë të pandarë të saj. Natyrisht, bashkësia fetare me shumicën myslimane të popullit shqiptar dhe dallimi me popullsinë ortodokse sllave ka ushtruar e vazhdon të ushtrojë ndikimin e vet.

Këta faktorë të fuqishëm subjektivë vazhdojnë të luajnë edhe sot e kësaj dite një rol të rëndësishëm, duke pasur si bazë objektive bashkësinë gjuhësore e territoriale.

Duke u nisur nga këto të dhëna që vërtetojnë se është historikisht dhe shkencërisht e drejtë që Kosova, pavarësisht nga ndarja politike, të konsiderohet si pjesë përbërëse e kombit shqiptar prej 1912 e deri në ditët tona, ne nxjerrim përfundimin se historia e Shqipërisë në parim duhet të përfshijë si një aneks të saj në fund të vëllimit edhe historinë e popullsisë së Kosovës.

Sa për kolonitë arbëreshe të Italisë, Greqisë etj., ato do të përfshihen në momentet historike, kur ato lidhen me Lëvizjen Kombëtare Shqiptare.

Kjo do të bëjë të mundshme që populli ynë i përfshirë në RPSH të njohë historinë e vëllezërve matanë kufirit. Kështu është vepruar në raste të ngjashme – ndonëse jo krejt identike – edhe në vende të tjera.

Në Republikën Demokratike Gjermane p.sh. ekziston teksti “Historia gjermane” që përfshin edhe historinë e Gjermanisë Perëndimore. Po kështu kanë vepruar koreanët dhe vietnamezët, duke përfshirë në historinë e tyre kombëtare edhe atë të pjesëve jugore.

Zgjidhja e problemit sipas kriterit etniko-kombëtar ngre disa çështje të karakterit praktik lidhur me ripunimin që po u bëhet teksteve të historisë së Shqipërisë.

1) Mungesa e studimeve shkencore monografike dhe e dokumentacionit arkivor mbi historinë e Kosovës prej 1913-ës e këtej, e bën hë për hë praktikisht të pamundur zbatimin konsekuent të këtij parimi gjatë ripunimit që po u bëhet teksteve të historisë së Shqipërisë po në atë shkallë si për territorin e RPSH.

Megjithatë ne jemi të mendimit që për periudhën 1913-1944 në aneksin e lartpërmendur të trajtohet një aspekt i historisë së Kosovës, politika shtypëse e shkombëtarizuese e regjimit monarkik jugosllav dhe Lufta Antifashiste Nacionalçlirimtare e popullit të Kosovës. Për këtë problem janë bërë studime këto vitet e fundit, sidomos nga ana e kosovarëve, një pjesë e të cilave mund të shërbejnë si bazë.

2) Problemi vështirësohet sidomos lidhur me trajtimin e historisë së periudhës pas Luftës së Dytë Botërore.

Pozitat diametralisht të kundërta të historianëve shqiptarë e kosovarë në karakterizimin e kësaj periudhe e bëjnë të domosdoshme që trajtimi në tekst i historisë së Kosovës, për këtë periudhë të mbështetet vetëm mbi studimet tona, të cilat tani për tani mungojnë dhe do të mungojnë edhe më tej, duke marrë parasysh vështirësitë për të hyrë në arkivat jugosllave, veçanërisht për periudhën pas vitit 1944.

Rrjedhimisht, vëllimi III i tekstit tonë të Historisë së Shqipërisë nuk do të ketë mundësi as në mënyrë të pjesshme ta trajtojë këtë periudhë të historisë së Kosovës e të krahinave të tjera shqiptare të Jugosllavisë.

Për këtë arsye ne mendojmë që vëllimi III i “Historisë së Shqipërisë” që përfshin periudhën prej çlirimit e këtej, t’i kushtohet historisë së ndërtimit socialist në RP të Shqipërisë pa e përfshirë historinë e Kosovës e të krahinave të tjera shqiptare të Jugosllavisë, prej 1944-ës e këtej. Kjo do të mbetet si një detyrë e veçantë shkencore.

Zgjidhja që mendohet t’i jepet çështjes së trajtimit të historisë së Kosovës në tekstin e “Historisë së Shqipërisë”, në parim, kërkon studimin e saj të organizuar, sistematik, të gjithanshëm e në plan të parë si pjesë e historisë së gjithë popullit tonë; krahas kësaj, në një plan të dytë duhet vënë studimi i historisë së Çamërisë dhe të diasporës shqiptare jashtë kufijve, si p.sh. të arbëreshëve të Italisë, Greqisë e Dalmacisë, të kolonive shqiptare të emigracionit ekonomik etj.

Me këto probleme te ne sot merren vetëm studiues të veçantë e në mënyrë jo sistematike. Mendojmë se kjo detyrë e rëndësishme shkencore e politike kërkon krijimin e një baze organizative në formën e dy grupeve studimi pranë sektorëve historikë ekzistues: një grup për historinë e shqiptarëve të Jugosllavisë në periudhën prej 1912-ës e deri në ditët tona dhe një grup tjetër për historinë e diasporës shqiptare.

Kjo do të lejonte që të bëheshin edhe botime të veçanta për problemet e historisë së Kosovës e të popullsive të tjera shqiptare jashtë kufijve dhe të mbaheshin kurse e seminare speciale në degën e histori-gjeografisë të Fakultetit të Historisë e Filologjisë etj.

Pse refuzoi Enver Hoxha ta fuste më 1973 Kosovën në historinë e Shqipërisë? Read More »

“Në prag të vdekjes”, agjenti i CIA-s rrëfim tronditës për kullat binjake.

Leave a Comment / Aktualitet, Histori, Kuriozitete, Lajmi i fundit / Aurora / July 18, 2017

[sgmb id=”1″]

Agjenti 79-vjeçar në pension i CIA-s, Malcom Howard, ka bërë një sërë pretendimesh të habitshme që kur u lirua nga spitali në Nju Xhersi të premten duke thënë se ai ka edhe disa javë jetë. Z. Howard pretendon se ishte i përfshirë në “shkatërrimin e kontrolluar” të Qendrës Botërore të Tregtisë 7, ndërtesa e tretë që u shkatërrua më 9 shtator.
Z. Howard, i cili ka punuar për CIA-n për 36 vjet si operativ, pretendon se është marrë nga agjentët e lartë të CIA-s për të punuar në projekt për shkak të sfondit të tij inxhinierik dhe karrierës së hershme në biznesin e prishjes.

I trajnuar si inxhinier civil, z. Howard u bë një ekspert eksplozivësh pasi u përzgjodh nga CIA në fillim të viteve 1980. Z. Howard thotë se ka përvojë të gjerë në mbjelljen e eksplozivëve si në artikuj të vegjël si ndezësit e cigareve, ashtu edhe në zona të mëdha si “ndërtesat 80 katëshe”.

79-vjeçari nga Nju Xhersi thotë se ka punuar në operacionin e CIA-s të quajtur “shekulli i ri”, midis majit të vitit 1997 dhe shtatorit të vitit 2001, gjatë një kohe kur ai thotë se CIA “ende merrte urdhra nga lart.” Ai ishte pjesë e një qelize prej 4 punonjësish të ngarkuar për të siguruar që prishja të ishte e suksesshme.

Z. Howard thotë se operacioni i World Trade Centre 7 është unik në mesin e shkatërrimeve të tij, pasi është (vetë)prishja e vetme për të cilin “duhej të pretendonim se nuk ishte një (vetë)prishje”.

Ai pretendon se nuk kishte asnjë problem të mashtronte në atë kohë:

Kur je patriot, nuk e vë në dyshim motivimin e CIA-s ose Shtëpisë së Bardhë. Ti supozon se qëllimi më i madh është për një të mirë më të madhe. Ata zgjedhin njerëz të mirë, besnikë si unë, që më thyhet zemra kur i dëgjoj të flasin gënjeshtrat e tyre.”

Por ai pranon se tani, ndërsa sheh pas, “diçka nuk shkonte.”

Asnjë e mirë nuk ka ardhur nga kjo. Kjo nuk është Amerika që kemi parashikuar.”

Duke shpjeguar se si u shemb ndërtesa, z. Howard thotë:

Ishte një shkatërrim klasik i kontrolluar me eksplozivë. Ne kemi përdorur materiale të përbëra ultra-fine nanotermite të klasës ushtarake si eksplozivë. Pjesa e vështirë ishte të fusje në ndërtesë mijëra paund eksplozivë, siguresa dhe mekanizma të ndezjes pa shkaktuar shumë shqetësime. Por pothuajse çdo zyrë e vetme në ndërtesën 7 ishte marrë me qera nga CIA, Shërbimi Sekret ose ushtria, gjë që e bëri më të lehtë”.

“Në prag të vdekjes”, agjenti i CIA-s rrëfim tronditës për kullat binjake. Read More »

5-vjeçari nga Tirana pranohet në organizatën botërore të gjenive, e frikshme ajo që mund të bëjë.

Leave a Comment / Aktualitet, Histori, Lajmi i fundit / Aurora / July 12, 2017

[sgmb id=”1″]

I nderuar lexues, ky vogëlush që shikon në foto është një gjeni. Po, po…një gjeni i cili tanimë është pranuar në shoqatën botërore të gjenive “Mensa Internacional” . Inteligjenca e tij është e të njëjtit spekter me atë të fizikantit Albert Ajnshtain!
Quhet Dionis Senjo, është vetëm 5 vjeç dhe është djali i një çifti onkologësh nga Tirana.

Dionisi, pasi na habiti me aftësitë e tij në astronomi, matematikë, gjeografi, kimi, anatomi, biologji, gjuhë të huaja etj… i është nënshtruar testit të inteligjencës dhe rezultoi mbi percentilin 99.9, pra më i rrallë se 0.1% i popullsisë duke u pranuar në shoqatën botërore të gjenive dhe duke u bërë kështu shqiptari i parë që pranohet në këtë organizatë. Testi është zhvilluar në praninë e një psikologu.

Fillimisht prindërit nuk e vunë re inteligjencën e tij duke menduar se “të gjithë fëmijët në ditët e sotme të tillë janë” por kur të tjerët nisën të befasoheshin prej tij, atëherë e kuptuan se fëmija i tyre ishte vërtet ndryshe.

Dionisi i vogël tani bën shumëzime me shumë shifra, ushtrimet e olimpiadës të matematikës së klasave 1 – 2 fillore i zgjidhte që 4 vjeç , ndërsa para pak kohesh ka shkruar një libër për sistemin diellor të cilin kërkon ta publikojë së shpejti. 5-vjeçari gjeni ka shumë dëshirë të shkruajë libra e t’i publikojë ato edhe në Amerikë.

Por si nisi gjithçka?

Ai ishte vetëm 1 vjeç kur mësoi shkronjat dhe numrat në shqip dhe në anglisht.

Pa kaluar ende disa muaj ai mësoi të lexojë rrjedhshëm në të dyja gjuhët, shqip dhe anglisht gjithashtu. Kur mbushi 2 vjeç, prindërit e Dionisit zbuluan se i biri kishte mësuar gjysmën e alfabetit rus edhe në formën e shkruar.

Prindërit u përpoqën ta ndalonin duke menduar se kjo nuk do të ishte e domosdoshme për të ardhmen e tij dhe e orientuan atë drejt alfabetit grek të cilin ai e mësoi në një pasdite të vetme, si në shkrim ashtu edhe në lexim.

Pa u mbushur një javë, ai mësoi të numëronte në greqisht deri në bilion. Në të njëjtën kohë ishte në gjendje të thoshte alfabetin anglez nga fillimi në fund dhe anasjelltas me të njëjtën shpejtësi e duke shkruar gjithçka që prindërit i diktonin.

Dionisi gjeni, di gjithashtu të shpjegojë të gjitha format gjeometrike i ndihmuar nga gjuha greke. Kur ishte 3 vjeç, ai nisi të lexonte me shpejtësi numra shumë shifrorë, deri në 40 shifra, në shqip dhe në anglisht.

Në po të njëjtën moshë, ai mësoi të gjitha planetet e sistemin diellor, yjet, galaktikat, gjeografinë e botës, flamujt e shteteve, lumenjtë, liqenet, malet dhe të gjithë elementët periodikë, anatominë e njeriut, e të gjitha llojet e dinosaurëve.

Lexon libra, kryesisht enciklopedi, pa u nxitur nga askush. Dionisi ka lexuar rreth 700 libra deri tani, 200 prej të cilave, enciklopedi angleze.

Prej tre vitesh, gjeniu 5 vjeçar mund të bëjë veprime matematikore me mbledhje, zbritje e madje edhe me numra negativë. Prindërit e kanë ndaluar të mësojë shumëzimin por siç thonë, ai i llogarit vetë sipas metodës së tij. /Newsbomb

5-vjeçari nga Tirana pranohet në organizatën botërore të gjenive, e frikshme ajo që mund të bëjë. Read More »